Tân Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nhanh chóng hành động để thực hiện những lời hứa ông đưa ra trên đường tranh cử. Trong ngày đầu nhậm chức, ông Trump đã đưa ra nhiều chỉ đạo và ký ban hành hàng loạt sắc lệnh về nhập cư, năng lượng, khí hậu và đảo ngược nhiều chính sách của người tiền nhiệm Joe Biden.

Các động thái đáng chú ý của ông Trump bao gồm ra lệnh cho Bộ Tư pháp không hành động chống lại TikTok trong 75 ngày, ân xá cho hầu hết cá nhân bị kết án trong vụ bạo động Đồi Capitol hồi tháng 1/2021, rút Mỹ khỏi Thỏa thuận Paris và Tổ chức Y tế Thế giới, hủy bỏ 78 sắc lệnh liên quan tới sắc tộc, nhập cư và khí hậu do ông Biden ban hành.

Ông Trump vẫn đang khẩn trương ban hành nhiều sắc lệnh khác vào tối ngày 20/1 theo giờ Washington. Theo tờ Bloomberg, giới chuyên gia dự đoan nhiều sắc lệnh mà nhà lãnh đạo 78 tuổi ký trong ngày đầu nhậm chức sẽ đối mặt với thách thức pháp lý.

Dưới đây là tổng hợp của tờ Bloomberg về những chính sách ông Trump đã ban hành:

Thương mại và nền kinh tế

TikTok

Ông Trump đã tạm hoãn lệnh cấm đối với TikTok, cho ứng dụng mạng xã hội này và công ty mẹ ByteDance ở Trung Quốc thêm 75 ngày để tìm kiếm một thỏa thuận nhằm giải quyết những lo ngại về an ninh quốc gia của Washington.

Thuế quan

Ông hoãn việc công bố mức thuế quan dành riêng cho Trung Quốc trong ngày đầu nhậm chức. Thay vào đó, ông ra lệnh cho chính quyền mới giải quyết các hoạt động thương mại không công bằng trên toàn cầu và điều tra xem Bắc Kinh có tuân thủ thoả thuận đã ký trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông hay không.

Tuy nhiên, ông Trump đang cân nhắc áp thuế lên lên tới 25% đối vào hai nước láng giềng Mexico và Canada bắt đầu từ ngày 1/2.

"Cơ quan Thu thuế Ngoại quốc"

Ông Trump cho biết sẽ thành lập Cơ quan Thu thuế Ngoại quốc để thu thuế quan. Vị tổng thống khẳng định cơ quan này sẽ “rót một lượng tiền khổng lồ” vào ngân khố Mỹ.

Ông nói thêm: “Thay vì đánh thuế công dân Mỹ để làm giàu cho những nước khác, chúng ta sẽ đánh thuế quan lên nước ngoài để làm giàu cho người Mỹ”.

Lạm phát

Ông Trump ra lệnh cho các bộ ngành thực hiện một số biện pháp “khẩn cấp” nhằm hạ nhiệt giá cả, bao gồm giảm chi phí và tăng nguồn cung nhà ở, hạ thấp chi phí y tế và loại bỏ những chính sách khí hậu kéo giá năng lượng đi lên.

Nhập cư

Ông Trump ký một loạt sắc lệnh báo hiệu sự thay đổi lớn tới chính sách nhập cư của Mỹ và áp dụng những hạn chế mới đối với dòng người nhập cư vào Mỹ, cả hợp pháp lẫn bất hợp pháp. 

Tình trạng khẩn cấp biên giới

Tân Tổng thống Mỹ đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia ở biên giới phía nam. Nhà Trắng cho biết ông Trump sẽ triển khai lực lượng vũ trang để “tham gia bảo vệ an ninh biên giới”, bao gồm cả Lực lượng Vệ binh Quốc gia.

Chính quyền ông Trump cũng khôi phục chính sách "Ở lại Mexico", yêu cầu những người xin tị nạn ở lại Mexico trước ngày trình diện tại tòa án di trú của Mỹ. 

Trục xuất

Trong bài phát biểu nhậm chức, ông Trump tuyên bố chính quyền mới sẽ khởi động quy trình đưa “hàng triệu” người nhập cư bất hợp pháp quay lại quê nhà. Dự kiến ông sẽ cấp thêm thẩm quyền cho các viên chức thuộc Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ, Cục Hải quan và Biên phòng Mỹ để tiến hành việc trục xuất.

Quyền công dân theo nơi sinh

Tân tổng thống Mỹ đã ký một sắc lệnh nhằm chấm dứt việc tự động cấp quyền công dân cho con cái những người cư trú bất hợp pháp.

Song, Hiến pháp Mỹ quy định bất kỳ người nào sinh ra trên lãnh thổ Mỹ đều là công dân Mỹ, do đó sắc lệnh này nhiều khả năng sẽ đối mặt với rào cản pháp lý lớn. Ông Trump thừa nhận khó khăn nhưng cho biết ông có “cơ sở tốt” cho sự thay đổi.

Năng lượng

Ông Trump đã ban bố tình trạng khẩn cấp năng lượng quốc gia nhằm thúc đẩy hoạt động sản xuất năng lượng trong nước và hủy bỏ các chính sách chống biến đổi khí hậu dưới thời ông Biden.

Khoan dầu

Ông Trump có kế hoạch mở thêm nhiều khu vực để thăm dò dầu khí, bao gồm cả ngoài khơi và ở Alaska. Ông cổ vũ trong bài phát biểu: “Chúng ta sẽ khoan, cưng à, hãy khoan”. Ông cũng dự định lấp đầy kho dự trữ dầu mỏ chiến lược quốc gia “lên tận ngọn” và “xuất khẩu năng lượng Mỹ khắp thế giới”.

Xe điện

Tổng thống Trump còn ký sắc lệnh nhằm bãi bỏ cái mà ông gọi là “chỉ thị về xe điện” bằng cách chấm dứt các khoản trợ cấp cho loại phương tiện này và hủy bỏ một số quy định về khí thải “có khả năng hạn chế doanh số bán xe xăng”.