Chính phủ Mỹ đã mở cửa trở lại. (Ảnh minh họa: Reuters).
Chính phủ Mỹ đã hoạt động trở lại sau đợt đóng cửa dài nhất trong lịch sử, mở đường cho việc công bố các dữ liệu quan trọng giúp công chúng có cái nhìn về tình hình và triển vọng của nền kinh tế. Điều đó cũng sẽ giúp ích đáng kể cho quyết định lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tại cuộc họp tháng 12.
Bắt đầu từ tuần này, hàng loạt dữ liệu bị trì hoãn trong thời gian chính phủ đóng cửa sẽ được phát hành. Theo thông báo của Cục Thống kê Lao động Mỹ (BLS), báo cáo việc làm tháng 9 sẽ được công bố vào ngày 20/11.
Những báo cáo quan trọng khác sắp được phát hành bao gồm dữ liệu tháng 9 về lạm phát giá bán buôn, giá xuất nhập khẩu, chi phí lao động hàng quý, chi tiêu tiêu dùng hàng năm, doanh số bán lẻ, GDP và chi tiêu tiêu dùng.
Các cơ quan thống kê của Mỹ đang điều chỉnh lại lịch trình công bố báo cáo kinh tế. Quá trình này không đơn giản, bởi nhiều chỉ số phụ thuộc lẫn nhau, tờ CNN cho biết.
Ví dụ, nhiều số liệu được thu thập cho chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và chỉ số giá sản xuất (PPI) là đầu vào của chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCEPI) - thước đo lạm phát ưa thích của Fed. Trong khi đó, các dữ liệu trong PCEPI lại được dùng để tính GDP.
Cục Phân tích Kinh tế Mỹ (BEA) - chịu trách nhiệm công bố GDP - cho biết họ đang “nỗ lực cập nhật lịch công bố dữ liệu kinh tế”, đồng thời tham khảo ý kiến của Cục Thống kê Dân số Mỹ, BLS và các cơ quan cung cấp dữ liệu đầu vào khác cho các thước đo của BEA.
Bà Erica Groshen, cựu Giám đốc BLS, cho biết mức độ ảnh hưởng của đợt đóng cửa chính phủ lên từng báo cáo kinh tế sẽ khác nhau, tùy thuộc vào phương pháp và thời điểm thu thập dữ liệu.
Tuy nhiên, bà dự đoán BLS và các cơ quan khác sẽ ưu tiên cho nhóm các chỉ số kinh tế liên bang chủ chốt - bao gồm khoảng 30 chuỗi dữ liệu thống kê quan trọng phản ánh sức khỏe của nền kinh tế Mỹ.
Đối với nhà đầu tư, các thành phần đáng chú ý nhất trong nhóm trên bao gồm báo cáo việc làm, CPI, PPI và PCEPI.
Thông thường, báo cáo việc làm hàng tháng của Mỹ gồm hai khảo sát - một khảo sát về các doanh nghiệp để sản xuất số liệu việc làm chính thức và một khảo sát về các hộ gia đình để đưa ra tỷ lệ thất nghiệp.
Trong thời gian chính phủ đóng cửa, BLS không thể thực hiện khảo sát hộ gia đình qua điện thoại, khiến việc thu thập đầy đủ dữ liệu cho tháng 10 trở nên bất khả thi.
Vì vậy, báo cáo việc làm tháng 10 chỉ có phần số liệu việc làm từ doanh nghiệp, còn tỷ lệ thất nghiệp sẽ không được công bố, theo ông Kevin Hassett, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Mỹ.
Việc thiếu tỷ lệ thất nghiệp tháng 10 sẽ gây khó khăn cho các nhà hoạch định chính sách. Trong khi đó, Chủ tịch Fed Jerome Powell đã báo hiệu rằng cuộc họp tháng 12 sẽ chủ yếu tập trung vào tình trạng thực sự của thị trường lao động.
