Tại phiên thảo luận Tổ 13 trong chương trình Kỳ họp thứ 9 diễn ra ngày 23/5, các đại biểu Quốc hội ghi nhận tốc độ tăng trưởng GDP quý I đạt 6,93% là một con số tích cực trong bối cảnh thế giới nhiều xáo trộn.

Tuy nhiên, để chạm mốc mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên cho cả năm thì các quý còn lại buộc phải đạt bình quân khoảng 8,4%. Đây là một thử thách lớn khi nền kinh tế toàn cầu vẫn tiềm ẩn những rủi ro về địa chính trị, tài chính, thương mại và dòng vốn đầu tư, đặc biệt là thách thức đến từ chính sách thuế của Mỹ và tác động của chiến tranh thương mại.

Theo đại biểu Nguyễn Như So, Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh, trong bức tranh ấy, khu vực doanh nghiệp tư nhân, vốn được xem là “đòn bẩy tăng trưởng” đang có dấu hiệu suy yếu.

Tính riêng quý I, mỗi tháng có hơn 26.300 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, cao hơn 8,2% so với số lượng 24.300 doanh nghiệp thành lập mới và tái gia nhập. Tuy nhiên, nhìn nhận một cách tích cực, đại biểu cho rằng “chúng ta không thiếu quyết tâm, cũng không thiếu chính sách”.

Đại biểu nêu rõ, ngày 17/5 vừa qua, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết 198 nhằm thể chế hóa Nghị quyết 68 của Bộ chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Ông đánh giá chính sách này sẽ tạo lập môi trường thuận lợi cho kinh tế tư nhân phát triển, phát huy hiệu quả ngay từ những tháng còn lại của năm nay, làm tiền đề cho giai đoạn tiếp theo.

Để chính sách đi vào thực tiễn, có chuyển biến tích cực, tránh rơi vào tình trạng "lặp lại mục tiêu cũ, nhưng không có kết quả mới", đại biểu Nguyễn Như So đề nghị cần có một cuộc “đại phẫu” thể chế thật sự, bắt đầu từ việc khoán rõ ràng cho từng bộ, ngành chỉ tiêu cắt giảm thủ tục hành chính cụ thể theo từng lĩnh vực quản lý, có cam kết, có giám sát và có chế tài.

"Đã từng có Khoán 10 làm nên cuộc cách mạng trong nông nghiệp nhờ dám trao quyền, cắt rào cản đúng chỗ. Giờ đây, nền kinh tế cần một “Khoán 10 mới” cho cải cách thể chế, khoán trách nhiệm cắt giảm thủ tục cho từng bộ, ngành theo lĩnh vực cụ thể", đại biểu nhấn mạnh.

Theo đó, đại biểu Nguyễn Như So đề xuất thí điểm cơ chế "giấy phép im lặng", tức là nếu cơ quan Nhà nước không phản hồi trong thời hạn xử lý hồ sơ đã quy định thì doanh nghiệp được mặc nhiên triển khai.

Đại biểu cho rằng việc này có thể áp dụng trước cho các thủ tục có tính chất phê duyệt rõ ràng như đăng ký kinh doanh có điều kiện, cấp phép xây dựng và chứng nhận đầu tư cho dự án quy mô nhỏ. Việc này sẽ thể hiện mạnh mẽ tinh thần chuyển đổi tư duy từ “xin - cho” sang “cam kết - chịu trách nhiệm”.

Bên cạnh đó, đại biểu đề xuất nghiên cứu, thể chế chủ trương không hình sự hóa các quan hệ dân sự, kinh tế trong Bộ luật hình sự sửa đổi, bổ sung lần này bằng việc qui định một điều về nguyên tắc xử lý đối với hành vi vi phạm quan hệ dân sự, kinh tế. Theo ông, chỉ xử lý hình sự nếu có đầy đủ các dấu hiệu cấu thành tội phạm, có lỗi cố ý rõ ràng và gây hậu quả nghiêm trọng cho xã hội, ưu tiên cơ chế trọng tài, hoà giải.

“Chỉ khi ấy, khu vực kinh tế tư nhân mới thực sự được giải phóng để trở thành trụ cột, chứ không còn phải “đi đường dài với đôi chân trần” giữa mê cung thủ tục”, ông Nguyễn Như So nói.

Đại biểu tỉnh Bắc Ninh cũng kiến nghị cần sớm nghiên cứu ban hành các chương trình hành động cụ thể nhằm xây dựng thể chế "đủ sâu để nuôi dưỡng, đủ rộng để bảo vệ, đủ linh hoạt để thúc đẩy doanh nghiệp phát triển”.

Trong đó, ông đề nghị các cơ quan tập trung xây dựng các bộ chỉ số đánh giá, đo lường cụ thể có tính định lượng, thiết lập hệ thống giám sát, đánh giá độc lập có sự tham gia của đại diện doanh nghiệp, hiệp hội, kể cả cơ chế báo cáo ẩn danh, bảo vệ người phản ánh, công khai kết quả thực hiện, cũng như chế tài xử lý nếu không hoàn thành mục tiêu.

Ngoài ra, đại biểu cũng nhấn mạnh cần kiến tạo một thị trường minh bạch, công bằng, không để gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhái len lỏi, làm méo mó sân chơi, suy yếu niềm tin, bóp nghẹt những doanh nghiệp chân chính và xói mòn lòng tin thị trường như thời gian qua.