Trong thời gian gần đây, lợi nhuận của các doanh nghiệp Mỹ tăng vọt và thị trường chứng khoán liên tục lập kỷ lục mới. Đà tăng của thị trường mạnh mẽ đến mức dường như không gì có thể ngăn cản.

Tuy nhiên, ông Nassim Taleb, tác giả cuốn sách nổi tiếng “Thiên nga đen”, vẫn cảnh báo nhà đầu tư cần phòng vệ trước nguy cơ chứng khoán Mỹ sụp đổ vì các yếu tố mang tính cấu trúc, ví dụ như gánh nặng nợ công.

Ông cho rằng mối nguy lớn nhất tới thị trường sẽ xuất phát từ những rủi ro dễ thấy nhưng bị hầu hết mọi người ngó lơ cho đến khi quá muộn. Ông gọi chúng là “thiên nga trắng”, trái với “thiên nga đen” là các cú sốc cực đoan, gần như không thể đoán trước.

Theo vị cố vấn của quỹ đầu cơ Universa Investments, Mỹ đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng rất rõ ràng từ núi nợ công ngày càng chồng chất và chỉ một sự kiện phi thường mới có thể ngăn chặn nó.

Tại Diễn đàn Kinh tế Greenwich vào ngày 8/10, ông Taleb phát biểu: “Mỹ sẽ rơi vào rắc rối nợ nần trong tương lai - đây là kết cục không thể nào tránh khỏi, trừ khi có một phép màu xảy ra. Khi chi phí trả nợ trở thành khoản chi lớn nhất trong ngân sách quốc gia, bạn sẽ gặp rắc rối. Vấn đề này ảnh hưởng tới tất cả mọi người - từ chính phủ, doanh nghiệp cho đến các cá nhân”.

Quỹ Universa Investments vẫn duy trì quan điểm lạc quan với chứng khoán, nhưng ông Taleb nhấn mạnh nhà đầu tư không thể bỏ qua bước phòng vệ cho danh mục.

Vị chuyên gia nói tiếp: “Tâm lý lạc quan cực độ trên thị trường chứng khoán cần đi đôi với sự tập trung cao độ dành cho việc phòng vệ”.  

Về “thiên nga đen” tiếp theo, ông cho rằng trong bối cảnh hiện nay, điều bất ngờ duy nhất có thể xảy ra là một sự kiện tích cực.

Ông cho biết: “Đối với tôi, ‘thiên nga đen’ tiếp theo chỉ có thể là một phép màu biến nợ công của Mỹ trở thành một vấn đề vô hại. Nhưng tôi không thấy điều gì có thể mang đến phép màu đó”.

Theo tờ Bloomberg, khi có người đặt câu hỏi liệu trí tuệ nhân tạo (AI) có thể trở thành phép màu mà nước Mỹ cần hay không, ông Taleb đã đáp lại một cách thận trọng.

Ông nhận định câu trả lời là “có thể”, nhưng nói thêm rằng công nghệ cũng có thể gây ra rủi ro đuôi - tức những rủi ro hiếm gặp nhưng gây ảnh hưởng lớn - thường gắn liền với “thiên nga đen”.

Nhà quản lý rủi ro lão luyện giải thích: “AI có thể gây rắc rối. Trong quá khứ, công nghệ hữu ích vì chúng sản xuất ra những thứ như máy rửa bát, giúp lao động dịch chuyển lên những công việc tạo ra nhiều giá trị hơn”.

Tuy nhiên, ngày nay, AI đang đe dọa những công việc đòi hỏi kỹ năng cao. Ông Taleb nói tiếp: “Chính lao động kỹ năng cao đang phải ‘tụt hạng’. Vậy nên AI vừa có thể giúp ích, vừa có nguy cơ gây hại cho chúng ta”.

Một rủi ro “thiên nga trắng” khác xuất phát từ sự phụ thuộc của Mỹ vào nguồn nhân tài nước ngoài. Ông Taleb cảnh báo ý định tăng mạnh phí thị thực H-1B của Tổng thống Donald Trump có thể khiến tăng trưởng kinh tế Mỹ giảm tốc.

Ông còn nói: “Có lẽ Mỹ nên trả tiền để các ứng viên xin cấp thị thực H-1B”. Nếu số nhân tài nhập cư vào Mỹ sụt giảm, khả năng sáng tạo và tiềm năng tăng trưởng của nền kinh tế sẽ nhanh chóng bị tổn hại.

Tuy nhiên, những cảnh báo trên không có nghĩa ông Taleb nghĩ nhà đầu tư nên rút khỏi thị trường chứng khoán. Đối với ông, khả năng cân bằng giữa triển vọng thị trường tăng giá và nhu cầu phòng ngừa rủi ro chính là yếu tố xác định năng lực quản lý rủi ro của mỗi người.

Ông bình luận: “Nếu không biết cách sống sót qua các vụ sụp đổ chứng khoán, bạn sẽ không bao giờ kiếm được tiền”.