Theo lịch Phật giáo, Lễ Phật Đản được tổ chức vào ngày rằm tháng 4 âm lịch hàng năm, tức ngày 15 tháng 4 âm lịch.
Năm 2025, tuần lễ Đại lễ Phật Đản được tổ chức từ ngày mùng 1/4 đến 15/4 âm lịch (tức từ 28/4 – 12/5/2025 theo dương lịch).
Trong đó, chính lễ Đại lễ Phật Đản 2025 rơi vào hai ngày:
Ngày mùng 8/4 năm Ất Tỵ (5-5-2025).
Ngày 15/4 năm Ất Tỵ (12-5-2025).
Chính lễ Phật đản 2025 là ngày 15/4 Âm lịch, tức 12/5 Dương lịch (Ảnh: Sưu tầm)
Lễ Phật Đản, còn gọi là Phật Đản Sanh, là ngày kỷ niệm Đức Phật Thích Ca Mâu Ni ra đời – sự kiện trọng đại mở đầu cho sự xuất hiện của Phật giáo trên thế giới.
Theo sử liệu Phật giáo, Đức Phật đản sinh vào ngày rằm tháng Tư năm 624 trước Công nguyên tại vườn Lâm Tỳ Ni, thuộc vương quốc Ca Tỳ La Vệ (nay là vùng biên giới giữa Ấn Độ và Nepal). Ngài mang tên Tất Đạt Đa (Siddhartha), là thái tử con vua Tịnh Phạn và hoàng hậu Ma Da.
Lễ Phật Đản không chỉ đơn thuần là ngày sinh nhật của một vĩ nhân tâm linh, mà còn là biểu tượng cho sự xuất hiện của trí tuệ, từ bi và sự tỉnh thức giữa cuộc đời. Sự đản sinh của Đức Phật là cột mốc đánh dấu niềm hy vọng mới cho nhân loại, khi con người có thể tự tu tập để thoát khỏi khổ đau và đạt đến giác ngộ.
Tại Việt Nam, Lễ Phật Đản là một trong ba đại lễ quan trọng nhất của Phật giáo, cùng với lễ Thành đạo (ngày Đức Phật giác ngộ dưới cội Bồ đề) và lễ Nhập Niết bàn (ngày Đức Phật viên tịch). Từ năm 1999, Lễ Phật Đản đã được Liên Hiệp Quốc công nhận là Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc, trở thành lễ hội tôn giáo mang tầm quốc tế của cộng đồng Phật tử toàn cầu.
Đối với Phật tử, đây là dịp để tưởng nhớ và tri ân công hạnh của Đức Phật – bậc thầy vĩ đại đã khai mở con đường giác ngộ, giúp chúng sinh vượt thoát khổ đau và mê lầm. Còn đối với xã hội rộng lớn hơn, Lễ Phật Đản là một ngày lễ văn hóa – tâm linh giàu ý nghĩa, cổ vũ cho những giá trị tốt đẹp như lòng từ bi, sự bao dung, trí tuệ và hòa bình.
Lễ Phật Đản là ngày kỷ niệm Đức Phật Thích Ca Mâu Ni đản sinh tại vườn Lâm Tỳ Ni, Ấn Độ cổ đại – sự kiện được xem là khởi nguồn của dòng chảy Phật giáo trên thế giới (Ảnh: Sưu tầm)
Lễ Phật Đản không chỉ là dịp để tưởng nhớ sự kiện trọng đại – ngày Đức Phật Thích Ca Mâu Ni ra đời – mà còn mang trong mình ý nghĩa tâm linh sâu sắc, nhân văn cao cả và giá trị đạo đức vượt thời gian.
Trước hết, về mặt tôn giáo, Lễ Phật Đản là thời điểm thiêng liêng để Phật tử trên khắp thế giới hồi tưởng và tôn vinh công hạnh của Đức Phật, bậc Đạo sư đã xuất hiện giữa đời với tâm nguyện cứu khổ độ sinh.
Ngài ra đời không phải để trở thành một vị thần quyền năng, mà để chỉ ra con đường giải thoát khổ đau cho muôn loài, thông qua trí tuệ, từ bi và chánh đạo. Ngày Đản sanh vì thế trở thành biểu tượng cho ánh sáng giác ngộ bắt đầu soi rọi nhân gian, mở ra một con đường tu tập và chuyển hóa khổ đau bằng chính nội lực của mỗi con người.
Về mặt đạo đức – xã hội, Lễ Phật Đản nhắc nhở con người hướng về các giá trị cao đẹp như lòng từ bi, tâm vị tha, tinh thần bao dung và yêu thương muôn loài. Trong thế giới ngày càng nhiều biến động và xung đột, ngày lễ này chính là lời kêu gọi sống tỉnh thức, nuôi dưỡng tâm lành, hạn chế tham – sân – si, và sống hòa hợp trong cộng đồng. Tinh thần Phật Đản là tinh thần của hòa bình, của đoàn kết và của sự thấu hiểu.
