Trong hai tuần gần đây, tại các chợ đầu mối buôn bán quần áo lớn của miền Bắc như: Chợ Ninh Hiệp, chợ Đồng Xuân đều chung một tình trạng: Tiểu thương "cửa đóng then cài", treo biển "tạm nghỉ" hoặc "Đi nghỉ mát" để tránh đợt truy quét hàng giả, hàng nhái của các cơ quan chức năng.

Tại chợ Ninh Hiệp, chợ đầu mối vải và sản phẩm quần áo, may mặc lớn nhất miền Bắc, kể từ ngày 20/5 đến nay luôn trong tình trạng thưa thớt, vắng vẻ người qua lại khác hẳn khung cảnh tấp nập trước đây.

Đóng hé cửa để "né" cơ quan chức năng 

Nguyên nhân là do các tiểu thương lo ngại bị phạt, thu giữ hàng hoá vì phần lớn các của hàng kinh doanh tại chợ Ninh Hiệp đều không chứng minh được nguồn gốc xuất xứ, không có hoá đơn chứng từ, theo chia sẻ của chị Thuỳ Trang - chủ một cửa hàng kinh doanh tại chợ Ninh Hiệp.

Theo chị Trang, nhiều cửa hàng phải tạm đóng cửa vì phần lớn là hàng hoá gia công trong nước hoặc hàng nhập khẩu Trung Quốc nhưng không có hoá đơn chứng từ. Bên cạnh đó, từ trước đến nay hầu hết chúng tôi vẫn ghi hóa đơn viết tay truyền thống, nay phải dùng thiết bị hiện đại nên phải tạm dừng kinh doanh để thực hiện theo mô hình mới.

"Nếu như trước kia, dùng hoá đơn viết tay, đóng thuế khoán thì hàng hoá không mất thuế bán ra sẽ rẻ hơn, giờ phải nhập hoá đơn điện tử vừa phải đầu tư thiết bị lại phải, tính thuế nên phải tăng giá, người mua cũng giảm, chúng tôi đành tạm nghỉ vài ngày nghe ngóng xem sao", chị T.Trang cho biết.

Theo quy định mới, kể từ ngày 1/6, 100% hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan thuế, không phân biệt hộ kinh doanh đăng ký nộp thuế theo phương pháp khoán hay kê khai. 

Bên cạnh những cửa hàng đóng cửa im lìm, hiện cũng có nhiều cửa hàng để hé cửa, kinh doanh chui hoặc buôn bán bằng cách nhận đơn đặt hàng qua mạng xã hội như: Facebook, Zalo, để né thuế.

Việc mua bán trên các nhóm Zalo, Facebook do đầu mối buôn lập ra hoạt động rất sôi nổi. Người mua chỉ cần chọn mẫu qua mạng, chuyển tiền và hàng sẽ được gửi đến tận nơi.

Để tránh bị cơ quan quản lý kiểm tra, nhiều cửa hàng đóng cửa bên ngoài nhưng vẫn hoạt động bên trong. Họ đăng lên mạng xã hội thông báo cho người mua cách thức mua hàng trực tiếp như đến thì gọi điện cho chủ quán, hoặc mở hé cửa đủ để người mua chui vào trong.

Như tại chợ Ninh Hiệp, với những khách hàng có nhu cầu xem hàng trực tiếp, khách hàng mua bán bằng cách đưa cho chủ cửa hàng xem mẫu cần lấy qua điện thoại, sau đó chủ cửa hàng đưa hàng và mã QR để người mua quét mã. Toàn bộ quá trình mua bán được thực hiện qua những khe cửa hé để "lẩn trốn" cơ quan chức năng.

Một số cửa hàng khôi phục hoạt động

Hiện tại một số cửa hàng sau khi đầu tư hệ thống hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền đã hoạt động trở lại, tuy nhiên lượng mua không nhiều.

Ghi nhận tại chợ Ninh Hiệp ngày 8/6, nhiều cửa hàng đã hoạt động trở lại sau và sử dụng hệ thống hoá đơn điện tử. Tuy nhiên, một số tiểu thương đi nhập hàng tại đây khá bất ngờ khi phải trả thêm khoản tiền thuế trong hoá đơn bán hàng khi áp dụng mức thu thuế theo doanh thu mới.

Chị Lan Anh, một người kinh doanh mặt hàng quần áo tại Đông Anh, Hà Nội cho biết, trước kia chị thường lấy hàng ở chợ đầu mối Ninh Hiệp về bán tại cửa hàng và bán online. Do mẫu mã đa dạng và chi phí thấp, các mặt hàng nhập tại chợ Ninh Hiệp thường bán rất chạy.

Tuy nhiên, hiện các đầu buôn ở đây cũng bắt đầu tính thuế khiến giá nhập vào cao hơn. Vì vậy, chị dự định cũng sẽ áp thuế lên các mặt hàng bán lại để tránh bị thiệt.

"Chúng tôi nhập hàng giá cao hơn do tính thuế thì cũng phải bán ra giá cao hơn. Người mua chắc chắn sẽ phải cân nhắc, tính toán kỹ hơn trước khi mua nhưng nếu không tính thuế thì có khi thành bán lỗ. Vì những cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ giờ cũng phải đóng thuế theo doanh thu", chị Lan Anh cho biết.

Đánh giá về vấn đề này, TS Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa TP Hà Nội cho rằng, cần áp dụng nghiêm ngặt vấn đề thu thuế để tạo sự cạnh tranh bình đằng.

Những doanh nghiệp, hộ kinh doanh đóng thuế đầy đủ làm sao có thể cạnh tranh được với những hộ né thuế, giá thành thấp hơn. Vì vậy, các cơ quan chức năng cần quyết liệt với các vấn đề hàng giả, hàng nhái, thu thuế để tạo môi trường kinh doanh minh bạch.

Tuy nhiên, để hỗ trợ doanh nghiệp, hộ kinh doanh tốt hơn, Nhà nước cũng cần đơn giản hóa thủ tục thuế, kế toán để hộ kinh doanh thực hiện nghiêm túc. Đồng thời, tăng cường ưu đãi về tài chính và pháp lý cho doanh nghiệp mới chuyển đổi, áp dụng công nghệ số để giảm chi phí tuân thủ để khuyến khích hộ kinh doanh lên thành doanh nghiệp.