Theo ông Mike Reid, nhà kinh tế Mỹ cấp cao tại RBC, có khả năng báo cáo lạm phát tháng 10 sẽ không được công bố.
Khoảng 2/3 dữ liệu giá cả dùng để tính CPI được thu thập qua các chuyến khảo sát trực tiếp tại cửa hàng - hoạt động này không được thực hiện trong thời gian chính phủ đóng cửa. Ngoài ra, các nhân viên chính phủ cũng không thu thập giá bán buôn tháng 10 cho PPI.
Điều này sẽ ảnh hưởng đến PCEPI, vì khoảng 90% chỉ số này được tính dựa trên các dữ liệu đầu vào từ CPI và PPI.
Ông Reid cảnh báo: “Nếu không có báo cáo CPI và PPI, chúng ta sẽ rất khó đánh giá quỹ đạo của lạm phát”.
Và dù dữ liệu tháng 10 có được công bố, chất lượng của chúng có thể sẽ thấp hơn bình thường. Lý do là rất có thể các nhà thống kê sẽ phải dựa nhiều hơn vào phương pháp ước tính “imputation” - tức sử dụng các dữ liệu hiện có để bù đắp những phần thiếu hụt.
Đợt đóng cửa chính phủ Mỹ kéo dài đến giữa tháng 11, vì vậy các nhà kinh tế dự đoán các báo cáo của tháng này cũng sẽ bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, họ kỳ vọng mọi báo cáo quan trọng đều được công bố đầy đủ.
Cũng như tình trạng của tháng 10, nhà kinh tế Reid của RBC dự kiến báo cáo lạm phát tháng 11 sẽ dựa nhiều hơn vào phương pháp “imputation”, đồng nghĩa chất lượng sẽ kém chính xác hơn.
Cựu Giám đốc Groshen của BLS lưu ý báo cáo việc làm cũng sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng. Hồi đầu năm nay, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã cắt giảm 20% nhân viên của BLS. Rất có thể nhiều người cũng đã xin thôi việc khi chính phủ đóng cửa.
Ông Mark Zandi, nhà kinh tế trưởng của Moody’s Analytics, chỉ ra rằng dữ liệu của khu vực tư nhân đã phần nào định hình kỳ vọng của nhà đầu tư về lạm phát và thị trường lao động.
Nếu dữ liệu của chính phủ dập tắt những kỳ vọng đó, rất có thể thị trường chứng khoán Mỹ sẽ biến động mạnh.
Vị chuyên gia cho biết: “Nếu dữ liệu do chính phủ công bố cao hoặc thấp hơn đáng kể so với dữ liệu tư nhân, nhà đầu tư có thể nghĩ lại về các động thái chính sách mà Fed đã triển khai từ khi chính phủ đóng cửa”.
Ông Ed Yardeni, nhà kinh tế của Yardeni Research, bình luận: “Khi chính phủ đóng cửa, chúng ta có thể tin bất cứ điều gì mình muốn. Còn bây giờ, chúng ta phải dựa vào dữ liệu và chuyện đó không hoàn toàn dễ chịu”.
Trong bối cảnh các quan chức Fed bày tỏ quan điểm trái ngược nhau về lãi suất, các nhà đầu tư đã thay đổi dự đoán của mình.
Chính quyền ông Trump đang đề xuất nhiều kế hoạch để giảm chi phí sinh hoạt cho người dân, nhưng giới chuyên gia cảnh báo điều này không hề dễ dàng vì nhiều lý do.
Nhà điều hành đường ống dẫn dầu Canada Enbridge vừa phê duyệt dự án trị giá 1,4 tỷ USD nhằm tăng công suất đường ống dẫn dầu xuất khẩu sang Mỹ.
WSJ cho biết Amazon và Microsoft ủng hộ dự luật GAIN AI nhằm siết xuất khẩu chip Nvidia sang Trung Quốc, yêu cầu ưu tiên đơn hàng trong nước giữa lo ngại cạnh tranh và an ninh.
