Ngành game Việt Nam với những bước tiến vẫn chắc

Việt Nam đang dần nổi lên như một cường quốc làm game ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Minh chứng, thông qua các nền tảng như Google Play, các nhà phát triển ứng dụng – trong đó có game app, đã mang về cho Việt Nam hơn 2.000 tỷ đồng doanh thu từ người dùng quốc tế trong một năm.  

Đồng thời, ngành ứng dụng của Việt Nam còn tạo ra khoảng 490.000 việc làm trực tiếp, gián tiếp và các ngành liên quan, bao gồm cả  lĩnh vực sản xuất thiết bị (OEM).

“Việt Nam không chỉ là một thị trường mới nổi, mà còn là một cường quốc ứng dụng toàn cầu. Doanh thu xuất khẩu ấn tượng mà các nhà phát triển trong nước đạt được đã chứng minh tài năng vượt trội của cộng đồng lập trình viên Việt Nam.”, ông Marc Woo, Tổng Giám đốc Google Việt Nam, cho biết trong sự kiện The Google App Summit được tổ chức vào 12/11.

Trước khi làm ra bất cứ trò chơi nào, các nhà phát triển đều sẽ phải nghĩ là mình phát hành nó trên điện thoại thông qua Apple Store/Google Play, máy tính để bàn với Microsoft Store/Steam hay máy chơi game có PlayStation/Xbox Store. Chỉ có một số ít game của các nhà phát triển lớn mới có thể phát hành trên tất cả các kênh.

Tại Việt Nam, các studio nhỏ chủ yếu phát triển game cho mobile, phân phối cùng lúc hai nền tảng là Apple Store và Google Play. Tùy theo số lượng người chơi, hình thức thu phí và ăn chia giữa nền tảng – studio mà doanh thu của một studio Việt từ cả hai nền tảng này sẽ không giống nhau. Tuy nhiên, nếu xét toàn ngành thì có thể độ chênh lệch là không cao.

Còn theo báo cáo của TikTok và Sensor Tower, doanh thu ngành game Việt Nam năm 2025 dự kiến đạt 1,66 tỷ USD, với tốc độ tăng trưởng trung bình 9,77%/năm, hướng tới mốc 2,42 tỷ USD vào năm 2029. Đây là con số ấn tượng, đưa Việt Nam vào top 5 quốc gia sản xuất game di động hàng đầu thế giới, với 4,2 tỷ lượt tải toàn cầu, gấp 2,5 lần mức trung bình thế giới. 

Trong lịch sử non trẻ của ngành game Việt Nam, hai tựa game nổi tiếng nhất chắc chắn là Flappy Bird của Nguyễn Hà Đông và Axie Infinity của Sky Mavis.

Sự nổi tiếng khắp toàn cầu của Flappy Bird đánh dấu bước chân đầu tiên của ngành game Việt Nam trên bản đồ thế giới. Còn cơn sốt Axie Infinity đã biến Sky Mavis thành “kỳ lân” thứ tư của Việt Nam và cho thế giới thấy, Việt Nam đang là một trong những thị trường dẫn dắt dòng game liên quan đến công nghệ blockchain.

Ngoài Nguyễn Hà Đông hay Sky Mavis, sự trưởng thành của ngành game Việt Nam còn có sự đóng góp rất lớn từ những studio bền bỉ như Wolffun. Nguyễn Đình Khánh - CEO Wolffun cho biết, anh khởi nghiệp làm game từ năm 2014 với đội ngũ 4 người. Còn hiện tại, công ty đã có 70 nhân sự và hai văn phòng tại TP HCM – Hà Nội.

“Năm 2014, lúc này thị trường làm game của Việt Nam vẫn còn mới, sơ khai. Còn Wolffun thì rất non trẻ và có rất ít kinh nghiệm về việc làm sao để phát triển một tựa game thành công trên thị trường quốc tế. Tại thời điểm đó, sự thành công ngoài mong đợi của Flappy Bird là một cú hích với toàn bộ ngành công nghiệp làm game của chúng ta. 

Sự tò mò với Flappy Bird, khiến chúng tôi lúc đó cũng mong ước làm được một tựa game thành công như thế, nhằm góp phần thúc đẩy ngành sản xuất – sáng tạo game của Việt Nam. Và từ đó đến nay, chúng tôi đã phát triển liên tục và có một vài thành tựu đáng tự hào.”, anh cho biết.

Theo anh, ngoài Wolffun, Việt Nam cũng còn rất nhiều studio dám nghĩ – dám làm và có thể tạo được các sản phẩm vang danh toàn cầu như Flappy Bird hay Thetan Arena hay Quán Phở Của Anh Hai như lãnh đạo Google đã đề cập.

Bây giờ, game không chỉ là sản phẩm để giải trí đơn thuần như mọi người hay nghĩ, mà đã trở thành một ngành công nghiệp có thể giúp một quốc gia hoặc khu khởi nghiệp nào đó có lợi thế cạnh tranh nhất định, ảnh hưởng tới sự phát triển của toàn khu vực. Ở Việt Nam, doanh thu năm 2024 của các nhà phát triển game khoảng 315 triệu USD. Ngành game thế giới dự đoán sẽ đạt giá trị tới 317 tỷ USD vào năm 2030.

