Theo nhiều nguồn tin thân cận chia sẻ với 36Kr, Xiaomi vừa công bố một cuộc cải tổ tổ chức quan trọng.

Trong đợt tái cơ cấu này, công ty đã thành lập một bộ phận kiến trúc mới với nhiệm vụ định hình chiến lược cho các công nghệ xe điện tương lai. Đơn vị này quy tụ các nhân sự kỹ thuật chủ chốt và báo cáo trực tiếp cho nhà sáng lập kiêm CEO Xiaomi, ông Lôi Quân.

Nguồn tin của 36Kr cho biết ông Cui Qiang, cựu Giám đốc R&D xe, đã gia nhập bộ phận mới này. Trong khi đó, ông Wang Zhensuo, người đứng đầu mảng công nghệ truyền động điện, sẽ giám sát toàn bộ hoạt động R&D xe. Bộ phận mới sẽ đóng vai trò "nhạc trưởng", thiết lập nền tảng kỹ thuật và phương hướng cho các dòng xe đời sau của Xiaomi.

Trong ngành công nghiệp ô tô, việc quy hoạch công nghệ đón đầu là yếu tố sống còn. Thông thường, nhiệm vụ này chỉ nằm ở một bộ phận thứ cấp trực thuộc Giám đốc công nghệ (CTO) hoặc khối R&D. 

Việc Xiaomi nâng cấp bộ phận này lên hàng ngũ lãnh đạo cao nhất, do đích thân ông Lôi Quân chỉ đạo, cho thấy quyết tâm sắt đá của hãng đối với chiến lược dài hạn và việc định hình bản sắc công nghệ riêng.

Một nền tảng xe thường được dùng chung cho ít nhất ba mẫu xe và duy trì sản xuất trong 3-5 năm. Một thế hệ kiến trúc công nghệ có thể quyết định khả năng cạnh tranh và doanh số của hãng trong thời gian dài, thậm chí quyết định cả sự sống còn trước áp lực thị trường. Vì quá trình phát triển, kiểm định và sản xuất mất nhiều năm, các hãng xe buộc phải chốt hướng đi kỹ thuật trước từ 5 đến 8 năm.

Một người trong ngành lấy ví dụ: "Năm 2019, khi sạc nhanh 100kW còn là chuẩn chung, các hãng xe đã phải đau đầu tranh luận xem nên nhắm tới sạc nhanh 800kW hay pin thể rắn cho năm 2025."

Các đội ngũ nghiên cứu tiền khả thi có nhiệm vụ xác định những mục tiêu công nghệ chưa từng tồn tại, sau đó tính toán tính khả thi và chi phí cùng các nhà cung cấp. Quá trình này đòi hỏi sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa tầm nhìn chiến lược, chuyên môn kỹ thuật và sự phối hợp chuỗi cung ứng.

Dù thị trường xe điện có vẻ sôi động về công nghệ, thực tế vẫn đầy rẫy bất ổn. Về điện hóa, Xiaomi và BYD đang chạy đua phát triển động cơ hiệu suất cao nhưng vẫn phải cân đối bài toán chi phí. Về pin, tốc độ sạc nhanh hơn và pin thể rắn là những giải pháp hứa hẹn nhưng thời điểm thương mại hóa rộng rãi vẫn chưa rõ ràng.

Về mặt cơ khí, xu hướng đang chuyển dịch sang hệ thống lái và phanh điện tử cùng hệ thống treo chủ động. Mẫu xe Nio ET9 (giá khoảng 107.520 USD) đã tích hợp các công nghệ này. Tuy nhiên, chi phí linh kiện vẫn rất đắt đỏ. 

Hệ thống lái điện tử giúp giảm bán kính quay đầu nhưng chưa mang lại cảm giác lái vượt trội rõ rệt so với lái truyền thống. Độ êm ái của hệ thống treo vẫn phụ thuộc nhiều vào khâu tinh chỉnh; thực tế, một bộ treo khí nén được cân chỉnh tốt đôi khi còn hoạt động hiệu quả hơn hệ thống treo chủ động đắt tiền.

