Chào ông. Cảm ơn ông đã nhận lời tham gia cuộc trò chuyện bên lề sự kiện này. Ninety Eight có thể nói là một đơn vị tiên phong trong lĩnh vực blockchain ở Việt Nam, ông đánh giá như thế nào về bức tranh chung của thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam hiện nay?

Ông Nguyễn Thế Vinh: Gần đây thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam rất sôi động, được Chính phủ và Nhà nước rất quan tâm. Điển hình là Nghị quyết 05, rồi động thái đưa công nghệ blockchain vào một trong những công nghệ chiến lược quốc gia. Điều này cho thấy Nhà nước và Chính phủ thật sự quan tâm đến lĩnh vực và thị trường này. Đây là động thái mà tôi đánh giá là rất kịp thời so với xu thế phát triển chung của thế giới.

Sự quan tâm kịp thời đó mở ra rất nhiều kỳ vọng. Vậy cụ thể theo ông, đâu là những yếu tố cốt lõi tạo nên tiềm năng của thị trường này mà chúng ta cần khai thác?

Ông Nguyễn Thế Vinh: Nếu phải chia ra, thì tiềm năng của tài sản mã hóa sẽ có hai khía cạnh rất rõ ràng. Thứ nhất là khía cạnh về mặt công nghệ. Công nghệ blockchain hướng tới sự minh bạch, sẽ giải quyết được rất nhiều vấn đề của các doanh nghiệp có nhu cầu sử dụng. 

Thứ hai là khía cạnh về mặt tài chính. Tài sản mã hóa giúp những trải nghiệm về mặt thanh toán, hay việc đưa những tài sản thật lên trên công nghệ blockchain để giao dịch sẽ rất hiệu quả. Hai hướng đấy thể hiện rõ nhất vai trò của công nghệ blockchain.

Ông vừa nhắc đến khía cạnh công nghệ giúp giải quyết vấn đề cho doanh nghiệp. Vậy khi chuyển đổi từ mô hình truyền thống sang blockchain, các doanh nghiệp sẽ nhận được những lợi ích cụ thể gì trong việc quản trị và vận hành?

Ông Nguyễn Thế Vinh: Đối với các doanh nghiệp, tôi thấy rõ nhất công nghệ blockchain sinh ra để giải quyết vấn đề về niềm tin. Trước đây, với những khía cạnh liên quan về dữ liệu, doanh nghiệp luôn phải chứng minh với bên ngoài rằng tôi đã lấy ở nguồn này, phương pháp phân tích của tôi thế kia, giá trị của tôi ở phần A. Công nghệ blockchain sinh ra để giải quyết việc chúng ta không cần giải thích vẫn có thể tin tưởng lẫn nhau và công việc vẫn chạy, mang lại hiệu quả cao. 

Công nghệ blockchain cũng chứng tỏ rằng khi bớt nhân sự, bớt phòng ban, bớt quy trình, cái lợi nhất dành cho doanh nghiệp là tối ưu được về chi phí và thời gian. Điều đó ảnh hưởng đến khả năng tận dụng cơ hội rất nhiều. Đó là giá trị tốt nhất mà công nghệ này mang lại.

Việc tối ưu hóa chi phí và niềm tin này chắc chắn sẽ tác động lớn đến năng lực cạnh tranh. Đặc biệt với các doanh nghiệp xuất khẩu muốn thuyết phục những đối tác quốc tế khó tính, blockchain sẽ đóng vai trò như thế nào, thưa ông?

Ông Nguyễn Thế Vinh: Với những đối tác quốc tế, thứ họ quan tâm nhất ngoài giá cả là chất lượng. Họ phải  làm sao để biết được tất cả quy trình doanh nghiệp tạo ra sản phẩm và dịch vụ sẽ đảm bảo theo tiêu chuẩn của họ. Công nghệ blockchain giúp bản thân doanh nghiệp chứng minh được chất lượng đối với cả đối tác lẫn người tiêu dùng. Đó là giá trị thiết thực nhất. 

Nhìn rộng hơn ở tầm vĩ mô, ông kỳ vọng thị trường tài sản mã hóa sẽ mang lại động lực tích cực như thế nào cho nền kinh tế số của Việt Nam trong giai đoạn tới?

Ông Nguyễn Thế Vinh: Việt Nam bắt đầu tích cực tham gia chuyển đổi số cách đây 5 đến  6 năm, bây giờ cũng đang trong quá trình đấy. Việc chuyển đổi số đấy đơn thuần là chuyển đổi về mặt dữ liệu. Thay vì lưu trữ thông tin - dữ liệu trên giấy tờ thì bây giờ thành trong máy tính, trên hệ thống mạng internet.