Các nhà phát triển game cần có thêm tư duy kinh doanh và marketing/bán hàng

“Vậy nên, theo quan điểm của tôi, game là kết hợp giữa nghệ thuật – công nghệ và khi sản xuất nó sẽ bao gồm cả tâm lý học – triết lý - kinh tế.”, CEO Wolffun cho hay.

Theo anh, việc làm thế nào để thuyết phục người dùng sẵn sàng bỏ tiền ra để mua game, cũng đòi hỏi nghệ thuật tâm lý học trong đó; chứ không chỉ đơn giản nhà phát triển thể hiện được những cái mà người dùng thích là đủ. Hoặc các nhà phát triển cần phải cân bằng nền kinh tế trong game như thế nào, để có một con game hấp dẫn, mang lại lại trải nghiệm tuyệt vời; đủ để người dùng cảm thấy đáng giá khi bỏ tiền vào.  

Khoa học trong game là những cách làm đã được chứng minh. Ví dụ: trên các shop hoặc cửa hàng Starbucks hay đặt các combo ở chỗ dễ thấy nhất để kích thích người mua mua thêm sản phẩm.  

Tùy mỗi thị trường mà các công ty game có mỗi chiến lược sản phẩm – giá đi kèm khác nhau. Ví dụ: thường ở Nhật Bản, các doanh nghiệp hay phát lương vào ngày một của tháng, vậy là nhiều công ty game đã bán hàng giảm giá trong ngày này và đã tạo ra doanh thu đột biến.

Về công nghệ: ngành game thường là nơi ứng dụng đầu tiên hoặc thử nghiệm các công nghệ mới nhất, ví dụ như blockchain hay AI.

Tại studio Wolffun, AI đã được ứng dụng vào mọi mặt trong quá trình sản xuất game, từ lên ý tưởng, thiết kế, lập trình, hoàn thiện, kiểm tra… AI đã giúp rút ngắn khoảng thời gian hoặc khối lượng công việc ở mỗi bộ phận khác nhau theo lượng khác nhau. Cụ thể: với những lập trình viên cấp trung có từ 3 đến 5 năm kinh nghiệm, AI giúp rút bới 35% đến 40%; với bộ phận marketing, AI cũng hỗ trợ rút ngắn 35% đến 40% thời gian hoàn thành công việc so với bình thường.

Lý do cho câu chuyện này là bởi game chính là một xã hội thu nhỏ, thể hiện đầy đủ đặc tính tâm lý của con người – cụ thể ở đây là các game thủ. Sau đó, sẽ dùng dữ liệu thu thập được nhằm xem công nghệ mới đó có phù hợp với con người hoặc được con người chào đón hay không.  

Ngoài ra, team marketing/sale còn phải biết cân đối giữa hiển thị quảng cáo – trải nghiệm người dùng, bán cái gì và bán lúc nào thì hiệu quả nhất.

Ở khía cạnh khác, anh cũng tin rằng, để có thể tối ưu hóa doanh thu của một tựa game, công ty cần xây dựng một đội ngũ giỏi ở nhiều lĩnh vực cùng chiến lượng phát triển dài hạn. Sau khi phát hành game, cần phải tiếp tục làm nhiều nội dung khác nhau để giữ chân người dùng. Ngoài ra, team marketing/sale còn phải biết cân đối giữa hiển thị quảng cáo – trải nghiệm người dùng, bán cái gì và bán lúc nào thì hiệu quả nhất.

Vậy nên, nhà phát triển game cần phải có thêm tư duy làm kinh doanh cùng marketing, để có thể đa dạng hóa nguồn thu và kéo dài tuổi thọ game nhiều nhất có thể.

Ví dụ như bạn sinh viên phát triển Tiệm Phở Của Anh Hai nên tận dụng việc trở thành hiện tượng mới của làng game thế giới để tối ưu doanh thu. Nguyễn Hà Đông cũng đã có một team cùng phát triển Flappy Bird, nhưng game chưa đa dạng hóa được doanh thu bằng cách tạo ra những tính năng như “chim nhiều màu sắc” hay “hiệu ứng lấp lánh” gì đó.

“Trước đây, thế hệ đi trước như chúng tôi khởi nghiệp rất vất vả, do không có quá nhiều sự hỗ trợ và cũng không có công nghệ đủ tốt để nhanh chóng hoàn thành một tựa game như bây giờ.

Còn hiện tại, khởi nghiệp đã rất thuận lợi, khi Việt Nam có dân số trẻ và Chính phủ cũng ủng hộ việc khởi nghiệp. Song song đó, các tài năng trẻ trong ngành game của Việt Nam cũng đã bắt nhịp rất nhanh với những xu hướng lập trình hoặc thiết kế của thế giới. Tháng trước, đã có vài studio làm game trên thế giới đến Việt Nam để học hỏi.

Tất cả chứng minh rằng, người Việt Nam có thể tạo ra những tựa game cạnh tranh sòng phẳng với cả toàn cầu.”, anh khuyến nghị.