Phát biểu tại phiên thảo luận về kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước diễn ra sáng 18/6, đại biểu Nguyễn Hải Nam, Đoàn ĐBQH TP Huế, nêu rõ Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa quan trọng trong phát triển kinh tế, với mục tiêu trở thành nước có thu nhập cao năm 2045.

Theo đại biểu, hiện nay, GDP bình quân đầu người của Việt Nam đang ở mức 5.000 USD/năm và cần đạt 13.000 USD/người/năm để trở thành nước thu nhập cao. 

Để đạt được mục tiêu này, đại biểu cho rằng cần học hỏi từ những nền kinh tế đã phát triển thành công như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan… Đây là những quốc gia đã thoát bẫy thu nhập trung bình và chứng minh tăng trưởng kinh tế hai con số là khả thi, có chiến lược đúng đắn và quyết tâm mạnh mẽ.

Theo đó, đại biểu đã đề xuất các nhóm giải pháp trọng tâm cần thực hiện trong thời gian tới. Trong đó, đại biểu đề nghị tăng cường đầu tư, duy trì tỷ lệ đầu tư toàn xã hội ở mức cao. Theo kinh nghiệm từ các quốc gia trong khu vực, mức đầu tư tối thiểu cần đạt là 38% GDP/năm, tương đương khoảng 180 tỷ USD đối với Việt Nam.

Ông nhấn mạnh cần có sự huy động nguồn lực vốn từ cả khu vực tư nhân và khu vực Nhà nước. Trong đó, đối với khu vực tư nhân, cần tạo điều kiện thuận lợi thông qua phát triển thị trường vốn, thị trường chứng khoán.

Đặc biệt, khi thị trường vốn đã phát triển và quy mô nền kinh tế ở mức khá lớn là 470 tỷ USD như hiện nay, đại biểu cho rằng nên cho phép thành lập thêm các công ty quản lý quỹ, các quỹ đầu tư nhằm phát triển kinh tế tư nhân, thực hiện mục tiêu của Nghị quyết 68.

Bên cạnh đó, các công ty quỹ, các quỹ đầu tư có quản lý các quỹ thành viên có chấp nhận rủi ro, mạo hiểm thì có thể đầu tư vào khu vực đổi mới sáng tạo. Các quỹ này cũng có thể đầu tư vào các lĩnh vực hạ tầng giao thông để phát triển đô thị, đường sắt, đường vành đai, đường cao tốc... 

Đại biểu cũng lưu ý Quốc hội và Chính phủ cần khơi thông thị trường trái phiếu doanh nghiệp và ổn định khung pháp lý, tránh tình trạng "hai năm ban hành ba nghị định", gây bất ổn tâm lý nhà đầu tư.

Bên cạnh đáp ứng nhu cầu về vốn để phát triển kinh tế, đại biểu đề nghị Nhà nước quan tâm hơn nữa công tác đào tạo nghề để đáp ứng nhu cầu thực tế của doanh nghiệp và thị trường lao động, chú ý đến những đặt hàng của doanh nghiệp cũng như thị trường lao động để chứng minh được hiệu quả của đào tạo nghề. 

Theo đánh giá của các chuyên gia năm 2024, trong tổng số lao động của Việt Nam, chỉ có 26% đạt trình độ trung cấp, chất lượng đào tạo cơ bản chưa đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp.

Vậy câu hỏi đặt ra là chúng ta đào tạo 4 năm hệ cử nhân ngành Quản trị kinh doanh, sau đó lại đào tạo tiếp hai năm hệ thạc sĩ nhưng có đem lại hiệu quả đối với thị trường lao động hay đối với phát triển kinh tế không?, đại biểu đặt vấn đề.

Dẫn kinh nghiệm một số nước trong khu vực, đại biểu cho rằng Bộ Giáo dục và Đào tạo cần cân nhắc xây dựng chương trình đào tạo tập trung vào công nghệ và khoa học, tăng cường đào tạo về kỹ năng số, đặc biệt về phát triển trí tuệ nhân tạo (AI), đánh giá lại mô hình đào tạo truyền thống.

Một lĩnh vực khác được ĐBQH TP Huế đề nghị quan tâm đầu tư đó là nghiên cứu và phát triển (R&D). Ông nhấn mạnh Việt Nam cần nâng tỷ lệ đầu tư cho R&D từ dưới 1% như hiện nay lên ít nhất 2 - 3% GDP, đồng thời khẳng định đây là điều kiện tiên quyết để xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ về công nghệ.

Song song đó, cần tập trung vào ngành công nghiệp mũi nhọn thay vì đầu tư dàn trải. Dẫn kinh nghiệm từ Nhật Bản và Hàn Quốc - những quốc gia đã chọn lọc 2 - 3 ngành công nghiệp chiến lược như điện tử, bán dẫn để đầu tư trọng điểm - đại biểu đánh giá cách làm này giúp tạo ra đột phá trong phát triển kinh tế.

Cũng theo đại biểu Nguyễn Hải Nam, cần phát triển ngành du lịch như một trụ cột kinh tế. Theo đại biểu, ngành du lịch Việt Nam chưa đáp ứng với tiềm năng khi mới đón khoảng 17 triệu khách quốc tế trong năm 2024. Với những lợi thế về cảnh quan, ông đề xuất Việt Nam có thể phát triển các mô hình du lịch kết hợp chăm sóc sức khoẻ, đặc biệt khai thác tiềm năng của các bệnh viện lớn.

Cuối cùng, đại biển nhấn mạnh ngoài phát triển kinh tế, cần đảm bảo phát triển an sinh xã hội, tránh phát triển kinh tế quá "nóng" làm xói mòn văn hoá, đồng thời cần có chiến lược để cân đối nguồn lực giữa các vùng ngành, tránh gia tăng bất bình đẳng trong xã hội.