Giá phân bón đang tăng vọt, bào mòn lợi nhuận của nông dân Mỹ và gia tăng áp lực lên chính quyền Tổng thống Donald Trump trong việc cắt giảm thuế đối với các loại dinh dưỡng cây trồng chủ chốt, theo Bloomberg.

Nguồn cung thắt chặt cùng lo ngại về thuế quan đã đẩy chi phí các sản phẩm từ kali, nitơ và phốt phát lên cao trong khi thu nhập của nông dân Mỹ giảm sút trong vụ mùa năm nay. Một chỉ số tiêu chuẩn giá phân bón của Bắc Mỹ gần đây đã tăng lên mức cao nhất kể từ ít nhất năm 2016 so với rổ hợp đồng tương lai ngũ cốc và hạt có dầu, thậm chí vượt cả đỉnh được ghi nhận khi Nga phát động chiến sự ở Ukraine.

Mỹ nhập phần lớn kali — nguyên liệu then chốt cho sản xuất phân bón dùng cho ngô và đậu tương, hai loại cây trồng lớn nhất nước này — từ Canada. Nguồn cung từ Canada phần lớn được miễn thuế theo hiệp định thương mại tự do Mỹ - Mexico - Canada, nhưng các lô hàng từ những nhà cung cấp khác như Qatar và Arab Saudi vẫn chịu thuế.

“Những bất ổn về thuế quan chắc chắn đã góp phần đẩy giá phân bón tăng, ngay cả khi phần lớn các sản phẩm đã được miễn trừ,” ông Daniel Cole, chuyên gia phân tích của Bloomberg Intelligence, cho biết qua email.

Ông cũng nhấn mạnh các yếu tố khác như việc Trung Quốc hạn chế một phần xuất khẩu và sự cố sản xuất gần đây tại Trung Đông cũng góp phần làm giá leo thang, trong khi toàn ngành phân bón “gần như rơi vào tình trạng hỗn loạn kể từ khi thuế quan được áp dụng.”

Tình trạng này cho thấy áp lực tài chính mà nông dân Mỹ đang phải gánh chịu — nhiều người trong số họ vẫn là những người ủng hộ trung thành của ông Trump — khi phải đối mặt với giá nông sản thấp và gián đoạn thương mại kéo dài.

Dù chính quyền đã kiên quyết đứng về phía nông dân trong các vấn đề trọng yếu như hạn ngạch pha trộn nhiên liệu sinh học, nhưng đến nay vẫn chưa giải quyết những lo ngại ngày càng tăng về khả năng chi trả phân bón.

Cắt giảm thuế nhập khẩu phân bón sẽ mang lại “sự hỗ trợ nhanh nhất cho nông dân,” Thượng nghị sĩ Cộng hòa Chuck Grassley của bang Iowa viết trên nền tảng mạng xã hội X đầu tuần này. Trong một bài đăng khác, ông cho biết giá ngô đã rơi xuống mức thấp hơn đáng kể so với chi phí sản xuất, đúng lúc nông dân chuẩn bị thu hoạch vụ mùa kỷ lục.

Thuế quan đã kìm hãm các lô hàng phốt phát và kali vào Mỹ, và dự kiến nguồn cung sẽ “tiếp tục bị hạn chế” vì thuế, nhà sản xuất Mosaic Co. cho biết đầu tháng này. Chính quyền ông Trump đã thực hiện các bước nhằm thúc đẩy sản xuất trong nước đối với những khoáng sản quan trọng, bao gồm kali.

Tuần này, Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ đã đề xuất đưa kali vào danh sách các khoáng sản thiết yếu — một bước tiến giúp mở đường cho chính sách hỗ trợ mạnh mẽ hơn. Viện Phân bón, tổ chức vận động hành lang của ngành, cũng đang thúc đẩy đưa kali vào diện khoáng sản thiết yếu nhằm tạo cơ sở thuyết phục hơn cho việc miễn thuế.

Cũng trong tuần này, Thống đốc bang Illinois JB Pritzker cho biết một dự án sản xuất nguyên liệu then chốt của phân bón nitơ, vốn bị trì hoãn suốt thời gian dài, đã được khởi động trở lại sau khi đạt được thỏa thuận về ưu đãi thuế với Bộ Thương mại bang. Nhà máy trị giá 2 tỷ USD, do Cronus Chemicals LLC xây dựng, đã được lên kế hoạch gần một thập kỷ qua.

Trong khi đó, CF Industries Holdings Inc. đang hợp tác với Jera Co., công ty điện lực lớn nhất Nhật Bản, và tập đoàn Mitsui & Co. để xây dựng nhà máy amoniac ít carbon lớn nhất thế giới tại bang Louisiana. Dự án dự kiến bắt đầu vận hành thương mại vào năm 2029, với công suất hàng năm khoảng 1,4 triệu tấn.