Lễ Phật Đản là dịp để con người quán chiếu lại hành vi, tâm thức, đồng thời nuôi dưỡng lòng bao dung và tinh thần yêu thương trong đời sống thường nhật (Ảnh: Sưu tầm)
Đồng thời, ngày Lễ Phật Đản cũng là dịp để con người quán chiếu lại chính mình. Trong ánh sáng của Phật pháp, chúng ta nhìn lại những hành vi, lời nói và suy nghĩ của bản thân, để từ đó biết sửa mình, sống hướng thiện và gieo trồng nghiệp lành. Dù là Phật tử hay không, thì thông điệp của ngày Phật Đản – “mỗi người là một hạt giống giác ngộ” – vẫn có thể trở thành kim chỉ nam cho đời sống an lành và trí tuệ.
Cuối cùng, Lễ Phật Đản là dịp để gắn kết cộng đồng. Người người cùng nhau đến chùa, tụng kinh, thả hoa đăng, làm việc thiện… tạo nên một không gian tâm linh thanh tịnh nhưng đầy sức sống, lan tỏa năng lượng tích cực đến toàn xã hội. Đó là lúc cá nhân và cộng đồng cùng gặp nhau trong một niềm tin chung – niềm tin vào điều thiện lành, vào sự tỉnh thức và vào một thế giới tốt đẹp hơn.
Lễ khai mạc Đại lễ Vesak: Diễn ra vào sáng 6/5 tại Học viện Phật giáo Việt Nam (xã Lê Minh Xuân, huyện Bình Chánh, TP.HCM), với sự tham dự của chư tôn đức, đại biểu quốc tế và trong nước.
Lễ bế mạc: Tổ chức vào sáng 8/5, tổng kết các hoạt động và gửi thông điệp hòa bình đến cộng đồng quốc tế.
Lễ tắm Phật truyền thống: Được tổ chức tại nhiều chùa trên cả nước, thể hiện lòng thành kính và cầu nguyện cho quốc thái dân an.
Xá lợi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni: Được cung thỉnh từ Ấn Độ về tôn trí tại chùa Thanh Tâm (huyện Bình Chánh, TP.HCM) từ ngày 2 đến 8/5, sau đó tiếp tục được tôn trí tại Núi Bà Đen (Tây Ninh), chùa Quán Sứ (Hà Nội) và chùa Tam Chúc (Hà Nam) để Phật tử và người dân chiêm bái.
Xá lợi trái tim Bồ Tát Thích Quảng Đức: Được tôn trí tại Việt Nam Quốc Tự (Quận 10, TP.HCM) từ ngày 3 đến 8/5, tạo điều kiện cho Phật tử chiêm bái và tưởng niệm.
Tại các chùa như Chùa Thanh Tâm (Bình Chánh) và Việt Nam Quốc Tự (Quận 10), người dân có thể chiêm bái xá lợi Đức Phật và Bồ tát Thích Quảng Đức (Ảnh: Sưu tầm)
Diễn ra vào ngày 7/5, với sự tham gia của các học giả, nhà nghiên cứu Phật học trong và ngoài nước, thảo luận về vai trò của Phật giáo trong việc thúc đẩy hòa bình và phát triển bền vững.
Lễ hội Văn hóa Phật giáo: Tổ chức từ ngày 3 đến 9/5 tại Công viên Láng Le (huyện Bình Chánh, TP.HCM), với 285 gian hàng trưng bày các sản phẩm truyền thống, ấn phẩm Phật giáo và dịch vụ phục vụ du khách.
Triển lãm văn hóa Phật giáo: Giới thiệu 87 bảo vật quốc gia về Phật giáo, diễn ra tại khuôn viên Học viện Phật giáo Việt Nam từ ngày 4/5.
Đêm hội hoa đăng: Tổ chức vào tối 6/5 tại Công viên Láng Le, với 35.000 hoa đăng được thắp sáng, cầu nguyện cho hòa bình thế giới.
Biểu diễn nghệ thuật Phật giáo quốc tế: Diễn ra vào tối 7/5 tại Nhà hát Sa La (TP.Thủ Đức), với sự tham gia của các đoàn nghệ thuật đến từ Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, Hàn Quốc, Mông Cổ và Việt Nam.
Tặng quà tri ân: Trao tặng quà cho các gia đình chính sách, người có công với cách mạng, hộ nghèo và học sinh vượt khó.
Ẩm thực chay: Tổ chức các gian hàng ẩm thực chay phục vụ Phật tử và du khách tham quan.
