Siết chặt hạn chế

Mỹ và Trung Quốc đang trong quá trình đàm phán thương mại. Song, nguồn tin của tờ Nikkei Asia cho biết Trung Quốc đã ngừng phê duyệt các khoản đầu tư ra nước ngoài đối với các công ty muốn thành lập hoặc mở rộng hoạt động tại Mỹ.

Cụ thể, các chính quyền địa phương và Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia (NDRC) - cơ quan hoạch định kinh tế cấp nhà nước Trung Quốc - đã dừng phê duyệt các khoản đầu tư như vậy kể từ tháng 4.  

Từ trước, Bắc Kinh đã luôn hạn chế doanh nghiệp đầu tư ra nước ngoài vì các quan chức lo ngại về dòng vốn tháo chạy và các lĩnh vực nhạy cảm, ví dụ như sản xuất vũ khí.

Song, động thái dừng cấp phép này diễn ra vào thời điểm mối quan hệ Mỹ - Trung căng thẳng vì thuế quan của Tổng thống Donald Trump.

Tại Trung Quốc, thông thường các công ty có kế hoạch đầu tư dưới 300 triệu USD phải nộp hồ sơ với chính quyền địa phương, nhưng không cần chờ cấp nhà nước phê duyệt. Tuy nhiên, hiện nay các chính quyền địa phương cũng đã ngừng xử lý những hồ sơ đó.

Trong khi đó, các doanh nghiệp có dự án đầu tư trị giá trên 300 triệu USD phải xin phép từ NDRC, Bộ Thương mại và Cục Quản lý Ngoại hối Nhà nước Trung Quốc.

Nguồn tin của Nikkei Asia cũng không rõ đến thời điểm nào giới chức Trung Quốc mới cấp phép trở lại cho các khoản đầu tư sang Mỹ. NDRC và Bộ Thương mại Trung Quốc chưa trả lời yêu cầu bình luận. 

Một nhà tư vấn cho biết một số doanh nghiệp Trung Quốc đã phải tạm ngừng dự án sản xuất ở Mỹ. Ông nói thêm: “Các hồ sơ xin phép đầu tư ra những nước khác trên thế giới vẫn đang được phê duyệt”.

Phát tín hiệu

Trong những năm trước, các nhà đầu tư Trung Quốc cũng đã rút bớt khỏi Mỹ trong bối cảnh quan hệ song phương xấu đi và Mỹ tăng cường giám sát các công ty Trung Quốc.

Giá trị các khoản đầu tư mới của Trung Quốc sang Mỹ đạt đỉnh vào năm 2016 và giảm xuống còn 3,2 tỷ USD vào năm ngoái, theo hãng nghiên cứu Rhodium Group.

Dữ liệu mới nhất từ Bộ Thương mại Trung Quốc cho thấy tổng giá trị các khoản đầu tư từ nước này vào Mỹ đạt 6,91 tỷ USD trong năm 2023. Con số này thấp hơn 5,2% so với một năm trước và tương ứng với 3,9% tổng vốn đầu tư ra nước ngoài năm 2023. 

Ông Armand Meyter, nhà phân tích cấp cao tại Rhodium Group, nhận xét các hạn chế mới nhất thể hiện sự leo thang trong xung đột thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc. Tuy nhiên, ít có khả năng chúng sẽ gây ảnh hưởng đến vốn đầu tư vào Mỹ nói chung.

Ông giải thích: “Động thái này chủ yếu nhằm phát đi tín hiệu tới Mỹ. Vì vốn đầu tư của Trung Quốc sang Mỹ đã xuống mức thấp nhất trong một thập kỷ, nếu lượng vốn này giảm thêm nữa thì cũng không gây tác động đáng kể”.

Thuế quan Mỹ đánh vào hàng hóa Trung Quốc đã thúc đẩy các doanh nghiệp chuyển hoạt động sản xuất sang những nước châu Á khác. Nhưng do chính sách thuế quan của Nhà Trắng tác động đến hầu hết mọi đối tác thương mại, các công ty Trung Quốc đang tìm cách mở cơ sở tại Mỹ.

Ở chiều hướng khác, hồi tháng 2 Tổng thống Trump đã ban hành văn bản ghi nhớ để chỉ thị chính phủ Mỹ siết chặt các khoản đầu tư của Trung Quốc trong các lĩnh vực chiến lược và công nghệ cao.