Dẫn nguồn tin thân cận Nikkei Asia cho biết TikTok đang tìm cách đạt được thỏa thuận với chính quyền ông Trump để giải quyết lệnh “bán hoặc cấm” mà không phải chuyển quyền kiểm soát nền tảng. Công ty mẹ ByteDance của Trung Quốc vẫn muốn giữ quyền kiểm soát TikTok.

TikTok và ByteDance không đồng ý với việc bán công ty. Họ đang đàm phán với chính quyền ông Trump về một phương án cho phép các nhà đầu tư Mỹ nắm giữ nhiều cổ phần hơn. Phó Tổng thống Mỹ JD Vance và cố vấn an ninh quốc gia Mike Waltz đang dẫn đầu các cuộc thảo luận.

“Mô hình có thể là VIE (thực thể lợi ích biến đổi), liên doanh hoặc một hình thức tài chính khác. Nhưng điều quan trọng là không có chuyện chuyển giao thuật toán và ByteDance vẫn phải kiểm soát TikTok tại Mỹ”, một nguồn tin cho biết.

Theo dữ liệu từ PitchBook, ByteDance hiện có 76 nhà đầu tư, chủ yếu là các tổ chức ngoài Trung Quốc. Công ty cho biết khoảng 60% cổ phần thuộc về các nhà đầu tư tổ chức toàn cầu, 20% do những người sáng lập nắm giữ và 20% thuộc về nhân viên.

Trong khi đó, Đạo luật Bảo vệ Người Mỹ khỏi Ứng dụng do Đối thủ Nước ngoài Kiểm soát (Protecting Americans from Foreign Adversary Controlled Applications Act), còn gọi là luật “bán hoặc cấm” TikTok, quy định rằng một công ty nước ngoài từ quốc gia đối thủ, bao gồm Trung Quốc, không được sở hữu quá 20% TikTok. Nếu vượt quá giới hạn này, ứng dụng vẫn bị coi là dưới sự kiểm soát của nước ngoài và có nguy cơ bị cấm.

Dù luật hiện tại có thể ngăn cản các thỏa thuận như đang được thảo luận, số phận của TikTok có thể phụ thuộc vào một người: Tổng thống Donald Trump.

“Theo luật, tổng thống phải xác định rằng TikTok không bị kiểm soát bởi một công ty nước ngoài và không có quan hệ vận hành với bất kỳ thực thể nước ngoài nào. Vì vậy, quyết định cuối cùng thuộc về tổng thống”, Alison Szalwinski, Phó chủ tịch Asia Group, một công ty tư vấn chiến lược có trụ sở tại Washington, cho biết.

Ngoài quyền quyết định liệu thỏa thuận có đáp ứng yêu cầu “bán hoặc cấm” hay không, ông Trump cũng có thể thúc đẩy Quốc hội sửa đổi luật để thay đổi các điều kiện liên quan đến việc thoái vốn. Tuy nhiên, việc thay đổi một đạo luật đã được lưỡng đảng thông qua có thể gặp nhiều khó khăn.

Tháng 1, TikTok đã bị chặn tại Mỹ trong chưa đầy một ngày. Sau đó, ứng dụng hoạt động trở lại khi ông Trump gia hạn thời hạn cấm thêm 75 ngày, từ ngày 20/1 đến đầu tháng 4.

Khoảng thời gian này khá gấp rút đối với ByteDance và TikTok. Quan trọng hơn, Washington và Bắc Kinh cũng cần tìm giải pháp để ứng dụng tiếp tục hoạt động tại Mỹ. Dù luật chỉ cho phép tổng thống gia hạn thời hạn một lần, ông Trump vẫn có thể kéo dài thêm thời gian bằng cách chỉ đạo Bộ Tư pháp không thực thi lệnh cấm.

Theo New York Times, TikTok đã bị gỡ khỏi kho ứng dụng của Apple và Google. Ứng dụng chỉ được khôi phục vào ngày 13/2 sau khi hai công ty này nhận được thư từ Bộ Tư pháp đảm bảo rằng họ sẽ không bị phạt nếu tiếp tục cung cấp TikTok trên nền tảng của mình.

“Việc này chưa từng có tiền lệ trong mối quan hệ giữa Quốc hội và tổng thống. Chúng ta từng nghĩ rằng Quốc hội sẽ hạn chế quyền lực của ông Trump, nhưng thực tế ông ấy dường như không để ý đến những ràng buộc đó”, Szalwinski nói.

Quyền sở hữu thuật toán của TikTok vẫn là vấn đề gây tranh cãi trong các cuộc thảo luận, theo nhiều nguồn tin. Chính phủ Trung Quốc không đồng ý với bất kỳ thỏa thuận nào liên quan đến việc chuyển giao công nghệ cho Mỹ. Năm 2020, Bắc Kinh đã đưa trí tuệ nhân tạo, bao gồm các thuật toán đề xuất cá nhân hóa, vào danh sách công nghệ bị kiểm soát xuất khẩu.

Tuy nhiên, Trung Quốc có thể chấp nhận một thỏa thuận tài chính nếu nó không cho phép các công ty Mỹ kiểm soát thuật toán của TikTok, một nguồn tin cho biết.

“Một câu hỏi lớn là ai sẽ vận hành TikTok tại Mỹ nếu thành lập liên doanh”, một người khác nói.

TikTok có nhiều lựa chọn nếu muốn tìm nhà đầu tư Mỹ. Nhiều công ty và nhóm đầu tư đã bày tỏ sự quan tâm đến ứng dụng này. Ông Trump thậm chí còn đề xuất thành lập một quỹ tài sản quốc gia để mua lại TikTok.

“Ý tưởng về quỹ tài sản quốc gia là điều hoàn toàn mới. Nó có thể gặp nhiều khó khăn và rào cản pháp lý liên quan đến quyền hạn của Quốc hội và tổng thống. Vì vậy, khả năng mất nhiều thời gian hơn so với lịch trình hiện tại của TikTok là rất cao”, Szalwinski nói.

Tại một cuộc họp báo ngày 20/1, khi được hỏi liệu Bắc Kinh có đồng ý với một liên doanh mà Mỹ sở hữu 50% TikTok hay không, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh cho biết việc kinh doanh và mua bán doanh nghiệp nên “do các công ty tự quyết định theo nguyên tắc thị trường”.

“Nếu liên quan đến công ty Trung Quốc, các luật và quy định của Trung Quốc cần được tuân thủ”, bà nói thêm.