Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất với đề xuất của Chính phủ sẽ bổ sung dự thảo Nghị quyết vào Chương trình lập pháp năm 2025 và sẽ trình Quốc hội xem xét thông qua theo quy trình rút gọn tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV. 

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo phối hợp nghiên cứu bổ sung, làm rõ và lưu ý 6 nhóm vấn đề.

Thứ nhất, các trường hợp thu hồi đất phải bảo đảm phù hợp thực tiễn, tháo gỡ điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực phát triển. Tuy nhiên, đây là vấn đề lớn, nhạy cảm, phức tạp liên quan trực tiếp đến quyền con người, quyền công dân và là một trong những nguyên nhân có thể dẫn đến khiếu kiện, khiếu nại phức tạp, kéo dài. 

Vì vậy, việc thu hồi đất chỉ nên thực hiện trong những trường hợp thật sự cần thiết vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế xã hội, vì lợi ích quốc gia, công cộng và phải tiến hành công khai, minh bạch, không làm phát sinh bất cập và các vấn đề phức tạp mới. 

Đề nghị Chính phủ xin ý kiến cấp có thẩm quyền quy định cụ thể các trường hợp thu hồi đất trong dự thảo Nghị quyết. Đồng thời, làm rõ cơ chế xác định giá bồi thường khi Nhà nước tiến hành thu hồi đất, trong đó có quy định về áp dụng giá trong bảng giá đất hay giá thỏa thuận giữa nhà đầu tư và người có đất bị thu hồi trước đó để bồi thường cho phần diện tích còn lại, nhằm hạn chế phát sinh khiếu nại, khiếu kiện.

Thứ hai, về áp dụng bảng giá đất và hệ số điều chỉnh để tính nghĩa vụ tài chính và tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất, đề nghị làm rõ hơn căn cứ phương pháp xác định tiền sử dụng đất để bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.

Đồng thời, đánh giá việc áp dụng giá đất theo bảng giá và hệ số điều chỉnh giá đất có đáp ứng được yêu cầu thực tiễn. Vì hệ số điều chỉnh giá đất có ưu điểm là dễ tính toán nhưng căn cứ để xác định thì chưa rõ, còn vướng mắc khi áp dụng với diện tích thu hồi lớn. Đề nghị quy định rõ cơ chế xử lý chuyển tiếp để không phát sinh vướng mắc.

Thứ ba, việc cho phép chuyển mục đích một phần thửa đất mà không bắt buộc phải tách thửa là chủ trương hợp lý, tạo thuận lợi cho người sử dụng đất. Tuy nhiên, cần tránh bị lợi dụng, gây thất thoát ngân sách, tài sản Nhà nước.

Thứ tư, về đề xuất giao thẩm quyền xử lý, giải quyết tranh chấp cho cơ quan Tòa án nhân dân, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị cân nhắc thận trọng, đánh giá kỹ để bảo đảm tính khả thi. Đề nghị Tòa án nhân dân tối cao có ý kiến chính thức về vấn đề này để làm cơ sở cho Quốc hội xem xét, xử lý.

Thứ năm, đề nghị tiếp tục rà soát, tổng hợp đầy đủ khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thi hành Luật Đất đai 2024 để có giải pháp tháo gỡ kịp thời trong Nghị quyết.

Thứ sáu, đề nghị thống nhất hiệu lực thi hành của dự thảo Nghị quyết, xác định đầy đủ và toàn diện các trường hợp cần áp dụng cơ chế chuyển tiếp nhằm xử lý tối đa các vướng mắc, bất cập phát sinh trên thực tế khi Nghị quyết có hiệu lực thi hành, hạn chế khoảng trống pháp lý, tránh phát sinh tranh chấp.