NHNN đang phát đi tín hiệu nới lỏng 

Tại chương trình "Data Talk | Macro Insight: Kinh tế Việt Nam tháng 7 và chuyển biến đàm phán thuế quan” ngày 11/8, ông Trần Ngọc Báu - CEO Công ty Dữ liệu Kinh tế Tài chính WiGroup, cho rằng hai trong ba thông tin về chính sách điều hành gần đây đều mang hàm ý tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ.

"Chẳng hạn như tiếp tục tìm phương án để nới room tín dụng tại Việt Nam, cởi bỏ công cụ về chặn trên trần của tăng trưởng tín dụng. Điều này sẽ tạo ra không gian tăng trưởng mạnh mẽ hơn cho kinh tế, đạt được mục tiêu cao hơn", ông nói.

Theo ông Báu, trước đây, tăng trưởng tín dụng khoảng 15 - 16% thường đi kèm tăng trưởng GDP 6 - 7%. Nếu đặt mục tiêu tăng trưởng GDP 8 - 9%, tín dụng có thể phải chấp nhận tăng trên 20%.

"Về câu chuyện rủi ro đằng sau sự tăng trưởng cao có thể chỉ bộc lộ rõ sau 2-5 năm, tuy nhiên trong ngắn hạn, chính sách điều hành hiện đang ưu tiên hỗ trợ cho mục tiêu tăng trưởng kinh tế khá nhiều", ông Báu nói thêm.

Đối với chỉ đạo giảm lãi suất cho vay của NHNN, ông Báu cho biết động thái này một mặt muốn kìm đà tăng của lãi suất huy động, một mặt muốn giảm lãi suất cho vay. Song về cơ bản nền kinh tế sẽ được tiếp cận một lượng vốn vẫn ở mức rẻ và chấp nhận được.

Tuy vậy, theo ông Trần Ngọc Báu dưới áp lực lớn từ bên ngoài, để làm được điều đó thì chúng ta bắt buộc phải chịu tác động đến tỷ giá.

Cụ thể, nếu áp lực tỷ giá tăng cao thì phải hy sinh kênh lãi suất, tức là không thể đẩy mạnh quá trình giảm lãi suất nữa. Trên thực tế, hiện lãi suất cho vay đã giảm nhẹ, nhưng lãi suất huy động lại bắt đầu có xu hướng tăng trở lại trong khi đó các yếu tố lõi khiến VND mất giá vẫn chưa được xử lý triệt để.

"Hiện VND đã mất giá khoảng 3,2% so với tỷ giá chính thức. Với ngưỡng mục tiêu mất giá 4,5% trong trạng thái tích cực, dư địa điều hành tỷ giá chỉ còn 1,5-2% cho những tháng cuối năm. Đây là một không gian rất hẹp cho sự điều hành của NHNN trong những tháng cuối năm - những tháng áp lực về tỷ giá tương đối là cao", ông phân tích.

Liên quan tới kế hoạch nghiên cứu phát hành trái phiếu bằng USD, ông Báu đánh giá đây là nỗ lực tìm giải pháp vừa huy động được nguồn tiền USD trong dân, vừa hạn chế tác động tiêu cực lên tỷ giá.

Bởi vì trong những trường hợp như Bộ Tài chính có nhu cầu USD để trả nợ nước ngoài, việc huy động USD từ người dân sẽ không gây áp lực quá nhiều đến hệ thống ngân hàng.

Theo ông, việc nghiên cứu phát hành trái phiếu bằng USD có thể áp dụng cho cả nhà đầu tư nội địa và quốc tế. Cả hai hình thức đều giúp giảm áp lực tỷ giá trong giai đoạn Việt Nam cần USD ngắn hạn.

“Trong thời điểm này, mục tiêu của NHNN vẫn tập trung vào tăng trưởng. Nhưng trong vài tháng tới, câu chuyện cân bằng giữa tăng trưởng và ổn định tỷ giá sẽ xuất hiện nhiều hơn. Lãi suất huy động có thể nhích nhẹ trở lại, nhưng không gây tác động quá lớn tới thị trường. Trong trung và dài hạn, định hướng vẫn là tăng trưởng kinh tế,” ông Báu cho biết.

Sức ép tỷ giá vẫn còn rất lớn

Chia sẻ tại chương trình, các chuyên gia đều cho rằng áp lực lên tỷ giá vẫn còn rất lớn trong cuối năm, thậm chí sang cả năm 2026.

Theo ông Trần Ngọc Báu, hiện thị trường tài chính đang phản ứng tích cực với kỳ vọng bơm tiền mạnh và khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giảm lãi suất nhanh hơn nếu kinh tế Mỹ yếu đi. Tuy nhiên, sức khỏe kinh tế Mỹ hiện vẫn khá tích cực, nên khả năng nhanh chóng suy thoái là thấp.Điều này cũng có nghĩa là chúng ta khó kỳ vọng Fed sẽ nhanh chóng giảm lãi suất để giảm áp lực tỷ giá cho Việt Nam.

"Câu chuyện tỷ giá vẫn sẽ áp lực đến cuối năm nay, thậm chí sang cả năm sau", ông nói.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Hoàng Linh - Giám đốc Nghiên cứu, Công ty Quản lý Quỹ Vietcombank VCBF, cho biết khi điều hành lãi suất, NHNN sẽ cân nhắc ba yếu tố quan trọng nhất bao gồm ổn định tỷ giá, kiểm soát lạm phát và sau đó là hỗ trợ tăng trưởng. Đối với năm 2025, Chính phủ muốn NHNN tập trung nhiều hơn vào chuyện lãi suất, hỗ trợ cho tăng trưởng.

Ông phân tích khi cung tiền đồng bị đẩy lên quá nhiều trong khi dòng ngoại tệ vào Việt Nam lại hạn chế, thì sẽ dẫn đến rủi ro VND bị mất giá mạnh. Khi VND mất giá, sẽ dẫn đến hàng loạt mất cân đối với vĩ mô và chắc chắn lãi suất phải tăng.

Chuyên gia dẫn lại bài học năm 2022, khi áp lực tỷ giá quá lớn buộc NHNN vừa phải nâng lãi suất điều hành, vừa phải bán gần 23 tỷ USD để can thiệp, tương đương rút ròng 540.000 tỷ đồng khỏi hệ thống. Thanh khoản sụt giảm mạnh khiến lãi suất huy động tăng từ 6 - 6,5% đầu năm lên 10% cuối năm, thậm chí một số ngân hàng huy động cao hơn.

Ông Linh cũng cảnh báo mặc dù sức ép về tỷ giá thì hiện nay đã giảm so với giai đoạn trước, nhưng vẫn còn rất lớn khi yếu tố bất định từ tình hình địa chính trị cũng như chính sách từ bên chính quyền Trump vẫn còn.

Dự phóng về tỷ giá, ông Linh cho biết khi yếu tố bất định từ thuế quan giảm, tâm lý găm giữ USD có thể giảm bớt, cung ngoại tệ của Việt Nam có thể cải thiện trong thời gian tới. 

"Khi đó, nếu NHNN mua được ngoại tệ, điều này đồng nghĩa sẽ bơm thêm tiền đồng ra hệ thống. Khi cung tiền đồng dồi dào hơn trong bối cảnh áp lực tỷ giá giảm, khả năng giảm lãi suất sẽ trở thành câu chuyện có thể kỳ vọng, nếu những yếu tố tích cực này thực sự diễn ra", ông Linh nhấn mạnh.