(Ảnh minh họa: Finanzmarktwelt/Asia Times).
Mức thuế quan cao ngất ngưởng 145% khiến nhu cầu của người Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc lao dốc thê thảm. Trước tình thế này, Bắc Kinh đang nỗ lực giúp các nhà xuất khẩu chuyển sang bán hàng cho thị trường nội địa.
Các chính quyền địa phương và doanh nghiệp lớn ở Trung Quốc đã lên tiếng ủng hộ việc giúp đỡ các nhà xuất khẩu bán hàng trên thị trường nội địa. Những gã khổng lồ ngành thương mại điện tử như JD.com và Tencent đang quảng bá những sản phẩm này với người tiêu dùng Trung Quốc.
Tháng trước, Thứ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc Sheng Qiuping mô tả thị trường nội địa rộng lớn là bộ đệm quan trọng để giúp các nhà xuất khẩu vượt qua cú sốc bên ngoài. Ông kêu gọi các quan chức địa phương phối hợp với nhau để ổn định xuất khẩu và thúc đẩy tiêu dùng.
Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo động thái mới của chính quyền Chủ tịch Tập Cận Bình có nguy cơ khiến tình trạng giảm phát ở nền kinh tế lớn thứ hai thế giới càng trở nên trầm trọng.
Ông Yingke Zhou, nhà kinh tế cấp cao tại Barclays Bank, chỉ ra: “Tác dụng phụ của chiến lược trên là gây ra cuộc chiến giá cả khốc liệt giữa các công ty Trung Quốc”.
Ví dụ, JD.com đã thiết lập một mục riêng trên nền tảng cho các sản phẩm vốn dành cho khách hàng Mỹ, với mức chiết khấu sâu nhất lên đến 55%.
Ông Zhou nói thêm rằng số hàng hóa giá rẻ mà các nhà xuất khẩu tung ra thị trường nội địa cũng sẽ bào mòn lợi nhuận của doanh nghiệp, từ đó gây ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường lao động. Nỗi lo về triển vọng việc làm và thu nhập đã bắt đầu đè nặng lên nhu cầu tiêu dùng.
Trong năm 2023 và 2024, lạm phát tính theo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Trung Quốc hầu như chỉ dao động ở mức trên 0%. Tới tháng 2 và 3 năm nay, lạm phát rơi xuống mức âm.
Chỉ số giá sản xuất (PPI) của Trung Quốc đã nối dài chuỗi giảm sang tháng thứ 29 liên tiếp vào tháng 3, sụt 2,5% so với một năm trước đó. Đây là mức giảm sâu nhất trong vòng 4 tháng.
Nhóm chuyên gia kinh tế tại Morgan Stanley dự đoán PPI tháng 4 sẽ giảm 2,8% so với cùng kỳ năm trước trong bối cảnh chiến tranh thương mại khiến các đơn hàng xuất khẩu giảm mạnh.
Các nhà kinh tế viết: “Chúng tôi tin rằng tác động của thuế quan sẽ được thể hiện sâu sắc nhất trong quý này, do nhiều nhà xuất khẩu đã ngừng sản xuất và chuyển hàng sang Mỹ”.
Tính chung năm 2025, ông Shan Hui, nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc tại Goldman Sachs, ước tính lạm phát giá tiêu dùng và giá sản xuất của đất nước tỷ dân sẽ vào khoảng 0% và -1,6%. Để so sánh, trong năm 2024, lạm phát giá tiêu dùng và giá sản xuất của Trung Quốc là 0,2% và -2,2%.
Goldman Sachs dự đoán tốc độ tăng trưởng GDP thực của Trung Quốc đạt 4% trong năm nay, thấp hơn mục tiêu Bắc Kinh đề ra là “khoảng 5%”.
Theo ông Shen Meng, Giám đốc ngân hàng đầu tư Chanson & Co., nỗ lực của Bắc Kinh nhằm giúp các nhà xuất khẩu bán hàng trong nước nhiều khả khả năng chỉ có hiệu quả tạm thời.
Ông cho biết: “Đối với các nhà xuất khẩu có thể tính giá cao hơn cho khách hàng Mỹ, bán hàng trong thị trường nội địa chỉ là cách để giải quyết lượng hàng tồn kho và giảm áp lực tiền mặt trong ngắn hạn. Họ có rất ít dư địa để kiếm lời”.
