Cuộc chiến giá xe điện ở Trung Quốc đang ngày càng căng thẳng. Các lãnh đạo doanh nghiệp liên tục chỉ trích lẫn nhau, còn chiến lược xả hàng tồn kho của các hãng xe đang bị dư luận chú ý.

Cuối tuần qua, một cuộc tranh cãi giữa Xiaomi và Huawei trở thành chủ đề nổi bật trên mạng xã hội Weibo. Từ khi Xiaomi ra mắt mẫu xe duy nhất SU7 vào năm 2024, mẫu xe này đã nhanh chóng thu hút người tiêu dùng và trở thành đối thủ đáng gờm của liên minh xe điện do Huawei đứng đầu.

Khơi mào là ông Yu Chengdong – Giám đốc điều hành Huawei, nói tại một diễn đàn rằng “một công ty đã bán được rất nhiều xe chỉ nhờ một mẫu duy nhất”. Ông không nêu tên cụ thể nhưng nhiều người hiểu là đang nói đến Xiaomi. Ông cho rằng thành công đó đến từ thương hiệu và tiếp thị chứ không phải công nghệ.

Ngay hôm sau, ông Lei Jun – đồng sáng lập Xiaomi, trả lời ngắn gọn: “Vu khống thực chất là một kiểu ngưỡng mộ”.

Những lời qua tiếng lại này cho thấy mức độ cạnh tranh gay gắt trong ngành xe điện Trung Quốc. Một số hãng như BYD đang nổi bật trên thị trường quốc tế, trong khi nhiều hãng trong nước phải giảm giá mạnh để đẩy xe ra thị trường và loại bỏ đối thủ.

Gần đây, một chiêu thức khác cũng gây tranh cãi: Một số đại lý đăng ký xe mới tồn kho lâu ngày thành xe cũ, rồi bán lại dưới tên gọi “xe đã qua sử dụng nhưng chưa chạy km nào”. Theo truyền thông Trung Quốc, có trường hợp đại lý đăng ký xe mới để nhận ưu đãi từ nhà sản xuất, sau đó nhanh chóng bán lại với giá thấp hơn dưới dạng xe cũ.

Dù việc này không mới, ông Wei Jianjun – Chủ tịch hãng xe Great Wall Motor, vừa lên tiếng cảnh báo. Ông cho biết có khoảng 3.000 đến 4.000 đại lý thực hiện cách này qua các nền tảng trực tuyến. Theo ông, điều này khiến số liệu bán xe của một số hãng bị thổi phồng.

Sau phát biểu của ông Wei, Bộ Thương mại Trung Quốc đã họp với nhiều hãng xe như BYD và Dongfeng Motor. Cuộc họp nhằm trao đổi về cách thúc đẩy doanh số xe cũ. Theo báo Caixin, đây chỉ là cuộc họp tham vấn bình thường, không phải một lời cảnh cáo.

Ông Paul Gong – chuyên gia nghiên cứu ngành ô tô Trung Quốc của ngân hàng UBS, cho rằng vấn đề xe “cũ chưa chạy” chủ yếu là chuyện kinh doanh, không quá ảnh hưởng đến an toàn. Ông nói rằng các quy định liên quan đến phát triển và quảng bá công nghệ hỗ trợ lái xe mới là điều cần quan tâm hơn.

Tuy vậy, nhiều đại lý vẫn chịu áp lực lớn để đạt chỉ tiêu và nhận thưởng.

Ngày 3/6, Phòng Thương mại các đại lý ô tô Trung Quốc đã ra thông báo. Họ kêu gọi các hãng xe đặt mục tiêu doanh số hợp lý và không đẩy quá nhiều xe về cho đại lý. Họ cảnh báo rằng tình hình hiện tại đã trở nên “ngày càng khó khăn hơn”.

Tại Trung Quốc, BYD báo cáo doanh số theo hình thức bán sỉ cho đại lý. Trong khi đó, các hãng như Nio, Li Auto và Xpeng hoạt động theo mô hình bán hàng trực tiếp nên công bố số xe thực tế giao đến tay người tiêu dùng. Một chuyên gia trong ngành chia sẻ với Nikkei Asia rằng, với mục tiêu doanh số cao, BYD đang tạo áp lực lớn lên các đại lý. 

