Fed thiếu các dữ liệu quan trọng

Tại cuộc họp chính sách ngày 17/9, các quan chức Fed đã tái khởi động chu kỳ nới lỏng tiền tệ khi cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản (bps). Hiện tại, lãi suất quỹ liên bang đang nằm trong phạm vi 4 - 4,25%.

Cùng với quyết định kể trên, Fed còn công bố biểu đồ dot plot thể hiện kỳ vọng lãi suất của các quan chức. Kết quả cho thấy Fed dự kiến sẽ hạ lãi suất thêm hai lần nữa trước khi kết thúc năm 2025.

Tuy nhiên, ở một cuộc họp báo không lâu sau đó, Chủ tịch Fed Jerome Powell cảnh báo mục tiêu kép của ngân hàng trung ương đang đối mặt với sức ép chưa từng thấy và con đường tương lai sẽ chông gai.

“Trong ngắn hạn, lạm phát có rủi ro tăng và việc làm có nguy cơ giảm - một tình huống đầy thách thức. Rủi ro hai chiều cho thấy không có con đường nào là dễ dàng cho chúng tôi”, ông phát biểu tại Rhode Island vào ngày 23/9.

Vì lẽ đó, ông báo hiệu các dữ liệu kinh tế sắp tới sẽ đóng vai trò quan trọng hơn bình thường trong quá trình hoạch định chính sách của bản thân và các đồng nghiệp.

Nhấn mạnh trước các phóng viên, người đứng đầu ngân hàng trung ương Mỹ nói: “Chúng tôi sẽ đưa ra quyết định theo từng cuộc họp và chúng tôi sẽ nghiên cứu kỹ lưỡng các dữ liệu. Hiện tại không có con đường nào không rủi ro”.

Nỗi lo của các quan chức Fed đã tăng lên bội phần khi chính phủ liên bang Mỹ đóng cửa từ ngày 1/10 do Quốc hội nước này không thể thống nhất một dự luật ngân sách tạm thời.

Có thể nói, Fed đang “bị bịt mắt” và con đường rủi ro mà ông Powell nhấn mạnh đang ngày càng trở nên chông chênh hơn. Cho đến nay, chính phủ đã đóng cửa sang ngày thứ hai.

Theo dữ liệu do ngân hàng Truist tổng hợp, trong 20 lần gần đây nhất, trung bình mỗi lần chính phủ đóng cửa khoảng 8 ngày. Đợt đóng cửa ngắn nhất kéo dài một ngày, vào các năm 1982, 1984, 1986 và 1987; lần đóng cửa dài nhất kéo dài 34 ngày, trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump.

Đợt đóng cửa lần này buộc Cục Thống kê Lao động Mỹ (BLS) cùng nhiều cơ quan liên bang khác phải cho nhân viên tạm thời nghỉ việc. Công việc thu thập dữ liệu và công bố báo cáo cũng tạm ngừng.

Vì vậy, các dữ liệu việc làm quan trọng đang bị trì hoãn, bao gồm báo cáo số đơn xin trợ cấp thất nghiệp hàng tuần đáng lẽ đã công bố vào ngày 2/10 và báo cáo việc làm phi nông nghiệp tháng 9 dự kiến công bố vào ngày 3/10.

Dữ liệu trước đó của BLS cho thấy tốc độ tăng trưởng việc làm đã tiếp tục chậm lại trong tháng 8. Nền kinh tế chỉ tạo thêm 22.000 việc làm trong tháng đó và tỷ lệ thất nghiệp đã tăng từ 4,2% lên 4,3%, mức cao nhất kể từ tháng 10/2021.

Nếu chính phủ đóng cửa lâu hơn, BLS có khả năng sẽ trì hoãn thêm báo cáo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 9 - một thước đo quan trọng về giá cả. Theo kế hoạch, CPI tháng 9 sẽ được công bố vào ngày 15/10.

Các báo cáo vừa liệt kê là những dữ kiện có ảnh hưởng lớn nhất đến quyết định lãi suất của các quan chức Fed tại cuộc họp chính sách ngày 28 - 29/10 tới. Thiếu vắng dữ liệu, khả năng đánh giá chính xác tình hình thị trường lao động và lạm phát của Fed sẽ kém đi.

Trong một bài bình luận, hai nhà kinh tế Kathy Bostjancic và Oren Klachkin của công ty dịch vụ tài chính Nationwide cảnh báo: “[Chính phủ đóng cửa kéo dài] sẽ làm phức tạp thêm cuộc thảo luận của Fed về việc có nên hạ lãi suất một lần nữa vào tháng 10 hay không”.

