Sáng 20/10, tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã trình bày Báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (KTXH) năm 2025 và 5 năm 2021-2025; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026.

Theo Thủ tướng, trong bối cảnh tình hình thế giới diễn biến phức tạp, khó lường, nhiều vấn đề vượt dự báo, đặc biệt là hậu quả nặng nề của đại dịch COVID-19; ở trong nước nhìn chung khó khăn, thách thức nhiều hơn thời cơ, thuận lợi.

Song với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, Việt Nam đạt và vượt 22/26 chỉ tiêu KTXH chủ yếu, xấp xỉ đạt 2/26 chỉ tiêu, trong đó vượt toàn bộ chỉ tiêu về xã hội, an sinh xã hội; các năm 2024, 2025 đạt và vượt toàn bộ 15/15 chỉ tiêu KTXH.

Cụ thể, tổng sản phẩm trong nước (GDP) năm 2025 dự kiến tăng trên 8%; bình quân giai đoạn 2021 - 2025 tăng 6,3%, cao hơn nhiệm kỳ trước (6,2%) (năm 2021 do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, tăng trưởng chỉ đạt 2,55%; giai đoạn 4 năm 2022 - 2025 tăng trưởng bình quân 7,2%/năm, vượt mục tiêu 6,5 - 7%).

Quy mô nền kinh tế tăng từ 346 tỷ USD năm 2020 lên 510 tỷ USD năm 2025, tăng 5 bậc, lên vị trí 32 thế giới; GDP bình quân đầu người năm 2025 ước đạt khoảng 5.000 USD, gấp 1,4 lần năm 2020, vào nhóm thu nhập trung bình cao. Cơ cấu kinh tế và chất lượng tăng trưởng chuyển biến tích cực.

Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định; lạm phát được kiểm soát dưới 4%, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm. Thu ngân sách nhà nước (NSNN) ước đạt 9,6 triệu tỷ đồng, gấp 1,36 lần nhiệm kỳ trước, vượt xa mục tiêu 8,3 triệu tỷ đồng; trong khi miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí... khoảng 1,1 triệu tỷ đồng; tăng thu, tiết kiệm chi 1,57 triệu tỷ đồng.

Thị trường ngoại hối cơ bản ổn định; mặt bằng lãi suất cho vay bình quân giảm 2,5% so với năm 2022 . Nợ công giảm từ 44,3% GDP năm 2020 xuống còn khoảng 35 -36% năm 2025 (giới hạn là 60% GDP); bội chi NSNN bình quân giảm từ 3,53% GDP giai đoạn 2016 - 2020 xuống 3,1 - 3,2% GDP nhiệm kỳ này. Tổ chức FTSE nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên mới nổi thứ cấp. Đến nay, có khoảng 1 triệu doanh nghiệp đang hoạt động, tăng trên 20% so với năm 2020.

"Các tổ chức quốc tế uy tín đánh giá cao kết quả chỉ đạo, điều hành, nâng hạng tín nhiệm và triển vọng tăng trưởng của Việt Nam như IMF đánh giá Việt Nam nằm top 10 nước tăng trưởng cao nhất thế giới; Standard Chartered dự báo Việt Nam thuộc nhóm 5 nước tăng trưởng nhanh nhất châu Á", Thủ tướng nêu rõ. 

Theo Thủ tướng, các động lực tăng trưởng truyền thống đều phát huy hiệu quả. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội khoảng 33,2% GDP, đạt mục tiêu 32 - 34%. Vốn đầu tư công đạt khoảng 3,4 triệu tỷ đồng, tăng gần 55% (số tuyệt đối tăng 1,2 triệu tỷ đồng) so với nhiệm kỳ trước; đầu tư không dàn trải, số dự án sử dụng ngân sách trung ương giảm từ 11 nghìn (nhiệm kỳ trước) xuống còn 4,6 nghìn dự án nhiệm kỳ này.

Tổng vốn FDI đạt 185 tỷ USD, tăng gần 9% so với nhiệm kỳ trước  và thuộc nhóm 15 nước đang phát triển thu hút FDI lớn nhất thế giới. Quy mô thương mại tăng mạnh, từ 545,4 tỷ USD năm 2020 lên mức kỷ lục khoảng 900 tỷ USD năm 2025, thuộc nhóm 20 quốc gia dẫn đầu thế giới ; xuất siêu lớn, đạt 88,3 tỷ USD, tăng hơn 2 lần nhiệm kỳ trước . Du lịch phục hồi, năm 2025 đón khoảng 22 - 23 triệu lượt khách quốc tế, cao nhất từ trước đến nay.

