Chính phủ Mỹ đã thu hàng chục tỷ USD từ thuế quan đối đứng của Tổng thống Donald Trump. Nhưng họ có thể phải hoàn trả số tiền đó (và nhiều hơn nữa) nếu Toà án Tối cao đồng tình với các toà cấp dưới rằng chính sách thuế quan của ông Trump là bất hợp pháp.

Con số đó có thể lên đến bao nhiêu? Trong một tuyên bố đệ trình lên Toà án Tối cao vào tuần trước, Bộ trưởng Bộ Tài chính Scott Bessent cảnh báo Mỹ có thể phải hoàn trả từ 750 đến 1.000 tỷ USD tiền thuế.

Theo dữ liệu tính đến ngày 24/8, Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên phòng Mỹ (CBP) đã thu khoảng 72 tỷ USD tiền thuế kể từ ngày ông Trump công bố thuế quan đối ứng vào đầu tháng 4.

Số tiền mà chính phủ phải hoàn lại có thể bao gồm con số mà CBP đã thu từ thuế đối ứng, cộng với số tiền dự kiến thu từ các mức thuế đang gây tranh cãi khác trong giai đoạn từ nay cho đến tháng 6 năm sau, theo CNBC.

“Gỡ bỏ thuế quan có thể gây ra gián đoạn đáng kể”, Bộ trưởng Bessent cảnh báo với Toà án Tối cao.

Tuyên bố của ông Bessent là một nỗ lực từ chính quyền ông Trump nhằm yêu cầu Toà án Tối cao nhanh chóng phán quyết rằng thuế quan là hợp pháp, thay vì chờ đến mùa hè năm sau.

Toà ra phán quyết càng sớm thì số tiền mà chính phủ có thể bị yêu cầu hoàn trả càng ít, nếu đa số thẩm phán nhận thấy thuế quan là bất hợp pháp.

Hoàn trả tiền thuế không phải là một tình huống chưa từng xảy ra đối với chính phủ Mỹ. Tuy nhiên, số tiền thuế mà chính quyền ông Trump có thể phải hoàn trả lại là một vấn đề lón.

Theo thông tin từ hãng luật Holland & Knight, dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden, các nhà nhập khẩu một số hàng hoá Trung Quốc đã được hoàn tiền thuế theo Mục 301 trong một khoảng thời gian giới hạn. Nhưng số tiền hoàn trả đó tương đối ít.

Bộ trưởng Bessent tin tưởng chính quyền Tổng thống Trump sẽ buộc Toà án Tối cao đảo ngược phán quyết của toà cấp dưới.

Song, nếu Toà án Tối cao tuyên bố chính phủ phải hoàn trả tiền thuế, “Mỹ sẽ phải làm điều đó”, ông Bessent lưu ý trong một chương trình của NBC News vào cuối tuần qua. Và điều đó “sẽ thật khủng khiếp”, ông nói thêm.

Hai toà án cấp dưới phán quyết rằng ông Trump đã vượt quá thẩm quyền tổng thống khi viện dẫn Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế để áp đặt thuế quan đối với hầu hết đối tác thương mại của Mỹ.

Tuần trước, chính quyền ông Trump đã yêu cầu Toà án Tối cao nhanh chóng đảo ngược các quyết định đó. Ông D. John Sauer, luật sư đại diện chính phủ trong các vụ kiện tại Toà án Tối cao, đánh giá trong đơn kiến nghị: “Vụ kiện này rất hệ trọng”.

“Đối với Tổng thống Trump và các cố vấn cấp cao nhất, thuế quan đặt ra một lựa chọn khắc nghiệt: có thuế quan, chúng ta là một quốc gia giàu có; không có thuế quan, chúng ta là một đất nước nghèo mạt”, ông Sauer viết tiếp.

“Tổng thống Trump cho rằng nếu ‘Mỹ buộc phải trả lại hàng nghìn tỷ USD thuế quan, chúng ta có thể từ thành công chuyển sang thất bại ngay khi một phán quyết sai lầm như vậy có hiệu lực’ và ‘hậu quả kinh tế sẽ rất thảm khốc, thay vì thành công chưa từng có’”.

Toà án Tối cao chưa thông báo khi nào họ sẽ xử lý yêu cầu của chính quyền ông Trump. Tuy nhiên, luật sư Ryan Majerus của hãng luật King & Spalding cho rằng nhờ những động thái nhanh chóng của Nhà Trắng, Toà án Tối cao có thể ra phán quyết vào cuối năm nay.

Ngoài ra vẫn còn nhiều câu hỏi lớn về cách thức hoàn tiền. Ông Majerus cho biết có khả năng các nhà nhập khẩu sẽ phải tự nộp đơn yêu cầu hoàn tiền.

Trong khi đó, các chuyên gia thương mại kêu gọi doanh nghiệp lưu giữ hồ sơ cẩn thận và chuẩn bị nộp đơn yêu cầu hoàn tiền thuế, đồng thời cảnh báo rằng quy trình này có thể rất phức tạp.