Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị trên toàn cầu leo thang, chính phủ các nước sử dụng lệnh trừng phạt thường xuyên hơn và một số nước bắt đầu thảo luận về việc phi đô la hoá, nhu cầu thu mua vàng đang tăng lên.

Nhờ vậy mà trong năm 2024, bất chấp xu hướng hạ nhiệt sau cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, giá vàng vẫn nhảy vọt hơn 26%. Ba động lực chính cho kim loại quý này là sức mua đáng nể của các ngân hàng trung ương, nhu cầu tiêu thụ mạnh mẽ ở Trung Quốc và mối quan tâm của nhà đầu tư đối với các tài sản trú ẩn.

Hầu hết vàng trên thế giới do các ngân hàng trung ương nắm giữ. Theo Hội đồng Vàng Thế giới (WGC), các cơ quan này đang nắm khoảng một phần năm tổng lượng vàng được khai thác từ trước cho đến nay.

Nước nào nắm giữ nhiều vàng nhất thế giới?

Theo dữ liệu của WGC tính đến tháng 5 năm nay, quốc gia nắm giữ nhiều vàng nhất thế giới là Mỹ. Nền kinh tế số một thế giới có tổng cộng 8.133 tấn vàng, trị giá khoảng 628 tỷ USD.

Phần lớn vàng của Mỹ được cất giữ dưới dạng thỏi, nặng 27 pound (12,25 kg), với trị giá hiện thời là hơn 1,1 triệu USD/thỏi. Phần còn lại dưới dạng đồng xu vàng và một phần nhỏ là vàng trang sức.

WGC cho biết vàng đang chiếm khoảng 70% tổng dự trữ ngoại hối của Mỹ và dự trữ vàng của siêu cường mạnh nhất thế giới hiện tương đương khoảng 23% kho dự trữ của toàn thế giới.

Một nửa số vàng của Mỹ được cất giữ trong kho dự trữ vàng thỏi gần căn cứ quân sự Fort Knox tại Kentucky. Fort Knox là một trong những địa điểm được canh phòng cẩn mật và bí ẩn nhất tại Mỹ.

Kho vàng ở Fort Knox được xây dựng từ 3.200 m³ bê tông, 450 m³ đá granite, 750 tấn cốt thép và 670 tấn thép kết cấu. Chi phí để xây dựng lên tòa nhà này vào những năm 1930 chỉ là 560.000 USD. 

Mái của kho vàng Fort Knox được cho là có thể chống bom và cửa chính của tòa nhà nặng tới 20 tấn, có chiều dày hơn 53 cm. Theo Bộ Tài chính Mỹ, không một ai biết toàn bộ mã khóa của cánh cửa này. Cánh cửa cũng chống đèn khò, khoan hoặc chất nổ.

Ba cường quốc châu Âu cũng nắm giữ lượng lớn vàng, trong đó Đức xếp thứ hai với 3.351 tấn vàng, tiếp theo là Italy với 2.452 tấn và Pháp với 2.437 tấn.

Nga, quốc gia đang mắc kẹt trong cuộc chiến kéo dài với Ukraine, nắm giữ 2.336 tấn vàng. Kể từ khi chiến sự nổ ra, chính phủ Mỹ cùng các đồng minh đã áp đặt hàng nghìn lệnh trừng phạt lên Nga ngằm buộc nước này chấm dứt xung đột.

5 quốc gia còn lại trong 10 nước có nhiều vàng nhất thế giới lần lượt là Trung Quốc (2.264 tấn), Thuỵ Sỹ (1.040 tấn), Nhật Bản (846 tấn), Ấn Độ (831 tấn) và Hà Lan (612 tấn).

Ai mạnh tay mua vàng trong 10 năm qua?

Nhìn chung, bảng xếp hạng những quốc gia nắm giữ nhiều vàng nhất thế giới không chứng kiến nhiều biến động trong vài năm qua. Tuy nhiên, nếu nhìn vào những nước dẫn đầu việc tăng dự trữ vàng, công chúng sẽ thấy sự khác biệt.

Trong giai đoạn một thập kỷ từ năm 2013 đến 2023, ngân hàng trung ương một số nước, đặc biệt là Nga và Trung Quốc, đã mua vàng với tốc độ nhanh chóng để đa dạng hoá kho dự trữ ngoại hối khỏi đồng USD.

Dữ liệu của WGC cho thấy dữ trữ vàng của Nga đã tăng vọt từ 1.035 tấn vào năm 2013 lên 2.333 tấn vào năm 2023. Dự trữ vàng của Trung Quốc chung xu hướng, tăng từ 1.054 tấn lên 2.235 tấn.

Ở vị trí thứ ba là Thổ Nhĩ Kỳ. Ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ đã tăng dự trữ vàng của mình từ 116 tấn vào năm 2013 lên 540 tấn vào năm 2023.