Làn sóng chuyển đổi sắp tới của blockchain là chuyển đổi tài sản. Chuyển đổi từ tài sản thật thành tài sản số. Bản chất tài sản thật vẫn ở đấy nhưng khi chuyển đổi lên hệ thống blockchain thì việc giao dịch sẽ linh hoạt hơn rất nhiều, tạo ra nhiều volume và thu nhập. Việc chuyển đổi tài sản số như thế sẽ là động lực tốt nhất giúp kích thích nền kinh tế, hỗ trợ Việt Nam phát triển hơn trong giai đoạn tới.

Một trong những mục tiêu của Chính phủ khi thúc đẩy tài sản số và trung tâm tài chính là thu hút nguồn lực quốc tế. Ông đánh giá thế nào về tính khả thi của mục tiêu thu hút vốn đầu tư nước ngoài thông qua kênh này?

Ông Nguyễn Thế Vinh: Chúng ta đều nhận thấy cấu trúc luật hiện tại mà Chính phủ đưa ra có một mục đích dễ thấy là muốn thu hút vốn ngoại tệ thông qua việc đầu tư vào token và tài sản mã hóa ở Việt Nam. Tiêu  biểu nhất là việc chỉ cho người nước ngoài, nhà đầu tư nước ngoài đầu tư. Về mặt khả thi là có.

Theo đó, dhà đầu tư nước ngoài sẽ quan tâm đến ba yếu tố chính như sau. Thứ nhất, một thị trường đang dần hoàn thiện về mặt pháp lý. Thứ hai, Việt Nam có những câu chuyện để nói về Real World Asset, về tất cả những vấn đề như token hóa chứng chỉ carbon hoặc thậm chí token hóa cổ phần của những công ty, doanh nghiệp đang cảm thấy cần thêm nguồn vốn, nguồn lực. 

Và một câu chuyện nữa là thị trường chứng khoán ở Việt Nam cũng vừa mới được thăng hạng. Điều đó cũng hỗ trợ, là yếu tố thứ ba góp phần thúc đẩy việc nhà đầu tư nước ngoài có lý do đầy đủ để đầu tư vào thị trường Việt Nam thông qua kênh này. 

Tiềm năng và cơ hội đã rất rõ ràng, nhưng hiện nay Việt Nam vẫn đang trong quá trình hoàn thiện khung pháp lý. Theo ông, đâu là những rào cản lớn nhất đối với việc xây dựng thị trường này?

Ông Nguyễn Thế Vinh: Động thái của Nhà nước và Chính phủ thông qua Nghị quyết 05 đã rất rõ ràng rằng thị trường này đã được bật đèn xanh; tuy nhiên, dưới góc độ cá nhân, tôi thấy chúng ta vẫn đang rất thận trọng. Không phải vì muốn nhanh mà đánh đổi những thứ liên quan đến bảo mật, liên quan đến tài sản, rủi ro bị hack, bị khai thác, hoặc những thứ liên quan đến thuế, rửa tiền. Nói chung chúng ta vẫn rất thận trọng. Từ tiêu chí đấy dẫn đến việc triển khai có những khâu còn bị chậm. Từ việc hoàn thiện luật cho đến việc triển khai hơi mất thời gian. Đó là rào cản thứ nhất.

Thứ hai, về mặt công nghệ, đây cũng là một công nghệ rất mới. Nên những đội ngũ doanh nghiệp hoặc chuyên gia ở Việt Nam có chuyên môn rất sâu trong lĩnh vực này vẫn không nhiều. Hay nói cách khác, chuyên môn hay những dịch vụ cần thiết cho thị trường tài sản mã hóa nói chung vẫn chưa có nhiều trên thị trường Việt Nam.

Ông vừa nhắc đến sự thận trọng và vấn đề bảo mật. Việc vận hành các sàn giao dịch tài sản số thí điểm, như trong Nghị quyết 05 đề cập, có phải là một thách thức lớn về mặt an ninh không, thưa ông?

Ông Nguyễn Thế Vinh: Thực sự việc triển khai những sàn giao dịch đấy đối với Nhà nước là thử thách rất lớn. Bản chất sàn giao dịch tài sản số khác với các hệ thống ngân hàng thông thường. Tài sản trong những sàn giao dịch đó là tài sản thật. Một khi đã bị khai thác, bị hack, bị chuyển đi, tứcnhà đầu tư thật sự mất tài sản đấy. Gần như việc khôi phục hoặc lấy lại rất khó khăn. Nên để có thể phát triển một sàn giao dịch tài sản số đủ an toàn và đủ bảo mật không dễ.

