Bộ Giao thông Vận tải vừa đề nghị UBND TP HCM, tỉnh Đồng Nai và các bộ, ngành liên quan góp ý vào dự án đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành. Nội dung cần lấy ý kiến gồm: Tính cấp thiết của dự án, quy hoạch tuyến đường, nhu cầu quỹ đất, phương án kết nối các ga và giải pháp giải phóng mặt bằng.

Tại báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, liên danh tư vấn TEDI - TEDIS đề xuất đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành dài 48,2 km, trong đó tuyến chính là 41,8 km (đoạn đi qua TP HCM là 11,7 km, đoạn qua Đồng Nai 30,8 km) và đoạn đường dẫn vào depot (bảo dưỡng, sửa chữa tàu) Cẩm Đường dài 4,4 km.

Đây là tuyến vận chuyển hành khách khối lượng lớn (MRT), tốc độ thiết kế 120 km/h, tốc độ tàu vận hành tối đa 110 km/h trên chính tuyến và 80 km/h trong đường ngầm.

Tuyến bắt đầu từ ga Thủ Thiêm (phường An Phú, TP Thủ Đức) đi về bên trái vành đai 3 TP HCM, vượt sông Đồng Nai, đến khu vực giao cắt với tỉnh lộ 25B thì rẽ trái vào dải phân cách giữa tỉnh lộ 25B.

Tới xã Long An, huyện Long Thành, tuyến sẽ đi ngầm, sau khi qua giao cắt khác mức quốc lộ 51 thì đi cùng hành lang của đường sắt tốc độ cao Bắc Nam, vào giữa dải phân cách thuộc hành lang dành cho đường sắt dọc theo đường trục số 1 vào cảng hàng không quốc tế Long Thành (huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai). Depot đặt tại xã Cẩm Đường, huyện Long Thành.

Tuyến đường sắt sẽ đi trên cao, qua cầu vượt sông và đi trên nền đất dài 30 km, còn lại đi qua hầm dài hơn 15 km. Trên tuyến có 20 ga, bao gồm 16 ga trên cao và 4 ga ngầm tại khu vực gần đến sân bay Long Thành.

Dự án có 2 depot gồm depot Cẩm Đường diện tích khoảng 21,4 ga đặt tại xã Cẩm Đường, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai và depot Thủ Thiêm phục vụ đỗ tàu, sửa chữa nhỏ có diện tích 1,2 ha tại ga Thủ Thiêm.

Giai đoạn 2035-2045, tuyến sử dụng 9 đoàn tàu 4 toa; giai đoạn 2045-2055 có 28 đoàn tàu 4 toa và sau 2055 sử dụng 31 đoàn tàu 6 toa. Đoàn tàu được đề xuất sử dụng công nghệ động lực phân tán (giống công nghệ dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam).

Dự kiến tổng mức đầu tư của dự án đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành (không bao gồm lãi vay) là 84.752 tỷ đồng, tương đương 3,454 tỷ USD, trong đó chi phí giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư 5.504 tỷ đồng. Đơn vị tư vấn đề xuất sử dụng vốn ngân sách nhà nước, huy động trái phiếu để giải phóng mặt bằng, đầu tư xây dựng; vay vốn ODA để mua sắm phương tiện, thẻ vé.

Nếu được các cấp có thẩm quyền thông qua, tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành dự kiến được xây dựng từ cuối năm 2026 đến năm 2029 và khai thác thương mại vào năm 2030.

Hiện nay việc kết nối giữa sân bay Long Thành và trung tâm TP HCM chỉ có tuyến cao tốc Long Thành - Dầu Giây đã quá tải, trong khi các dự án đường bộ khác như Bến Lức - Long Thành, Biên Hòa - Vũng Tàu vẫn đang triển khai. Theo kinh nghiệm thế giới, việc kết nối các cảng hàng không quốc tế xa trung tâm cần có tuyến đường sắt đô thị khối lượng lớn. Hành lang TP HCM - Long Thành được đô thị hóa cao với nhiều khu dân cư, đô thị, khu công nghiệp nên việc đầu tư tuyến đường sắt dọc hành lang là cần thiết.

Dự án này cũng đã được đưa vào quy hoạch xây dựng mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Theo đó đến năm 2030, khu vực phía Nam có 4 tuyến đường sắt gồm Biên Hòa - Vũng Tàu từ ga Trảng Bom đến ga Vũng Tàu dài 84 km; tuyến TP HCM - Cần Thơ từ ga An Bình đến ga Cái Răng dài 174 km; tuyến TP HCM - Lộc Ninh từ ga Dĩ An đến biên giới Việt Nam - Campuchia (cửa khẩu Hoa Lư) dài 128 km; tuyến Thủ Thiêm - Long Thành từ ga Thủ Thiêm đến sân bay quốc tế Long Thành chỉ phục vụ hành khách dài khoảng 38 km.