Điều này khiến một số nơi phải tìm cách xử lý hàng tồn bằng những phương pháp linh hoạt. BYD đặt mục tiêu bán 5,5 triệu xe trong năm 2025, tăng 30% so với năm trước. Trong đó, hãng muốn xuất khẩu 800.000 xe, gấp đôi so với năm ngoái. Năm 2024, BYD không đạt được mục tiêu tăng gấp đôi doanh số ở nước ngoài.

Báo cáo doanh số tháng 5, được các hãng xe Trung Quốc công bố cuối tuần qua, cho thấy nhiều khó khăn. Trong tháng, BYD bán được 89.047 xe ra thị trường quốc tế, tăng 137% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, tổng doanh số bán sỉ chỉ đạt 376.930 xe, tăng 14,1%. Con số này cho thấy tăng trưởng trong nước đang chậm lại.

Ông Joel Ying, chuyên gia phân tích ô tô tại Nomura, cho rằng doanh số trong nước của BYD không đạt kỳ vọng là do mức độ cạnh tranh ngày càng gay gắt. Các hãng như Geely và Leapmotor đang đẩy mạnh tấn công thị trường phổ thông. Trong khi đó, các hãng xe truyền thống cũng tung ra nhiều ưu đãi nhờ các chính sách hỗ trợ.

Leapmotor giao 45.067 xe trong tháng 5, tăng 148% so với cùng kỳ. Xpeng cũng tăng mạnh, giao 33.525 xe, tăng 230%.

Ngược lại, Xiaomi lại giảm nhẹ. Hãng giao hơn 29.000 xe trong tháng 3, nhưng sụt xuống còn hơn 28.000 xe trong tháng 5. Đây là tháng giảm thứ hai liên tiếp.

Ông Ying nhận định rằng, theo dõi đơn hàng hàng tuần cho thấy đà tiêu thụ xe điện toàn thị trường vẫn còn chậm. Ông cho biết vẫn cần thận trọng trong ngắn hạn.

Sức ép cạnh tranh ngày càng lớn đã khiến BYD phải tung ra đợt giảm giá mạnh nhất từ trước đến nay. Tháng trước, hãng công bố chương trình ưu đãi kéo dài đến hết tháng 6. Theo đó, khách hàng có thể được giảm giá tới 34% cho 22 mẫu xe điện và xe hybrid sạc điện.

Ngay sau đó, hơn 10 thương hiệu khác cũng giảm giá theo. Họ lo ngại mất thị phần vào tay BYD – hãng xe điện hàng đầu Trung Quốc.

Trong hai năm qua, các đợt giảm giá liên tiếp diễn ra trong ngành ô tô Trung Quốc. Nhiều hãng đã chuyển một phần áp lực cắt giảm chi phí lên các nhà cung cấp. Tuy vậy, đợt giảm giá mới nhất của BYD đã tạo ra phản ứng mạnh.

Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đưa ra cảnh báo. Họ không nêu đích danh BYD nhưng cho rằng các đợt giảm giá sâu đang tạo ra sự cạnh tranh thiếu lành mạnh và làm giảm lợi nhuận ngành.

Hiệp hội nhấn mạnh: “Việc giảm giá không kiểm soát sẽ khiến biên lợi nhuận của doanh nghiệp ngày càng thu hẹp. Điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm và dịch vụ sau bán hàng. Không chỉ cản trở sự phát triển bền vững của ngành, mà còn ảnh hưởng đến quyền lợi và sự an toàn của người tiêu dùng”.

Ông Gong, chuyên gia của ngân hàng UBS, cho biết cuộc chiến giá năm nay diễn ra muộn hơn các năm trước. Ban đầu, các hãng xe ưu tiên cải tiến công nghệ, hy vọng tránh được việc giảm giá. Tuy nhiên, khi thấy khó đạt được mục tiêu doanh số, họ buộc phải quay lại cách cũ.

Ông nói: “Ngành xe điện Trung Quốc đang cạnh tranh rất khốc liệt. Và tình hình này có thể sẽ còn kéo dài trong vài năm tới”.