Sáng 19/6, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã đăng đàn trả lời chất vấn của các đại biểu về một số vấn đề nóng được cử tri quan tâm.
Tham gia phiên chất vấn, đại biểu Đặng Bích Ngọc, Đoàn ĐBQH tỉnh Hoà Bình, nêu rõ hiện nay, bối cảnh kinh tế thế giới trong nước và thế giới còn nhiều khó khăn. Trong nước, số doanh nghiệp rút khỏi thị trường tăng, hoạt động sản xuất còn nhiều khó khăn, tạo thêm áp lực với mục tiêu đến 2030 đạt 2 triệu doanh nghiệp hoạt động theo tinh thần của Nghị quyết 68.
Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính đưa ra những giải pháp để hiện thực hoá mục tiêu phát triển doanh nghiệp cả về số lượng, chất lượng trong giai đoạn tới.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trả lời chất vấn. (Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội).
Đối với nội dung này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định mục tiêu đạt 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030 có ý nghĩa quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, thể hiện khát vọng phát triển mạnh mẽ nhưng cũng là thách thức lớn trong bối cảnh hiện nay, khi năng lực cạnh tranh của nhiều doanh nghiệp còn yếu, đòi hỏi quyết tâm cao, hành động quyết liệt.
Để thực hiện mục tiêu, Bộ trưởng đã đề xuất ba nhóm giải pháp cần quan tâm trong thời gian tới.
Nhóm giải pháp đầu tiên là kiến tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch, hiệu quả. Cần tập trung tháo gỡ rào cản để doanh nghiệp gia nhập và hoạt động trên thị trường; cắt giảm thực chất thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ, cải cách điều kiện kinh doanh.
Đồng thời, phải rà soát, tháo gỡ vướng mắc trong đầu tư, đất đai, xây dựng, quy hoạch, tạo hành lang thông thoáng, ổn định, để các doanh nghiệp có điều kiện, động lực tham gia. Đặc biệt, Bộ trưởng nhấn mạnh cùng xu thế hiện nay, phải đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp.
Giải pháp thứ hai theo Bộ trưởng là thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi hộ kinh doanh sang doanh nghiệp. Bộ trưởng nhận định hơn 5 triệu hộ kinh doanh trên cả nước hiện nay là lực lượng có tiềm năng lớn nhất để hiện thực hoá mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp.
“Chúng tôi đang rà soát, tạo khung pháp lý, rút ngắn khoảng cách giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp về quản trị, tài chính, kế toán, bãi bỏ thuế khoán từ 2026. Thúc đẩy minh bạch hoá, chuyên nghiệp hoá. Đồng thời, có các chính sách hỗ trợ thiết thực như: miễn thuế thu nhập ba năm, thuế môn bài, cung cấp nền tảng, phần mềm kế toán miễn phí nâng cao năng lực cho doanh nghiệp….”, Bộ trưởng nói.
Giải pháp cuối cùng là nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp, ưu tiên hỗ trợ đất đai, tiếp cận vốn, thị trường, công nghệ, chuyển đổi số, phát triển nguồn lực, tập trung khơi thông điểm nghẽn hỗ trợ doanh nghiệp, tăng khả năng chịu đựng, từ đó giảm số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường.
Đại biểu Lã Thanh Tân. (Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội).
Đại biểu Lã Thanh Tân cho biết trong số hơn 5 triệu hộ kinh doanh hiện nay, nhiều hộ có quy mô hoạt động rất lớn nhưng vẫn chưa chính thức ra nhập khu vực doanh nghiệp do còn e ngại về chi phí, thủ tục và nghĩa vụ tài chính.
Thực tế này cho thấy cần có những chính sách đột phá khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi cho hộ kinh doanh chuyển đổi sang doanh nghiệp, nhằm khai thác hiệu quả tiềm năng to lớn của khu vực này.
Ông Lã Thanh Tân chất vấn Bộ trưởng về các giải pháp đột phá nào để "thúc đẩy hộ kinh doanh chuyển thành doanh nghiệp".
Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết các hộ kinh doanh có doanh thu rất lớn nhưng chưa chuyển đổi sang doanh nghiệp là tiềm năng rất lớn để Việt Nam hiện thực hóa mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp năm 2030.
Mặc dù Luật Hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ đã quy định chính sách hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi sang doanh nghiệp nhưng sau hơn 7 năm triển khai số lượng hộ kinh doanh chuyển đổi sang doanh nghiệp "không nhiều".
Theo ông Thắng, nguyên nhân là chi phí tuân thủ của hộ kinh doanh và doanh nghiệp vẫn còn khoảng cách lớn.
Cụ thể, hộ kinh doanh chưa nắm rõ pháp luật về doanh nghiệp và chưa quen với quản lý sổ sách, kế toán, do đó có tâm lý e ngại chuyển đổi. Hộ kinh doanh được áp dụng thuế khoán ưu đãi, chế độ sổ sách, hóa đơn, chứng từ... đơn giản hơn doanh nghiệp nhiều.
Ông cho rằng để khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp, cần phải rà soát, hoàn thiện khung pháp lý về hộ kinh doanh để thu hẹp tối đa khoảng cách về tổ chức quản trị và sổ sách kế toán, tài chính giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp.
Bộ Tài chính sẽ tham mưu sớm hoàn thiện khung pháp lý về nâng cấp hạ tầng kỹ thuật để triển khai bãi bỏ thuế khoán với hộ kinh doanh từ 1/1/2026. Đây là giải pháp căn cơ để minh bạch hóa hoạt động của các hộ kinh doanh, thúc đẩy chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp.
Cùng với đó, sẽ có thêm nhiều chính sách hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi sang doanh nghiệp được đưa ra như miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 3 năm đầu thành lập, bãi bỏ lệ phí môn bài, cung cấp miễn phí nền tảng số, hệ thống kế toán dùng chung.
"Khi chuyển đổi sang doanh nghiệp, hộ kinh doanh sẽ được hưởng nhiều chính sách hỗ trợ hơn", ông Thắng nói.
Theo bà Mai Thu Hiền, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch, Tài chính và Quản lý doanh nghiệp (Bộ Công Thương), trong 6 tháng đầu năm, dự kiến tổng kim ngạch xuất nhập khẩu ước đạt khoảng 426–430 tỷ USD, tăng khoảng 15,5–15,8% so với cùng kỳ năm 2024, xuất siêu ước đạt 3,5–4 tỷ USD.
Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đề xuất tiếp tục áp dụng thuế khoán đối với hộ kinh doanh có doanh thu dưới 1 tỷ đồng để tránh thiệt thòi với nhóm đối tượng này do không có hóa đơn đầu vào để khấu trừ thuế.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng Thắng cho biết Bộ sẽ cùng Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan có liên quan hoàn thiện khung pháp lý cho các sàn giao dịch hoạt động hiện đại, ổn định, minh bạch.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, sẽ có yêu cầu cụ thể để các dự án FDI lớn cần có kế hoạch sử dụng chuỗi cung ứng từ doanh nghiệp nội địa, hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nước.