Việc phối hợp với các chuyên gia trên thế giới hiện tại, những người đã có năng lực lâu năm về việc phát triển và vận hành cũng là một lợi thế. Thứ nhất, họ phối hợp với mình thì họ phải đem nguồn lực và tài sản của họ vào Việt Nam để phục vụ công việc. Thứ hai, liên quan đến việc chuyển giao công nghệ. Dần dần họ cũng chuyển giao cho mình những công nghệ và năng lực vận hành. Sẽ rất tốt nếu Việt Nam nhận được hai lợi thế này.

Bên cạnh rủi ro cho tổ chức, người dùng cá nhân cũng rất lo ngại về các vấn đề an ninh mạng. Chúng ta cần lưu ý những giải pháp gì để ngăn chặn các hình thức lừa đảo trong lĩnh vực mới mẻ này?

Ông Nguyễn Thế Vinh: Nghĩa là mình có những biện pháp gì để ngăn chặn lừa đảo đúng không? Thực ra bản chất nghiệp vụ lừa đảo trong giao dịch tài sản mã hóa cũng giống với tài chính truyền thống. Thường sẽ có những kỹ thuật như kích vào những đường link lạ, cài cắm mã độc để lấy cắp key trong ví của mình.

Hoặc phishing (tấn công giả mạo) bằng cách thay vì giao dịch trên ứng dụng và website của sàn giao dịch thật, bây giờ họ tạo ra những ứng dụng, web giả mạo, hay email giả mạo, mình đăng nhập vào đấy sẽ bị mất tài sản. Gần như những nghiệp vụ lừa đảo vẫn giống với bên tài chính truyền thống.

Để tháo gỡ những rào cản và giảm thiểu rủi ro như ông vừa phân tích, ông có những đề xuất gì về mặt chính sách trong thời gian tới để các doanh nghiệp yên tâm đầu tư?

Ông Nguyễn Thế Vinh: Tôi có một số đề xuất như sau. Thứ nhất, luật của Việt Nam hiện tại vẫn đang ở trong giai đoạn thí điểm, ví dụ trong vòng 5 năm, và Chính phủ chưa công bố giai đoạn tiếp theo sẽ như thế nào. Nên các doanh nghiệp trong nước cũng đang loay hoay. Các nguồn vốn doanh nghiệp FDI/quỹ ngoại khi muốn đổ nguồn lực lớn vào Việt Nam thường sẽ quan tâm đến lộ trình xa hơn, có thể 15, 20 năm, 30 năm thậm chí nhiều hơn. 

Có thể chúng ta chưa cụ thể hóa được nhưng nên có một lộ trình. Ví dụ sau khi kết thúc thí điểm thì kết quả ra sao?, lộ trình tiếp theo mình sẽ được cấp giấy phép hay vận hành như thế nào?. Cái đấy rất quan trọng. Hay những luật liên quan đến việc phải làm rõ quy định về khái niệm tài sản số, các loại tài sản số... Hoặc phân định rõ không gian tài sản số cho công nghệ, bởi việc phát triển công nghệ blockchain sẽ khác với việc ứng dụng vào đầu tư tài chính hay tài sản mã hóa.

Cuối cùng, với tư cách là một doanh nghiệp đang hoạt động sôi nổi trên thị trường, ông đánh giá thế nào về tiềm năng phát triển lĩnh vực tài sản số tại Hà Nội - nơi đang đẩy mạnh chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo?

Ông Nguyễn Thế Vinh: Hà Nội, thứ nhất là thủ đô và cũng là thành phố phát triển nhất về kinh tế cũng như công nghệ, nơi hội tụ rất nhiều doanh nghiệp lớn nhỏ. Hiện trong lĩnh vực blockchain tại Việt Nam cũng có nhiều doanh nghiệp gạo cội, tên tuổi trong thị trường nhiều năm nay rồi.

Các đối tác nước ngoài trong lĩnh vực này về Việt Nam đầu tư thường sẽ đến Hà Nội hoặc thành phố Hồ Chí Minh, sau đấy nữa mới đến Đà Nẵng. Hà Nội cũng có những ban ngành Nhà nước rất quan tâm đến ngành nghề mới này. Mấu chốt ở đây là Hà Nội phải tạo ra, có sẵn một hệ sinh thái về mặt công nghệ. Và không chỉ trong lĩnh vực blockchain mà liên quan đến tài chính hay những công nghệ về phần cứng, phần mềm thì Hà Nôi cũng nên rất phát triển và sẵn sàng.

Vâng, xin cảm ơn ông rất nhiều!