“Trong bối cảnh nhiều khó khăn, thách thức, kết quả đạt được của năm 2025 và giai đoạn 2021 - 2025 là rất đáng trân trọng, tự hào; năm sau tốt hơn năm trước, nhiệm kỳ này tốt hơn nhiệm kỳ trước trên hầu hết các lĩnh vực. Đặc biệt là chúng ta đã giữ được “trong ấm, ngoài êm”, được Nhân dân và cộng đồng quốc tế đánh giá cao; tiếp tục tạo xu thế đổi mới; tạo đà phát triển nhanh, bền vững; tạo lực phát triển bao trùm, toàn diện; tạo khí thế bước vào kỷ nguyên mới và củng cố, tăng cường niềm tin vững chắc của Nhân dân vào Đảng, Nhà nước”, Thủ tướng kỳ vọng. 

Mục tiêu tăng trưởng đang chịu nhiều sức ép 

Bên cạnh những kết quả đạt được, báo cáo thẩm tra kết quả thực hiện kế hoạch phát triển KTXH năm 2025, ông Phan Văn Mãi, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cho biết, mục tiêu tăng trưởng đang chịu nhiều sức ép trong bối cảnh các động lực chính như xuất khẩu, tiêu dùng và đầu tư chưa thực sự tạo xung lực đủ mạnh.

Trong đó, Nền tảng xuất khẩu còn thiếu vững chắc, đang có dấu hiệu chậm lại, phụ thuộc lớn vào khu vực FDI và nguồn cung bên ngoài, trong khi chính sách thuế đối ứng, rào cản kỹ thuật và yêu cầu xanh hóa từ các thị trường lớn gia tăng mạnh;

Quy mô đầu tư công lớn, nhưng tiến độ và hiệu quả giải ngân chưa tương xứng, đến hết tháng 9/2025 đạt khoảng 50% kế hoạch, gây áp lực lớn cho những tháng cuối năm. Một số dự án hạ tầng trọng điểm vẫn gặp khó khăn trong thi công.

Tiêu dùng trong nước, chưa tạo đột phá rõ nét; liên kết giữa tiêu dùng với sản xuất, du lịch còn yếu; tình trạng buôn lậu, hàng giả, gian lận thương mại, đặc biệt trên các sàn thương mại điện tử vẫn phổ biến.

Ngoài ra, chất lượng tăng trưởng còn hạn chế. Nền kinh tế vẫn chủ yếu dựa vào gia công và nhập khẩu nguyên liệu, công nghệ. Khu vực doanh nghiệp trong nước, nhất là tư nhân, chưa tạo được vị thế trong chuỗi giá trị, công nghiệp phụ trợ phát triển chậm, tỷ lệ nội địa hóa chỉ đạt khoảng 36,6%, khiến Việt Nam phụ thuộc lớn vào khu vực FDI.

"Sự chi phối của khu vực FDI, chiếm tới hơn 75% xuất khẩu và gần 70% nhập khẩu[i], đặt ra thách thức đối với mục tiêu nâng cao năng lực tự chủ và khả năng cạnh tranh dài hạn của nền kinh tế",   ông Phan Văn Mãi nêu rõ. 

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, dù đạt nhiều kết quả tích cực, nền kinh tế vẫn đối mặt nhiều khó khăn, động lực tăng trưởng lan tỏa chưa mạnh, với cấu trúc của thị trường vốn và mặt bằng lãi suất hiện nay, việc tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ là hết sức thách thức.

"Để hoàn thành mục tiêu năm 2025, 5 năm 2021 - 2025, cần tiếp tục kiên định ổn định kinh tế vĩ mô, điều hành chính sách tiền tệ chặt chẽ, phát huy vai trò chủ đạo của tài khóa mở rộng có trọng tâm, đồng thời đẩy mạnh cải cách thể chế, các động lực tăng trưởng truyền thống và phát triển mạnh các động lực tăng trưởng mới, tạo đà phát triền bền vững cho giai đoạn 2026 - 2030",   ông Phan Văn Mãi nhấn mạnh.