Tổng thống Mỹ Donald Trump và các cố vấn hàng đầu của ông từng tuyên bố sẽ thực hiện những thay đổi lớn tại ngân hàng trung ương quyền lực nhất thế giới. Và Nhà Trắng đang giữ đúng lời hứa đó.

Vào cuối tháng 7, Bộ trưởng Bộ Tài chính Scott Bessent cho biết chính quyền ông Trump dự định sẽ thay đổi cách vận hành của Fed - tương tự như những gì họ đã làm với các cơ quan khác trong chính phủ liên bang.

Các thay đổi tại Fed sẽ tăng tốc khi Chủ tịch Jerome Powell kết thúc nhiệm kỳ vào tháng 5/2026, hoặc sớm hơn nếu ông từ chức hoặc bị Tổng thống Trump sa thải. Các thay đổi này liên quan tới quy định quản lý những ngân hàng lớn nhất nước Mỹ và lực lượng nhân sự đông đảo của Fed.

Ông Bessent chia sẻ trong cuộc phỏng vấn với CNBC hôm 21/7: “Điều chúng tôi cần làm là xem xét toàn bộ thể chế Fed và liệu họ có thực hiện thành công nhiệm vụ của mình hay không. Có rất nhiều tiến sĩ đang làm việc cho Fed, mà tôi không hiểu họ làm gì. Cứ như thể Fed đang phân phát thu nhập cho mọi nhà kinh tế có bằng cấp vậy”.

Cắt giảm chi tiêu và lực lượng lao động của Fed

Trên thực tế, Fed đã bắt đầu có động thái tinh gọn bộ máy, nhưng các quan chức Nhà Trắng phát tín hiệu rằng những nỗ lực đó là chưa đủ.

Hồi tháng 5, Chủ tịch Powell đã gửi lưu ý tới khoảng 24.000 nhân viên của Fed để thông báo kế hoạch cắt giảm 10% nhân sự trong những năm tới. Ông cho biết lý do dẫn đến kế hoạch này là “các nỗ lực của toàn chính phủ nhằm cải thiện tính hiệu quả”.

Nhân sự của Fed làm việc tại các chi nhánh trên khắp nước Mỹ, trong đó khoảng 3.000 người trực thuộc trụ sở ở thủ đô Washington.

Trước Fed, nhiều cơ quan chính phủ của Mỹ đã tiến hành cải tổ nhân lực dưới sự chỉ đạo của chính quyền ông Trump.

Song, những phát biểu gần đây cho thấy Nhà Trắng muốn Fed thu hẹp quy mô nhân sự hơn nữa. Tiêu biểu, Bộ trưởng Bessent đã kêu gọi Fed mạnh tay cắt giảm nhân sự hơn.

Ông Kevin Warsh, cựu Thống đốc Fed được coi là ứng viên thay thế Chủ tịch Powell, bình luận trong cuộc phỏng vấn vào ngày 7/7 với Fox Business rằng “rất nhiều người vô tích sự” đang ăn lương ở Fed.

Kể từ giữa năm 2022 đến nay, Fed đã vận hành với khoản lỗ hơn 220 tỷ USD, nguyên do là chiến dịch tăng lãi suất nhằm khống chế lạm phát.

Fed phải trả tiền để các ngân hàng và quỹ tiền tệ gửi tiền tại ngân hàng trung ương nhằm duy trì lãi suất ngắn hạn theo mức mà các nhà hoạch định chính sách mong muốn.

Khi Fed tăng mạnh lãi suất, số tiền họ phải trả cho các ngân hàng vượt quá số tiền kiếm được từ trái phiếu trong danh mục, dẫn đến tình trạng thua lỗ. Ông Bessent thường xuyên nhắc đến khoản lỗ này khi chỉ trích Fed.

Ngoài ra, những chỉ trích của chính quyền ông Trump về dự án cải tạo trụ sở trị giá 2,5 tỷ USD của Fed cũng cho thấy các quan chức nghĩ rằng Fed chi tiêu lãng phí.

Tuy nhiên, ông Bill English, cựu cố vấn cấp cao của Fed, chỉ ra rằng việc cắt giảm nhân sự hàng loạt tại Fed không phải điều dễ dàng.

Ông nói với CNN: “Chủ tịch Fed có quyền sa thải nhân sự cấp cao trong Hội đồng Thống đốc, nhưng kế hoạch tinh giản trên quy mô lớn cần phải được toàn thể Hội đồng bỏ phiếu phê chuẩn. Chủ tịch mới của Fed có thể sẽ muốn làm vậy, nhưng chưa chắc các thống đốc sẽ thuận theo".

Dỡ bỏ các quy định quản lý ngân hàng

Vào tháng 6, ông Trump bắt đầu tạo dấu ấn tại Fed bằng cách thăng chức bà Michelle Bowman thành Phó Chủ tịch Hội đồng Thống đốc Fed, phụ trách quản lý các ngân hàng. Bà Bowman là thành viên của Hội đồng kể từ năm 2018.

Một trụ cột trong chính sách kinh tế của ông Trump là cắt giảm các quy định quản lý. Bà Bowman đã bắt đầu nới lỏng kiểm soát với ngành ngân hàng. Fed đang trong quá trình kiểm tra và nới lỏng một loạt quy định được ban hành sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.

Ví dụ, tháng trước Fed đề xuất điều chỉnh mức vốn đệm mà các ngân hàng toàn cầu phải duy trì so với tổng mức đòn bẩy - tức các tài sản có rủi ro như các khoản vay hoặc trái phiếu chính phủ. Hội đồng Thống đốc đã phê chuẩn đề xuất đó vào cuối tháng 6.

Các ngân hàng lớn nhất nước Mỹ hoan nghênh quyết định trên, tuyên bố sự thay đổi sẽ giúp họ tăng khả năng cho vay đối với doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Tuy nhiên, phe phản đối cảnh báo điều này sẽ làm phát sinh rủi ro mới. Thống đốc Fed Michael Barr - người phụ trách giám sát lĩnh vực ngân hàng trước bà Bowman - đánh giá cuộc cải tổ “sẽ làm suy yếu hệ thống ngân hàng...”.

Cũng vào cuối tháng 7, bà Bowman đã chủ trì một hội thảo tại trụ sở Fed ở Washington với chủ đề chính là tái cấu trúc các quy định ngân hàng. Hội thảo cho thấy rõ rằng ngành ngân hàng muốn các quy tắc đơn giản hơn và Fed sẵn sàng đáp ứng mong muốn đó với bà Bowman trong vị trí lãnh đạo chủ chốt.