Báo cáo về vàng mới đây của Chứng khoán SHS cho biết trong những năm gần đây, vàng đã có những bước bứt phá mạnh mẽ, đặc biệt trong năm 2025, đà tăng ấy càng rõ rệt hơn, đưa vàng trở thành một trong những tài sản vượt trội trên chu kỳ dài hạn. 

Lịch sử giá vàng cho thấy vai trò ổn định của vàng, tài sản này không tăng đều hàng năm, nhưng cứ mỗi lần hệ thống tiền tệ rung lắc, vàng lại được định giá lại như “phao cứu sinh” của giới đầu tư và các ngân hàng trung ương (NHTW).

Các chuyên gia của SHS cũng chỉ ra rằng mặc dù vàng không phải lúc nào cũng là nơi trú ẩn hoàn hảo, nhưng trong 50 năm qua, lợi suất trung bình hàng năm vẫn khoảng 8%, cho thấy vàng vẫn có khả năng đem lại lợi suất vượt lạm phát dài hạn.

"1 ounce vàng ngày nay hiếm chẳng kém 1 ounce vàng của nhiều thập kỷ trước, còn 1 USD ngày nay kém xa giá trị 1 USD trước đây vì đã “loãng” hơn do lượng tiền lưu hành tăng cao", báo cáo phân tích cho hay.

Vàng vượt xa chứng khoán và bất động sản trong ba năm gần đây

Bức tranh giá trị tài sản toàn cầu đến 2025 cho thấy vàng vẫn chỉ chiếm một lát bánh tương đối nhỏ. Tuy nhiên, nếu nhìn vào tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm CAGR, vàng lại nổi bật.

Giá trị thị trường của vàng tăng bình quân khoảng 35%/năm trong giai đoạn 2023–2025, vượt xa cổ phiếu, trái phiếu, bất động sản và tiền mặt. Chỉ có Bitcoin là tăng nhanh hơn, nhưng quy mô vẫn rất nhỏ.

Điều này củng cố luận điểm: dù không phải tài sản chủ đạo về quy mô, vàng đang ngày càng được trả giá cao hơn trong rổ tài sản toàn cầu, phản ánh nhu cầu trú ẩn, đa dạng hóa và lo ngại về sức mua của tiền pháp định trong môi trường nợ công và bất ổn vĩ mô hiện nay.

Nhìn xa hơn về lịch sử, biểu đồ “Vàng, Trái phiếu & Cổ phiếu” từ 1971 cho thấy rõ rằng về dài hạn, cổ phiếu vẫn là tài sản sinh lời tốt nhất, theo sau là trái phiếu chính phủ Mỹ, còn vàng đứng thứ ba.

Tuy vậy, đường giá vàng không “đuối” như nhiều người nghĩ – từ 100 USD ban đầu, vàng vẫn nhân lên nhiều lần và giữ sức mua tốt hơn hẳn tiền mặt.

Điểm khác biệt là lợi nhuận của vàng đến theo từng “cú nhảy” gắn với các chu kỳ lạm phát, khủng hoảng và nới lỏng chính sách, chứ không đều đặn như cổ phiếu hay trái phiếu.

Vì thế, vàng không phải lựa chọn tối ưu để tối đa hóa lợi suất, nhưng là một mảnh ghép quan trọng để bảo vệ sức mua và làm “đệm an toàn” khi cả cổ phiếu lẫn trái phiếu cùng chịu áp lực.

Nhà đầu tư nên phân bổ vàng ra sao?

Theo các chuyên gia của SHS, trong bối cảnh ngày nay, vàng nên được coi là một lớp tài sản dự trữ và đầu tư quan trọng để đa dạng hóa và phòng ngừa rủi ro, thay vì được xem là thước đo cố định cho tiền tệ.

"Đối với nhà đầu tư cá nhân và tổ chức, điều này có nghĩa là nên phân bổ một tỷ trọng vàng hợp lý trong danh mục nhằm bảo hiểm trước các kịch bản cực đoan (lạm phát phi mã, khủng hoảng tài chính, chiến tranh...)", chuyên gia nhận định.

Đồng thời cho biết thêm, nhiều chuyên gia khuyến nghị tỷ trọng vàng khoảng 5–10% đối với danh mục đầu tư dài hạn của người có khẩu vị rủi ro thận trọng. Theo thực tế nghiên cứu, việc thêm một tỷ lệ nhỏ vàng (vài phần trăm) vào danh mục 60/40 cổ phiếu-trái phiếu có thể cải thiện rõ rệt tỷ suất lợi nhuận điều chỉnh rủi ro của danh mục.

Cụ thể, một phân tích giai đoạn 2005– 2025 cho thấy danh mục có 5% vàng cho lợi nhuận trung bình năm cao hơn khoảng 1% so với danh mục không có vàng; nếu 15% vàng thì cao hơn ~3,4%/năm (đi kèm biến động lớn hơn).

Vàng thường có tương quan thấp với cổ phiếu và trái phiếu, nên bổ sung vàng giúp giảm thiểu biến động tổng thể của danh mục trong dài hạn. Hơn nữa, trong những giai đoạn lạm phát cao hoặc khủng hoảng, vàng tăng giá mạnh khi các tài sản tài chính truyền thống sụt giảm, đóng vai trò lớp đệm chống sốc.

Do đó, một nhà đầu tư thận trọng có thể xem vàng như “bảo hiểm”: chấp nhận giữ một phần nhỏ tài sản bằng vàng để đề phòng rủi ro hệ thống, đổi lại phần tài sản này có thể không sinh lời cao trong điều kiện bình thường nhưng sẽ phát huy tác dụng khi có biến cố.

Trong lịch sử, giai đoạn 1999–2019, danh mục 60/40 truyền thống (không có vàng) luôn đứng dưới các danh mục có thêm 3–10% vàng.

Đáng chú ý nhất, danh mục phân bổ 10% vàng là danh mục duy nhất nâng được giá trị giả định từ 100.000 USD lên 250.000 USD sau 20 năm, đồng thời chịu mức sụt giảm nhỏ hơn trong các giai đoạn thị trường cổ phiếu lao dốc.

Nói cách khác, một lớp vàng nhỏ trong danh mục không làm “giết chết” lợi suất, mà còn giúp vừa tăng hiệu quả sinh lời, vừa giảm độ rủi ro – minh họa rõ ràng cho giá trị của việc phòng ngừa rủi ro dài hạn.