Trong những ngày gần đây, nhiều quan chức Fed đã lưu ý về triển vọng khó đoán từ mong muốn áp thuế quan lên hàng nhập khẩu Canada, Mexico và Trung Quốc - và có lẽ tiếp theo sẽ là Liên minh châu Âu - của Tổng thống Donald Trump. Thậm chí các nhà hoạch định chính sách còn nhấn mạnh tác động tiềm tàng của xung đột thương mại đến lạm phát.

Bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy thuế quan gây ra áp lực dài hạn lên giá cả cũng có khả năng khiến Fed duy trì lãi suất cao hơn, trong thời gian lâu hơn.

Tại hội nghị chuyên đề về ô tô ở thành phố Detroit hôm 5/2, Chủ tịch Fed chi nhánh Chicago Austan Goolsbee viện dẫn một loạt mối nguy tới chuỗi cung ứng bao gồm “thuế quan cao và nguy cơ xảy ra một cuộc chiến thương mại leo thang”.

Ông phát biểu: “Nếu thấy lạm phát tăng lên hay ngừng giảm trong năm 2025, Fed sẽ phải tìm lời giải cho câu hỏi hóc búa là liệu lạm phát đến từ nền kinh tế tăng trưởng quá nóng hay từ thuế quan. Câu trả lời sẽ quyết định liệu Fed có nên hành động hay không và nếu có thì khi nào”.

Hôm 29/1, Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) đã bỏ phiếu để giữ nguyên lãi suất trong phạm vi 4,25% - 4,5% trong lúc các quan chức đánh giá sự thay đổi của các điều kiện kinh tế.

Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh ông Trump gia tăng sức ép lên ba đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ. Vài ngày sau, ông Trump tạm hoãn thuế quan đối với Canada và Mexico nhưng đánh thuế 10% lên hàng hoá Trung Quốc. Bắc Kinh đáp trả bằng áp thuế quan lên tới 15% vào một số hàng hóa Mỹ và thực hiện những biện pháp khác.

Các nhà kinh tế thường nghĩ thuế quan chỉ có tác động một lần lên giá cả, ảnh hưởng đến những hàng hóa bị nhắm mục tiêu nhưng không phải là yếu tố thúc đẩy lạm phát trên diện rộng. Nhưng trong trường hợp hiện tại, phạm vi đánh thuế quan của ông Trump rộng đến mức nó có khả năng gây ra kiểu lạm phát cơ bản mà Fed sợ.

Khó nói trước

Trong cuộc phỏng vấn với CNBC hôm 3/2, Chủ tịch Fed chi nhánh Boston Susan Collins cho biết bà và các nhân viên đang nghiên cứu tác động tiềm tàng của thuế quan. Bà lưu ý về bản chất bất thường của phạm vi thuế quan sâu rộng mà ông Trump đề xuất.

Bà bình luận: “Fed không có nhiều kinh nghiệm về các mức thuế quan lớn và bao quát đến vậy. Thuế quan sẽ ảnh hưởng đến rất nhiều khía cạnh và gây ra tác động thứ cấp, khiến cho việc xác định tác động thực sự trở nên rất khó khăn… Chúng tôi cũng không biết thuế quan áp dụng trong bao lâu thì sẽ khiến giá cả đi lên.

Nếu thuế quan sớm kết thúc, Fed sẽ cố không tập trung nhiều vào nó. Nhưng dĩ nhiên có nhiều yếu tố đang diễn ra từ góc độ đó. Nên tôi sẽ chỉ nói nhanh rằng các xu hướng cơ bản của lạm phát... có tác động rất nhiều tới suy nghĩ của tôi về chính sách tiền tệ trong thời gian tới”.

Cả bà Collins và ông Goolsbee đều là thành viên của ủy ban thiết lập lãi suất FOMC năm nay.

Những quan chức Fed khác, ví dụ như Chủ tịch chi nhánh Philadelphia Patrick Harker và Chủ tịch chi nhánh Atlanta Raphael Bostic, cũng bày tỏ mối lo ngại về tác động lạm phát tiềm tàng của thuế quan và cho biết họ sẽ theo dõi ảnh hưởng dài hạn của nó.

Còn về Chủ tịch Fed Jerome Powell, ông cố tránh né loạt câu hỏi về thuế quan trong buổi họp báo sau cuộc họp chính sách tuần trước. Ông giải thích giờ vẫn còn quá sớm để đánh giá về chính sách tài khóa.

Ông trả lời: “Fed không biết điều gì sẽ xảy ra với chính sách tài khóa, thuế quan và nhập cư, cũng như chính sách quản lý. Chúng tôi cần chờ chính phủ công bố những chính sách đó trước khi bắt đầu đưa ra nhận định khả dĩ về ý nghĩa của chúng tới nền kinh tế”.