Mò mẫm trong bóng tối

Nếu không có dữ liệu việc làm và giá cả do BLS tổng hợp, các nhà hoạch định chính sách của Fed sẽ phải dựa vào những báo cáo từ khu vực tư nhân và nguồn dữ liệu thay thế khác.

Trong cuộc phỏng vấn vào ngày 30/9 với Fox Business, Chủ tịch Fed chi nhánh Chicago Austan Goolsbee đã thừa nhận ngân hàng trung ương sẽ phải sử dụng dữ liệu bên ngoài để đưa ra quyết định lãi suất nếu không có báo cáo của chính phủ.

Một trong các dữ liệu đáng chú ý nhất đến từ ADP. Hôm 1/10, ADP cho biết trong tháng 9, khu vực tư nhân đã mất 32.000 việc làm. Con số này tệ hơn ước tính tăng 51.000 của các chuyên gia đã tham gia khảo sát của Dow Jones.

Dữ liệu tiêu cực từ ADP là một dấu hiệu cảnh báo mới về sức khoẻ của thị trường lao động và có thể gây áp lực buộc Fed phải hạ lãi suất nếu không có bất kỳ số liệu trái ngược nào từ BLS.

Chuyên gia kinh tế trưởng Bill Adams của ngân hàng Comerica nhận định: “Báo cáo ADP yếu hơn dự kiến khiến Fed nhiều khả năng sẽ cắt giảm lãi suất quỹ liên bang 25 bps trong cuộc họp tháng 10”.

Dù vậy, các nhà kinh tế khác cho rằng những báo cáo này không toàn diện và đáng tin cậy bằng số liệu thống kê “tiêu chuẩn vàng” do BLS đưa ra. Báo cáo của BLS thường dựa trên các cuộc khảo sát quy mô lớn hơn nhiều.

Giảm lãi suất 25 bps hay tạm ngừng?

Thị trường tài chính dự đoán Fed sẽ giảm lãi suất 25 bps vào tháng 10, theo công cụ FedWatch của CME Group. Một đợt giảm “nhằm kiểm soát rủi ro” khác - như cách ông Powell mô tả về động thái hồi tháng 9 - sẽ giúp Fed không bị tụt lại phía sau và phải nới lỏng chính sách mạnh tay hơn trong tương lai.

Điều này đặc biệt đúng trong trường hợp chính phủ đóng cửa kéo dài. Và thậm chí, một số nhà đầu tư còn nghĩ đến khả năng các quan chức phải cắt giảm lãi suất 50 bps vào tháng 10 hoặc tháng 12.

Ông Ryan Sweet, nhà kinh tế cấp cao của Oxford Economics, ước tính đợt đóng cửa chính phủ hiện tại có thể khiến tăng trưởng GDP giảm 0,1 - 0,2 điểm phần trăm mỗi tuần.

Để so sánh, đợt đóng cửa dài nhất lịch sử trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump khiến tốc độ tăng trưởng GDP quý IV năm đó giảm 0,5 - 1 điểm phần trăm, theo tính toán của Oxford Economics.

Tuy nhiên, có lý do chính đáng để Fed không hạ lãi suất, chứ đừng nói đến việc “đổ thêm dầu vào lửa” bằng những đợt giảm trong bối cảnh nền kinh tế đối mặt nhiều bất ổn.

Trong quý II, nền kinh tế Mỹ đã tăng trưởng 3,8% (tốc độ chuẩn hoá theo năm). Tốc độ tăng trưởng này cao một cách đáng kinh ngạc, đặc biệt là xét trong bối cảnh Fed vẫn duy trì lãi suất ở mức cao.

Công cụ GDPNow của Fed chi nhánh Atlanta cho thấy nền kinh tế có thể tăng trưởng 3,9% trong quý III. Làm sao dám khẳng định kinh tế đang suy yếu khi tốc độ tăng trưởng GDP xấp xỉ 4% như vậy?

Đó là còn chưa kể lạm phát vẫn đang cao hơn gần 1 điểm phần trăm so với mức mục tiêu 2% của Fed. Và thay vì đi xuống, áp lực giá đang có dấu hiệu đi lên trong những tháng qua, một phần do ảnh hưởng của chính sách thuế quan.

Hơn nữa, các điều kiện tài chính tại Mỹ thực chất đang rất lỏng lẻo chứ không thắt chặt. Các chỉ số chứng khoán chính đang neo ở mức cao nhất trong lịch sử. Dòng vốn đổ vào thị trường chứng khoán kéo định giá tăng cao kỷ lục. Tăng trưởng tín dụng cũng đang nhảy vọt, đặc biệt là ở thị trường tư nhân.