Sáng nay (7/11), tại Diễn đàn Kinh tế thường niên MB Economic Insights 2025 với chủ đề: “Chủ động thích ứng – Tạo đà bứt phá”, các chuyên gia đã cùng bàn luận về các chủ đề xoay quanh tác động của thuế quan và ảnh hưởng của đầu tư công đến hoạt động của các doanh nghiệp.

Chia sẻ tại diễn đàn, chuyên gia kinh tế Nguyễn Xuân Thành -Giảng viên cao cấp Trường Chính sách Công & Quản lý Fulbright, nhận định mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2026 là tham vọng và về mặt bối cảnh thì cả trong nước lẫn quốc tế đều có những thuận lợi và thách thức.

Về mặt quốc tế thì thách thức đến từ câu chuyện bảo hộ và thuế suất đối ứng của Mỹ, tăng trưởng kinh tế toàn cầu suy giảm hay những biến động địa chính trị,...Nhưng bên cạnh đó cũng có những yếu tố thuận lợi như việc Fed sẽ tiếp tục lộ trình cắt giảm lãi suất, giá dầu vẫn ở mức thấp mặc dù căng thẳng địa chính trị diễn ra.

Về mặt trong nước, chuyên gia phân tích để đạt được mục tiêu tăng trưởngít nhất là 8% trong năm nay thì phải đẩy mạnh nới lỏng chính sách tiền tệ, hướng vào tăng đầu tư và thách thức đặt ra làáp lực lạm phát gia tăng và áp lực lên tỷ giá, điều này dự kiến sẽ sẽ còn tiếp diễn trong năm 2026.

Theo chuyên gia, nếu như kiên quyết để Việt Nam đạt được một tăng trưởng cao thì sẽ có những tác động tiềm ẩn bất ổn, tuy nhiên lịch sử khó lặp lại như 15 năm trước đây vì hiện tại nước ta đang có nhiều yếu tố nền tảng vĩ mô tốt. 

Chuyên gia dự báo, trong năm nay dù có giải ngân không hết đi nữa thì đầu tư công ít nhất cũng sẽ tăng được 25% so với năm ngoái, tỷ lệ đầu tư so với quy mô của nền kinh tế tăng từ 33% lên 34%, tức tăng 1 điểm %. Theo ông, nếu muốn đạt mức 10% tăng trưởng sang năm thì tỷ lệ đầu tư ước tính phải tăng lên 40%, như vậy thì sẽ mất cân đối.

Về đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), chuyên gia cho biết trong đầu năm nay có rất nhiều lo ngại là với chính sách thuế đối ứng của Mỹ thì các nhà đầu tư nước ngoài sẽ do dự, không chỉ trong đăng ký đầu tư mới mà còn do dự trong việc giải ngân. Tuy nhiên, kết quả đến 10 tháng đầu năm nay có thể thấy là tình hình rất là khả quan.

"Thuế cao thì cao nhưng mà lợi thế cạnh tranh của Việt Nam vẫn có, với một số nước khác chúng ta lại vẫn còn lợi thế hơn nên là đầu tư trực tiếp nước ngoài vẫn rất mạnh", ông nói. 

Chuyên gia cho rằng mục tiêu vốn thực giải ngân của đầu tư trực tiếp nước ngoài đạt được 30 đến 35 tỷ thì khó khăn, nhưng khoảng 25 tỷ USD là trong tầm tay. Tuy nhiên, với vốn tư nhân thì mục tiêu đạt trên 100 tỷ là rất khó. 

Theo ông Thành, trong bối cảnh đó, các ngân hàng sẽ chịu áp lực lớn nhất khi họ phải duy trì huy động để mà đáp ứng một tốc độ tăng trưởng tín dụng cao.

Ông ước tính năm nay tín dụng sẽ tăng khoảng 19 - 20% và đây sẽ là một phép thử rất lớn cho sang năm.Tín dụng vẫn phải tăng cao với mục tiêu tăng trưởng GDP cao cho năm 2026 nhưng sẽ phải thấp hơn 2025 để đảm bảo không mất cân đối vĩ mô. 

Ông cho biết nhà điều hành luôn muốn duy trì mặt bằng lãi suất thấp hiện nay để hỗ trợ tăng trưởng. Nhưng hiện có ba yếu tố tạo áp lực tăng lãi suất thị trường là: Kỳ vọng lạm phát tăng; VND mất giá; Tín dụng tăng và vẫn tăng mạnh hơn cung tiền.

"Cho dù Fed có thể giảm lãi suất nhưng chúng ta không thể chạy theo và có khi cũng phải chấp nhận lãi suất thị trường nhích lên một chút", ông Thành nhận định.

Dự báo cho năm 2026, chuyên gia cho rằng NHNN sẽ không hạ lãi suất điều hành cho dù Fed hạ lãi suất và sẽ ưu tiên hơn cho mục tiêu ổn định tỷ giá, đồng thời giữ tăng trưởng tín dụng thấp hơn so với 2025.