Hạt cacao, nguyên liệu chính để sản xuất socola, đã đem lại cho nhà đầu tư chiến thắng ngọt ngào trong năm 2024. Dữ liệu từ Dow Jones Market cho thấy vào ngày 20/12, giá hạt cacao giao tháng 3 đạt 11.954 USD/tấn, cao hơn gần 185% so với đầu năm. Trong cùng giai đoạn, chỉ số S&P 500 và bitcoin đi lên lần lượt 25% và 128%.

Dù chứng khoán Mỹ và bitcoin có đà tăng ấn tượng trong năm 2024, sức bật của hạt cacao còn đáng nể hơn nhiều. Giá hạt cacao nhiều khả năng sẽ lên cao hơn nữa trong tương lai. ING cho biết nguồn cung hạt cacao trên toàn cầu đang trong tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng nhất trong vòng 60 năm.

Ông Darin Newson, nhà phân tích thị trường cấp cao tại Barchart, cho biết nguyên nhân chính dẫn đến sự thiếu hụt là thời tiết khắc nghiệt tại khu vực Cote d’Ivoire ở Tây Phi.

Theo vị chuyên gia, thị trường hạt cacao đang xảy ra hiện tượng "bù hoãn bán" - tức là các hợp đồng tương lai có ngày đáo hạn gần hơn được định giá cao hơn những hợp đồng có ngày đáo hạn xa hơn. 

Điều đó cho thấy các nhà đầu tư đang lo ngại về nguồn cung và nhu cầu trong dài hạn. Tuy nhiên, chừng nào thời tiết còn là yếu tố gây bất lợi, vị chuyên gia dự kiến tiền đầu tư sẽ tiếp tục đổ vào “các hàng hóa mềm”, bao gồm hạt cacao.

Dữ liệu sơ bộ ngày 20/12 cho thấy nhiều loại hàng hóa mềm - tức những loại hàng hóa được trồng trọt thay vì khai thác - cũng tăng giá mạnh trong năm nay. Ví dụ, giá hợp đồng tương lai nước cam và cà phê đi lên lần lượt 75% và 73%.

Thời tiết cực đoan

Ông James Roemer, người xuất bản bản tin WeatherWealth, cho biết thời tiết khắc nghiệt đã làm tổn hại sản lượng cacao ở Tây Phi trong hai năm qua. Gần đây hơn, tình hình càng trở nên căng thẳng bởi những cơn gió khô Harmattan bất thường.

Ông Roemer nói với MarketWatch rằng gió Harmattan sẽ đe dọa lứa cacao thường được thu hoạch vào mùa xuân. Ông nói tiếp: “Gió Harmattan sẽ khiến nguồn cung hạt cacao trở nên eo hẹp hơn nữa, nhưng giá loại hạt này đã tăng cao kỷ lục và giờ câu hỏi đặt ra là đến khi nào nhu cầu của người tiêu dùng sẽ suy yếu”.

Báo cáo cuối tháng 11 của Tổ chức Ca cao Quốc tế ước tính sản lượng ca cao toàn cầu thiếu hụt 478.000 tấn cho niên vụ 2023 - 2024. So với cùng kỳ năm trước, họ tính toán sản lượng của niên vụ này thấp hơn 13,1% và tồn kho cuối vụ giảm 26,8%.

Nhu cầu mạnh mẽ

Ông Roemer cho biết thời tiết thường trở nên thuận lợi với cacao khi La Nina hình thành. Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ cho biết hiện tượng La Nina có nhiều khả năng xuất hiện nhất vào tháng 11 năm nay cho đến tháng 1/2025.

Tuy nhiên, sự ấm lên của toàn cầu và tình trạng khan hiếm nguồn cung cacao đã khiến cho nhà đầu tư tiếp tục duy trì quan điểm “lạc quan thận trọng” đối với mặt hàng này trong hai tháng qua. Giá hạt cacao leo lên mức cao nhất mọi thời đại là 12.931 USD/tấn hôm 18/12.

Hiện thời, mức giá đắt đỏ của cacao vẫn chưa dẫn đến sự thay đổi trong nhu cầu tiêu dùng. Ông Jake Hanley, Giám đốc điều hành tại Teucrium, chia sẻ: “Chúng ta đã nhiều lần chứng kiến cảnh tượng này trong lĩnh vực nông nghiệp - thời tiết khắc nghiệt gây thiệt hại nặng nề đến sản lượng, nhưng nhu cầu vẫn mạnh mẽ.

… Lạm phát lương thực đang mạnh lên, đạt gần 2,4% trong tháng 11 sau khi hạ xuống đáy vào khoảng 2% trong tháng 8. Nhưng người tiêu dùng rất ngần ngại từ bỏ những thú vui như cà phê và socola. Chúng là ví dụ tiêu biểu cho những mặt hàng mà cầu không co giãn theo giá”.

Ông Roemer dự đoán các vấn đề thời tiết ở Tây Phi và đặc tính mùa vụ có thể kéo giá hạt cacao lên cao hơn nữa. Trước mùa nghỉ lễ, giá hạt cacao có xu hướng tăng nếu nguồn cung bị eo hẹp, bởi trong khoảng thời gian này người tiêu dùng thường mua nhiều socola hơn.