Bảng giá đất, cách tính tiền sử dụng đất hay các phương án thuế bổ sung với trường hợp chậm xác định giá đất của hàng loạt doanh nghiệp vẫn còn là những vấn đề gây nhiều tranh cãi trên thị trường.

Tại hội thảo "Giá đất, thuế đất… thế nào cho hợp lý?" do Báo Thanh Niên tổ chức sáng ngày 22/7, ông Nguyễn Văn Thắng, Phó Tổng Giám đốc Hưng Thịnh Land, cho rằng mức thuế bổ sung 5,4% hoặc 3,6%/năm tính trên tiền sử dụng đất chưa nộp là một gánh nặng lớn đối với doanh nghiệp, trong khi vấn đề này xuất phát từ những vướng mắc pháp lý và sự thiếu rõ ràng trong các thông số định giá đất tại Thông tư số 36/2014/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường năm 2014.

Theo ông, gánh nặng này vô hình trung sẽ được đưa vào cơ cấu giá thành sản phẩm, đang đi ngược lại với chính sách của Nhà nước là để người dân, những người có nhu cầu tiếp cận được nhà giá rẻ.

Không riêng gì 20 dự án của Hưng Thịnh Land mà còn rất nhiều dự án trên thị trường đang vướng mắc tiền sử dụng đất và tính tiền thử dụng đất bổ sung. Phần lớn các dự án bất động sản của Hưng Thịnh Land được mua lại từ những nhà đầu tư khác, đã tồn tại pháp lý từ trước. Trong quá trình chuyển giao có sự dở dang, đến khi tái cấu trúc lại theo nhu cầu thị trường thì doanh nghiệp đã tiến hành điều chỉnh quy hoạch, dẫn đến phát sinh nhiều vấn đề cần phải bổ sung.

Quan điểm của doanh nghiệp là tiền sử dụng đất phải đảm bảo được sự hài hòa lợi ích giữa các bên, trong đó đóng góp một phần vào ngân sách Nhà nước. Với việc tính tiền sử dụng đất quá cao và đề xuất nộp bổ sung khoản chậm nộp như hiện tại có thể dẫn đến những đánh giá tiêu cực, làm ảnh hưởng đến môi trường đầu tư.

“Chúng tôi đề xuất bỏ luôn mức thuế thu bổ sung bởi đã không hợp lý rồi thì 5,4% hay 3,6% hay một tỷ lệ nào khác thấp hơn cũng không hợp lý. Chính sách thu tiền sử dụng đất phải cởi mở, khuyến khích và tạo động lực cho doanh nghiệp xông pha, đóng góp vào sự phát triển chung; thay vì buộc doanh nghiệp phải làm trong sự khó chịu, ức chế”, ông Thắng chia sẻ quan điểm.

Thực tế khi doanh nghiệp hay người dân thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất thì tiền sử dụng đất đều là ẩn số rất lớn, thông số tính toán chưa rõ ràng, ảnh hưởng rất lớn đến cơ hội đầu tư.

Đã có rất nhiều chuyên gia cho ý kiến cần phải có nguyên tắc tính toán bài bản, có thể là tính theo bảng giá đất và tính theo hệ số để doanh nghiệp có cơ xở xác định chi phí đầu vào, từ đó cơ cấu giá thành sản phẩm.

Lĩnh vực tài chính đất đai là một vấn đề rất phức tạp và nhạy cảm, để hài hòa được lợi ích các bên rất khó. Ví dụ, người dân muốn được bồi thường với giá cao, Nhà nước đánh giá như vậy làm ảnh hưởng đến quá trình đầu tư công, doanh nghiệp muốn nộp tiền dựa bài toán kinh doanh… Và như vậy đội ngủ cán bộ thực thi hay đơn vị tư vấn thẩm định giá phải có sự an toàn khi tính toán.

Phía doanh nghiệp cho rằng thiệt hại tắc nghẽn trong việc tính tiền sử dụng đất đã là rất lớn, chưa bàn đến việc có tiệm cận với giá thị trường hay không. Trước mắt, doanh nghiệp mong muốn phải có một chuẩn mực hợp lý, rõ ràng cho việc tính và nộp tiền sử dụng đất.

Bên cạnh đó, nên cân nhắc chính sách thu thuế từ đất đai ở thuế thu nhập doanh nghiệp để tạo ra giá trị gia tăng, thay vì thu tiền sử dụng đất như hiện nay.

Một vấn đề cuối cùng được đại diện Hưng Thịnh Land nêu ra liên quan đến việc phân loại đất đai. Chính phủ đang là khuyến khích lĩnh vực sản xuất kinh doanh, đặc biệt khu kinh tế hay là khu công nghiệp, khu nghệ cao.

Trong khi đó, chính sách về đất đai hiện chưa có sự phân biệt rõ ràng giữa khu công nghiệp, khu kinh tế với những lĩnh vực sản xuất kinh doanh khác. Những khu vực được khuyến khích phát triển, thu hút đầu tư như vậy cần có một chế độ riêng về tiền đất.