Biên lợi nhuận bị thu hẹp có thể sẽ buộc một số công ty xuất khẩu đóng cửa, số khác chấp nhận chịu lỗ để giữ cho các nhà máy tiếp tục hoạt động. Và khi số doanh nghiệp đóng cửa hoặc cắt giảm hoạt động gia tăng, hậu quả sẽ lan ra thị trường lao động.
Tuần trước, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã chấm dứt “de minimis” - chính sách miễn thuế đối với hàng hóa có giá trị dưới 800 USD. Động thái này khiến các công ty thương mại điện tử như Shein và Temu không còn có thể vận chuyển các bưu kiện giá trị thấp vào Mỹ mà không phải trả thuế nữa.
Bà Wang Dan, Giám đốc cấp cao tại công ty tư vấn Eurasia Group, cho biết: “Việc quy tắc de minimis bị bãi bỏ và dòng tiền sụt giảm đang đẩy nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ của Trung Quốc vào cảnh vỡ nợ”.
Bà cảnh báo làn sóng thất nghiệp đang hình thành tại các vùng phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu. Bà ước tính tỷ lệ thất nghiệp trung bình trong khu vực thành thị của Trung Quốc sẽ đạt 5,7% trong năm nay, cao hơn mục tiêu 5,5% của chính phủ.
Ông Ting Lu, nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc của ngân hàng Nomura, cảnh báo thuế quan của Mỹ và khủng hoảng bất động sản sẽ gây ra cú đánh kép nặng nề đến nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Ông lưu ý có nguy cơ nhu cầu sẽ chịu cú sốc nặng nề hơn dự kiến.
Những tiếng nói kêu gọi Bắc Kinh tung thêm kích thích cho nền kinh tế ngày càng lớn. Nhưng nhiều chuyên gia nhận định nhiều khả năng Bắc Kinh sẽ chờ đợi đến khi có thêm dấu hiệu rõ ràng về tổn thất kinh tế rồi mới triển khai các biện pháp tài khóa.
Giám đốc Wang của Eurasia bình luận: "Giới chức Trung Quốc không xem giảm phát là khủng hoảng, mà cho rằng giá cả thấp có thể giúp các hộ gia đình tiết kiệm thêm tiền trong giai đoạn nền kinh tế chuyển đổi".
Trước câu hỏi về tác động tiềm tàng của tình hình cạnh tranh ngày càng gay gắt trên thị trường Trung Quốc, Giáo sư Justin Yifu Lin từ Đại học Bắc Kinh chỉ ra rằng chính phủ có thể dùng các chính sách tài khóa và tiền tệ để tăng sức mua.
Ông nói với các phóng viên vào ngày 21/4: “So với Trung Quốc, Mỹ là bên phải đối mặt với nhiều thách thức hơn”.
Ông dự kiến tình huống thuế quan hiện tại sẽ sớm được giải quyết, nhưng không đưa ra khung thời gian cụ thể. Ông nói thêm rằng Trung Quốc vẫn bảo vệ được năng lực sản xuất, còn Mỹ cần ít nhất một hoặc hai năm để chuyển hoạt động sản xuất về nước. Điều đó có nghĩa là người tiêu dùng Mỹ sẽ phải chịu giá cả cao hơn trong giai đoạn đó.
Kết thúc cuộc bỏ phiếu ngày 4/5, HĐQT Berkshire Hathaway đã nhất trí bổ nhiệm ông Greg Abel vào vị trí CEO kể từ đầu năm 2026.
Người dân Mỹ đang tìm đến các nền tảng thương mại điện tử Trung Quốc để mua sản phẩm trực tiếp từ các nhà cung cấp khi chính quyền Mỹ tăng thuế với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.
Phát biểu mới nhất của Tổng thống Trump có thể tiếp thêm niềm tin hy vọng cho các nước đang chạy đua đàm phán thuế quan với Mỹ.
Thông báo nghỉ hưu của Warren Buffett khiến nhiều nhà đầu tư trên khắp thế giới buồn lòng, bởi sẽ chẳng có một Warren Buffett thứ hai đạt được những thành tích hiếm có như ông.