Trong dịp lễ, nhiều chùa tổ chức các hoạt động như thuyết giảng Phật pháp, diễu hành xe hoa, làm thiện nguyện, dâng hương và cúng dường Tam bảo (Phật, Pháp, Tăng) (Ảnh: Sưu tầm)
Lễ Phật Đản 2025, đặc biệt là Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc, sẽ được tổ chức trọng thể tại nhiều tỉnh, thành phố lớn trên cả nước, với trung tâm chính diễn ra tại TP.HCM.
Học viện Phật giáo Việt Nam tại TP.HCM (xã Lê Minh Xuân, huyện Bình Chánh): Là nơi đăng cai tổ chức lễ khai mạc và lễ bế mạc Đại lễ Vesak 2025. Đây là khu vực được thiết kế trang nghiêm, với không gian rộng lớn đủ để đón tiếp hàng ngàn tăng ni, Phật tử và đại biểu quốc tế.
Công viên Văn hóa Láng Le – Bàu Cò (huyện Bình Chánh): Diễn ra các hoạt động văn hóa cộng đồng như lễ hội ẩm thực chay, triển lãm Phật giáo, hội chợ Phật giáo, thả hoa đăng, biểu diễn nghệ thuật Phật giáo quốc tế... từ ngày 3 đến 9/5/2025.
Chùa Thanh Tâm (Buddha Garden): Là nơi tôn trí xá lợi Phật Thích Ca Mâu Ni được cung thỉnh từ Ấn Độ, để người dân chiêm bái từ ngày 2 đến 8/5. Đây là một trong những điểm hành hương tâm linh quan trọng nhất của Đại lễ năm nay.
Nhà hát Sa La: Nơi tổ chức đêm biểu diễn nghệ thuật Phật giáo quốc tế vào tối 7/5/2025, với sự tham gia của các đoàn nghệ thuật đến từ Ấn Độ, Thái Lan, Trung Quốc, Mông Cổ, Hàn Quốc và Việt Nam. Đây là một hoạt động mang tính giao lưu văn hóa – nghệ thuật xuyên biên giới.
Học viện Phật giáo Việt Nam sẽ là nơi đăng cai tổ chức lễ khai mạc và lễ bế mạc Đại lễ Vesak 2025 (Ảnh: Sưu tầm)
Chùa Quán Sứ (Trụ sở Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam): Là nơi tổ chức các nghi lễ Phật Đản cấp Trung ương, cũng là nơi tôn trí xá lợi Phật sau khi rời TP.HCM. Đây là trung tâm đầu não của Giáo hội, thường xuyên tổ chức lễ rước Phật, diễu hành xe hoa và khóa lễ cầu quốc thái dân an.
Các chùa lớn như chùa Bằng A (Linh Tiên Tự), chùa Trấn Quốc, chùa Quán La, chùa Lý Quốc Sư... cũng tổ chức các lễ tắm Phật, khóa tụng kinh, thuyết giảng và phát quà từ thiện.
Sau lễ tại TP.HCM, xá lợi Phật Thích Ca sẽ được tôn trí tại Núi Bà Đen để phục vụ Phật tử khu vực Đông Nam Bộ. Với cảnh sắc hùng vĩ, linh thiêng, đây là nơi lý tưởng để hành hương, chiêm bái trong dịp Phật Đản.
Chùa Tam Chúc là ngôi chùa lớn nhất thế giới hiện nay. Tại đây sẽ tổ chức các hoạt động trọng điểm của Vesak sau khi xá lợi được rước về từ Hà Nội. Ngoài ra, chùa còn tổ chức đại lễ tắm Phật, thắp nến cầu nguyện và diễu hành văn hóa Phật giáo.
Trên toàn quốc, các tỉnh thành như Đà Nẵng, Huế, Cần Thơ, Đồng Nai, Nghệ An, Bạc Liêu, Lâm Đồng... cũng sẽ tổ chức Lễ Phật Đản 2025 tại các chùa trung tâm như chùa Linh Ứng (Đà Nẵng), chùa Thiên Mụ (Huế), chùa Vĩnh Nghiêm (TP.HCM), Thiền viện Trúc Lâm (Đà Lạt)... với các hoạt động như:
Lễ rước Phật trên đường phố
Lễ thả hoa đăng trên sông
Múa lân dâng lễ
Khóa tụng kinh Pháp Hoa, kinh Phật Đản
Chương trình từ thiện, phát quà người nghèo, cơm chay miễn phí
Nhìn chung, Lễ Phật Đản 2025 không chỉ là dịp để người theo đạo Phật chiêm nghiệm lời dạy của Đức Thế Tôn, mà còn là cơ hội để mọi người, dù tôn giáo nào, cùng sống chậm lại, hướng thiện và lan tỏa tình thương trong xã hội đầy biến động hôm nay.