Song song đó, việc ứng dụng AI và các mô hình hỗ trợ lái xe Cấp độ 2 đang tăng tốc. Ngành xe đang rục rịch chuyển sang Cấp độ 3, dù mô hình kinh doanh và mức độ sẵn sàng chi trả của người dùng vẫn là ẩn số.

Bằng cách nâng tầm quy hoạch công nghệ lên cấp lãnh đạo cao nhất, Xiaomi muốn làm rõ các ưu tiên đầu tư R&D giữa một "rừng" công nghệ nhưng lại mơ hồ về chiến lược, từ đó tìm ra động lực tăng trưởng dài hạn mới.

Kể từ khi gia nhập thị trường EV năm 2024, ông Lôi Quân luôn nhấn mạnh bản sắc "xe công nghệ" của Xiaomi. Ngay từ đầu, hãng đã độc lập phát triển động cơ điện hiệu suất cao và lên kế hoạch cho ba thế hệ sản phẩm. Nhờ đó, mẫu xe đầu tay SU7 có thể tăng tốc 0-100 km/h chỉ trong 2,78 giây, còn bản SU7 Ultra đã phá kỷ lục vòng đua Nurburgring (Đức) của Porsche Taycan.

Sự đầu tư đón đầu này đã củng cố uy tín công nghệ và tạo đà bán hàng mạnh mẽ cho Xiaomi. Đến nay, tổng lượng xe SU7 giao khách đã vượt mốc 258.000 chiếc. Mẫu SU7 ra mắt 3 tháng trước đã giao hơn 40.000 xe, và bản SU7 Ultra (giá khoảng 74.186 USD) đã nhận hơn 23.000 đơn đặt hàng. Với đà này, bộ phận ô tô của Xiaomi đang tiến gần đến mục tiêu đạt lợi nhuận theo quý trong năm nay.

Cuộc tái cơ cấu này nhằm tận dụng kinh nghiệm dày dặn của các kỹ sư cấp cao để nâng cao khả năng dự báo xu hướng và mài sắc lợi thế cạnh tranh đổi mới của Xiaomi.

Khi vòng đời sản phẩm ngày càng ngắn lại, các hãng xe chịu áp lực phải tung ra mẫu mới nhanh hơn với giá cạnh tranh hơn. Thay vì nâng cấp nền tảng toàn diện (việc có thể mất 5 năm), nhiều hãng hiện chỉ tập trung vào những cải tiến bề nổi như màn hình, ghế ngồi và ép giá nhà cung cấp để thúc đẩy doanh số ngắn hạn. Điều này dẫn đến tình trạng "đồng hóa" sản phẩm lan rộng.

Kiểu cạnh tranh dựa trên cấu hình (option) như vậy là không bền vững. Một khi các tính năng trở thành tiêu chuẩn chung, sự khác biệt sẽ mờ nhạt, cuộc chiến về giá sẽ gay gắt hơn và lợi nhuận sẽ sụt giảm.

Nhận thức được điều này, hãng Li Auto đã chuyển hướng. Năm 2024, CEO Li Xiang tuyên bố chuyển đổi công ty thành doanh nghiệp định hướng AI, giới thiệu mô hình MindGPT và mô hình hành động ngôn ngữ thị giác (VLA).

Với việc ông Lôi Quân hiện trực tiếp nắm quyền chỉ đạo mảng nghiên cứu tiền khả thi, Xiaomi đang xây dựng lời giải cho riêng mình trước tốc độ thay đổi chóng mặt của công nghệ. Tuy nhiên, đây mới chỉ là giai đoạn đầu. Kết quả cuối cùng sẽ không chỉ phụ thuộc vào sự kiên định về chiến lược mà còn ở khả năng hiện thực hóa các nghiên cứu tiên phong thành sản phẩm thương mại sẵn sàng ra thị trường.