Kỳ vọng về việc hình thành Trung tâm tài chính quốc tế của Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng tốc. Chính phủ thể hiện quyết tâm cao khi liên tục chỉ đạo hoàn thiện khung thể chế, hạ tầng và cơ chế vận hành nhằm đưa trung tâm sớm đi vào hoạt động, tạo nền tảng để Việt Nam tham gia sâu hơn vào mạng lưới tài chính toàn cầu.

Trung tâm tài chính quốc tế sẽ vận hành trong tháng 11

Ngày 4/11, Thủ tướng chủ trì Phiên họp Chính phủ chuyên đề về các nghị định hướng dẫn thực hiện Nghị quyết 222 của Quốc hội liên quan đến Trung tâm tài chính quốc tế, theo Báo Chính phủ.

Tại phiên họp, Chính phủ đã xem xét 8 Nghị định liên quan đến việc vận hành Trung tâm tài chính quốc tế.Cụ thể, các Nghị định bao gồm: Nghị định quy định về thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam; Nghị định hướng dẫn về chính sách tài chính trong Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam; Nghị định quy định về cấp phép thành lập và hoạt động ngân hàng, quản lý ngoại hối, phòng chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố, chống tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt tại Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam; Nghị định hướng dẫn về chính sách xuất nhập khẩu, phân phối hàng hoá và dịch vụ, sàn giao dịch, nền tảng giao dịch trong Trung tâm tài chính quốc tế.

Nghị định hướng dẫn về lao động, việc làm và an sinh xã hội trong Trung tâm tài chính quốc tế; Nghị định hướng dẫn về chính sách đất đai, xây dựng và môi trường trong Trung tâm tài chính quốc tế; Nghị định quy định về Trung tâm trọng tài quốc tế thuộc Trung tâm tài chính quốc tế và việc áp dụng pháp luật, giải quyết tranh chấp tại Trung tâm tài chính quốc tế; Nghị định hướng dẫn về chính sách cư trú, xuất nhập cảnh trong Trung tâm tài chính quốc tế.

Trước đó, tại Hội nghị về thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam ngày 1/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành và địa phương liên quan phải nỗ lực để đưa trung tâm vào hoạt động ngay trong tháng 11.

Chia sẻ thêm về tiến trình này, tại Diễn đàn Đầu tư Việt Nam năm 2026 diễn ra ngày 4/11, TS. Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, Đại biểu Quốc hội khoá XV, cho biết điểm rất mừng đối với Trung tâm tài chính quốc tế là Thủ tướng Chính phủ rất sốt ruột, vì chủ trương thông qua rồi, nhà đầu tư ở trong nước và quốc tế thì rất mong đợi thời điểm được chính thức thành lập.

“Với tư cách là người bấm nút thông qua chủ trương thành lập Trung tâm tài chính quốc tế thì tôi cũng rất vui mừng. Tôi nhấn mạnh đây là một cơ chế mà mục tiêu lớn nhất là tạo ra một thể chế về đầu tư kinh doanh mang tính chất cạnh tranh trong khu vực và thế giới, để thu hút đầu tư. Thu hút đầu tư ở đây không chỉ FDI, mà là mọi nhà đầu tư, kể cả những nhà đầu tư trong nước", TS. Phan Đức Hiếu chia sẻ với các nhà đầu tư.

Hướng đi phù hợp cho Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam

Bàn luận về khả năng cạnh tranh của Trung tâm tài chính quốc tế tại TP HCM và Đà Nẵng so với các trung tâm tài chính lớn trên thế giới, TS. Nguyễn Tú Anh, Giám đốc Nghiên cứu Chính sách Trường Đại học VinUni, nhấn mạnh nếu mục tiêu là thu hút nhà đầu tư tài chính quốc tế, Việt Nam cần trả lời rõ “họ được lợi gì khi đến đây” và “vì sao lại chọn Việt Nam thay vì Singapore”.

Ông cho rằng để trở thành trung tâm tài chính, Việt Nam phải là trung tâm phân phối vốn của khu vực, điều chỉ có thể đạt được khi hội đủ một trong hai điều kiện. 

