Theo quy định mới, tất cả các nhà nhập khẩu nhiên liệu đều phải kê khai lượng khí methane rò rỉ trong chuỗi cung ứng. Methane – thành phần chính của khí đốt – có khả năng gây hiệu ứng nhà kính mạnh gấp 80 lần so với carbon dioxide trong vòng 20 năm, nên việc kiểm soát loại khí này là yếu tố then chốt trong nỗ lực chống biến đổi khí hậu.

Các tổ chức môi trường đánh giá đây là bước đi đột phá của Liên minh châu Âu (EU) trong việc kiểm soát khí methane.

Tuy nhiên, ngành dầu khí cho rằng quy định này gần như “không thể tuân thủ”, bởi nó yêu cầu các công ty phải truy xuất nguồn gốc của từng phân tử khí trong mỗi lô hàng. Đây được xem là một nhiệm vụ rất khó khăn, đặc biệt tại Mỹ, nơi hàng nghìn mỏ khí nhỏ hợp nhất sản lượng vào chung một hệ thống đường ống lớn.

Ngoài ra, EU vẫn chưa làm rõ cách thức xác minh dữ liệu khí thải methane mà doanh nghiệp cung cấp cũng như mức phạt cụ thể đối với những nhà nhập khẩu vi phạm. Theo quy định, mức phạt có thể lên tới 20% doanh thu toàn cầu của công ty.

“Chúng tôi đã phản đối nhiều điểm trong quy định này ngay từ đầu,” ông Andreas Guth, Tổng thư ký Eurogas – tổ chức gồm các thành viên như BP, Shell và TotalEnergies – cho biết. Ông cảnh báo rằng nếu EU không “ngay lập tức” điều chỉnh các quy định, các nhà nhập khẩu có thể “chuyển hướng các lô hàng sang những thị trường ngoài EU”. 

Ông Guth cũng lưu ý rằng châu Âu sẽ không thể hưởng lợi từ giá khí đốt hóa lỏng (LNG) rẻ hơn trong bối cảnh nguồn cung toàn cầu đang dư thừa, nếu các lô hàng đó không đáp ứng yêu cầu mới.

Những bình luận này nối dài danh sách khiếu nại gửi tới Brussels từ các nhà sản xuất nhiên liệu hóa thạch, cho rằng chính sách “xanh hóa” của EU đang đe dọa an ninh năng lượng của khối.

Tháng trước, Mỹ và Qatar đã gửi thư chung tới các nhà lãnh đạo EU, cảnh báo họ có thể ngừng cung cấp khí đốt cho châu Âu nếu khối này không điều chỉnh đáng kể quy định về thẩm định chuỗi cung ứng — quy định yêu cầu doanh nghiệp phải loại bỏ các hành vi vi phạm môi trường và xã hội trong chuỗi cung ứng.

Các quan chức Mỹ cho biết chính quyền của Tổng thống Donald Trump muốn bãi bỏ chỉ thị này và cảnh báo rằng nếu không được sửa đổi, EU có thể đối mặt với các biện pháp thuế trả đũa. Dự kiến, các nhà lập pháp EU sẽ bỏ phiếu về việc điều chỉnh quy định này vào tuần tới, song giới chức Mỹ cho rằng nỗ lực “đơn giản hóa” của Brussels vẫn chưa đủ.

Luật về chuỗi cung ứng và quy định khí thải methane đều sẽ chính thức có hiệu lực vào năm 2027 — cùng thời điểm EU áp dụng lệnh cấm hoàn toàn đối với khí đốt Nga. Quy định này sẽ áp dụng cho tất cả các lô hàng ký hợp đồng sau ngày 4/8/2024. Nhiều công ty lo ngại họ sẽ bị rơi vào tình trạng “lửng lơ”, không biết liệu các hợp đồng hiện tại có đáp ứng yêu cầu hay không. 

Ông Guth cảnh báo điều này có thể đe dọa an ninh năng lượng của EU, do khiến các nhà cung cấp thay thế e ngại trong bối cảnh khối này cần bù đắp khoảng 50 tỷ m³ khí đốt nhập từ Nga. Năm 2024, châu Âu đã nhập khoảng 273 tỷ m³ khí, theo số liệu của Ủy ban châu Âu.

Trong khi đó, tại hội nghị thượng đỉnh khí hậu Liên Hợp Quốc sắp tới ở Brazil, một nhóm quốc gia dự kiến sẽ thúc đẩy sáng kiến mới nhằm kiểm soát khí methane phát sinh trong quá trình khai thác và vận chuyển khí đốt.

Tổ chức phi chính phủ Clean Air Task Force cho rằng những khó khăn của ngành công nghiệp đối với luật methane của EU “không phải không thể vượt qua”.

Theo tổ chức này, có thể sử dụng “chứng chỉ kỹ thuật số” gắn với nhiên liệu khi bán ra để truy xuất nguồn gốc các phân tử khí. Ngành khí đốt cũng đã đề xuất một phương án truy xuất thay thế, song ông Guth cho rằng lý tưởng nhất là các hợp đồng hiện hành nên được miễn trừ khỏi quy định mới.

Ủy viên Năng lượng EU Dan Jørgensen hồi tháng trước khẳng định quy định này “sẽ được giữ nguyên”, nhưng nói thêm rằng khối “luôn sẵn sàng xem xét các biện pháp giúp việc thực thi trở nên dễ dàng hơn”.