Không có gì ngoài tiền

Tính đến cuối quý II, tập đoàn Berkshire Hathaway của huyền thoại Warren Buffett đã tích luỹ lượng tiền mặt và các khoản tương đương tiền hơn 344 tỷ USD. Đây là lượng tiền mặt lớn nhất từ trước đến nay của một công ty đại chúng.

Để so sánh, núi tiền mặt của Berkshire còn lớn hơn tổng tiền mặt của Apple, Microsoft, Alphabet, Amazon và Nvidia cộng lại, dù tổng vốn hoá của 5 gã khổng lồ công nghệ Mỹ gấp 14 lần Berkshire.

Một điểm đáng chú ý khác là núi tiền mặt của Berkshire phình to gấp đôi chỉ sau hơn một năm, đặc biệt là sau khi tập đoàn xả lượng lớn các cổ phiếu hàng đầu trong danh mục đầu tư của mình.

Vậy, điều gì đã xảy ra?

Thông thường, doanh nghiệp sẽ dành dụm tiền vì ba lý do chính: để chuẩn bị vượt qua cơn bão kinh tế, để thực hiện một thương vụ thâu tóm lớn hoặc vì thị trường không có “món hàng” nào đáng giá (hay nói cách khác là món hàng được định giá quá cao).

Một biểu đồ quan trọng mà các nhà đầu tư giá trị như Buffett sử dụng có thể giúp chúng ta thu hẹp lựa chọn. Đó chính là biểu đồ hệ số giá trên thu nhập (P/E) của chỉ số S&P 500.

Biểu đồ cho thấy điều gì?

Biểu đồ cho thấy thị trường chứng khoán Mỹ đã tăng mạnh trong hơn ba năm qua, kéo định giá lên cao chót vót. Hiện tại, hệ số P/E của S&P 500 đang cao hơn 67% so với mức trung bình lịch sử và gần 50% so với giá trị vào đầu năm 2022.

Hay nói cách khác, các nhà đầu tư đang trả hơn 30 USD cho 1 USD thu nhập dự phóng trong 12 tháng tới, bỏ xa mức trung bình lịch sử là 17,9 USD. Sự chênh lệch càng trở nên rõ nét khi so với thời điểm đầu năm 2022.

Biểu đồ này có thể là một lời cảnh báo rõ ràng rằng giá cổ phiếu đang chịu sự chi phối bởi tâm lý lạc quan của các nhà đầu tư hơn là giá trị cơ bản của chúng.

Mức chênh lệch đáng kể có thể là lý do chính khiến “nhà hiền triết xứ Omaha” tích trữ tiền mặt, bởi huyền thoại đầu tư từng lưu ý ông sẽ chuẩn bị “súng săn voi” khi kiểu môi trường như vậy xuất hiện.

Trên thực tế, khi hệ số P/E của S&P 500 leo lên mức cao, nó thường báo hiệu những đợt điều chỉnh lớn trên thị trường, chẳng hạn như vào các năm 1987, 1992, 2002 và 2008.

Tiền mặt như một loại bảo hiểm

Buffett vốn nổi tiếng với câu nói “Hãy sợ hãi khi người khác tham lam và hãy tham lam khi người khác sợ hãi”. Vị tỷ phú 95 tuổi cũng từng cam kết với các cổ đông Berkshire rằng ông sẽ theo đuổi “chủ nghĩa bảo thủ tài chính cực đoan”.

Và vì định giá cổ phiếu đã cao hơn nhiều so với chuẩn mực lịch sử, không có gì đáng ngạc nhiên khi tập đoàn mà ông dẫn dắt hơn 60 năm qua bán hơn 100 tỷ USD cổ phiếu trong 9 tháng đầu năm 2024.

Buffett cũng từng nói, sở hữu một lượng tiền mặt lớn là nền tảng cho hoạt động quản trị rủi ro của Berkshire. Dự trữ tiền mặt khổng lồ đã giúp ích cho tập đoàn rất nhiều trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.

Khi đó, Berkshire đã cung cấp nguồn vốn quan trọng cho nhiều ông lớn Phố Wall như Goldman Sachs và Bank of America. Đổi lại, tập đoàn nhận được các điều khoản cực kỳ ưu đãi, tạo ra hàng tỷ USD lợi nhuận.

“Trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, Berkshire vẫn tạo ra tiền mặt từ hoạt động kinh doanh và không cần phải vay mượn để duy trì hoạt động”, Buffett chia sẻ với các nhà đầu tư vào cuối năm 2023.

“Chúng tôi không dự đoán được thời điểm nền kinh tế trở nên tê liệt nhưng chúng tôi luôn chuẩn bị cho điều đó”, ông nói tiếp. Và không lâu sau lời phát biểu của Buffett, Berkshire đã tăng gấp đôi núi tiền mặt của mình.