Thứ nhất, Việt Nam trở thành nước thặng dư vốn, có thể xuất khẩu vốn như Trung Quốc – quốc gia đã tích lũy nguồn vốn lớn và hình thành các trung tâm tài chính như Thượng Hải hay Hong Kong. Tuy nhiên, hiện Việt Nam vẫn chưa đạt được điều đó. 

Thứ hai, có thể hy vọng vào sự dịch chuyển trật tự thế giới. Theo chuyên gia, thế giới bây giờ không còn như trước, trong khi cái mới thì chưa hình thành rõ ràng. 

“Chúng ta đang ở giai đoạn 'cái cũ không còn, cái mới chưa ra'. Tuy nhiên, một trong những khả năng là thế giới có thể đang hình thành một trật tự đa cực. Nếu điều đó xảy ra thì Trung tâm tài chính của Việt Nam có thể tận dụng vị trí để đóng vai trò là 'hub' kết nối giữa các cực. Còn nếu cạnh tranh trực tiếp với Singapore thì hiện tại tôi vẫn chưa nhìn thấy khả năng”, ông Tú Anh nhận định.

Ở góc nhìn khác, ông Quản Trọng Thành, Giám đốc Khối Phân tích Maybank Securities Vietnam, cho rằng Việt Nam không nhất thiết phải sao chép mô hình có sẵn, mà cần xác định điều gì thực sự phù hợp. Theo ông, yếu tố quan trọng nhất là tạo ra một “luật chơi” đủ hấp dẫn, đảm bảo sự tự do nhất định cho các chủ thể tài chính. 

Ông Thành nhấn mạnh Việt Nam có lợi thế là nền kinh tế trẻ, năng động và đang bước vào xu hướng tài sản số. Các quy định pháp lý mới, như Luật Công nghiệp công nghệ số ban hành đầu tháng 6 và Nghị quyết 05 đang mở đường cho việc thử nghiệm các mô hình tài chính mới.

“Chúng ta đang có những khung pháp lý cho phép các định chế tài chính trong nước và quốc tế được thử nghiệm các mô hình mới. Tuy nhiên, có một điểm khiến tôi hơi băn khoăn là tại sao trong Luật Công nghiệp Công nghệ số, chúng ta cho phép phát hành đồng tiền ổn định (stablecoin) - tức đồng tiền trung gian để giao dịch tài sản số, nhưng trong Nghị quyết 05 lại không thấy quy định cho phép phát hành tài sản số dựa trên đồng tiền pháp định. Đây là điều rất cần thiết”, ông bày tỏ và nhấn mạnh để hình thành trung tâm tài chính, Việt Nam cần bắt nhịp với xu hướng mới khi các giao dịch thực đang dịch chuyển lên không gian số.

Theo ông Thành, minh chứng thực tế đã cho thấy thế giới đã chứng kiến những thay đổi lớn trong tư duy về tài sản số. Đơn cử như việc CEO JP Morgan – người từng phản đối gay gắt Bitcoin – nay lại chấp nhận sử dụng Bitcoin hoặc Ethereum làm tài sản đảm bảo cho các khoản vay. Hay việc năm 2022 đã có những bức tranh số được bán với giá hàng chục triệu USD, rồi gần đây nhu cầu đối với Bitcoin tăng lên rõ rệt.

Do đó, ông nhấn mạnh cốt lõi của vấn đề nằm ở việc xây dựng khung pháp lý rõ ràng và có tính khả thi. Cơ sở hạ tầng vật chất có thể được đầu tư, nhưng điều quan trọng hơn là “hạ tầng phần mềm”, tức hệ thống pháp lý.

Còn theo TS. Nguyễn Minh Cường, Chuyên gia kinh tế, điều quan trọng nhất đối với trung tâm tài chính là phải dựa trên lợi thế cạnh tranh riêng của từng địa phương. Trung tâm tài chính chỉ có thể phát triển bền vững nếu gắn liền với nền kinh tế thực của thành phố, thay vì tách rời khỏi những đặc thù kinh tế sẵn có.