Theo báo cáo mới nhất của Tổng cục Thống kê TP HCM, doanh thu kinh doanh bất động sản của TP HCM 9 tháng qua đạt hơn 199.150 tỷ đồng, chiếm hơn 60% tổng doanh thu dịch vụ khác của thành phố, tăng gần 7% so với cùng kỳ năm trước. Đây là một trong những dấu hiệu cho thấy thị trường địa ốc TP HCM đang có dấu hiệu phục hồi.

Theo thống kê của Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA), thị trường bất động sản TP HCM đã thoát khỏi vùng đáy khó khăn nhất trong quý I/2023. Từ quý II/2023, thị trường đã bắt đầu từng bước phục hồi và xu thế này sẽ không bị đảo ngược. Vào cuối năm 2023, thị trường bất động sản giảm 0,8%. Tuy nhiên, trong 9 tháng đầu năm 2024, thị trường đã có mức tăng trưởng dương, đạt khoảng 6-7%, cho thấy sự phục hồi rõ rệt.

Trong 8 tháng đầu năm 2024, TP HCM chỉ có 9 dự án nhà ở thương mại được chấp thuận chủ trương đầu tư mới. Trong số đó, TP Thủ Đức chiếm đến 6 dự án. Tuy nhiên, quy mô các dự án này rất nhỏ, lớn nhất chỉ đạt 5 ha, tiếp theo là 1 ha, và còn lại chỉ vài ngàn mét vuông, hầu hết là những dự án nhỏ lẻ. 

Ngoài ra, chỉ có 4 dự án nhà ở thương mại đủ điều kiện huy động vốn với tổng số 1.011 căn, trong đó gồm 678 căn hộ chung cư và 44 căn nhà thấp tầng. Đáng chú ý, 100% số căn hộ này đều thuộc phân khúc cao cấp, không có bất kỳ căn hộ nào thuộc phân khúc trung cấp hoặc bình dân. 

Liên quan đến các doanh nghiệp bất động sản, HoREA cho biết tình hình sức khỏe của chủ đầu tư vẫn còn rất yếu. Mặc dù vậy, nhiều doanh nghiệp đã vượt qua giai đoạn "sinh tử" để tồn tại đến nay. "Các doanh nghiệp bất động sản nên 'liệu cơm gắp mắm', cân nhắc kỹ lưỡng năng lực đầu tư, tránh dàn trải và bố trí nguồn lực tài chính sao cho phù hợp. 

Cần tiếp tục gỡ vướng cho các dự án 

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA đánh giá, thị trường bất động sản tại thành phố vẫn đang nằm trong vùng "tối" và "xám".

Tại Toạ đàm "Nhận diện thị trường bất động sản cuối năm 2024, đầu năm 2025", ông Châu cho biết, vừa qua thị trường đã đón nhận một số tín hiệu tích cực khi Cục Thuế TP HCM đã giải quyết xong 15.800 hồ sơ tồn đọng của các cá nhân và hộ gia đình. Bên cạnh đó, Cục Thuế cũng đang nỗ lực xử lý các hồ sơ phát sinh mới.

Song, hiện tại vẫn tồn tại tình trạng các cá nhân và hộ gia đình khi nộp hồ sơ thuế thường bị Chi cục Thuế trả lại do nghi ngờ kê khai giá trị giao dịch thấp hơn thực tế.

"Sự nghi ngờ này chưa hoàn toàn phù hợp, vì trong nhiều trường hợp, bên bán có nhu cầu bán gấp nên chấp nhận giá rẻ hơn, hoặc bên mua sẵn sàng trả giá cao hơn thị trường. Các bên giao dịch đã cung cấp đầy đủ chứng từ để chứng minh nhưng vẫn bị nghi ngờ. Do đó, cần có sự xem xét kỹ lưỡng hơn từ Cục Thuế để hỗ trợ người dân một cách hiệu quả hơn", vị này nói.

Tin vui thứ hai theo ông Châu là Chính phủ đã ký ban hành Nghị định 115 Quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất. Trong đó, một điểm mới quan trọng là việc sửa đổi quy định về chấp thuận chủ trương đầu tư không còn bắt buộc phải quy hoạch theo tỷ lệ 1/500. Hiện nay, khoản 3 Điều 68 của Nghị định đã giải quyết vấn đề này. 

Bên cạnh đó, trước đây Nghị quyết 98 của Quốc hội hiện chỉ giải quyết việc chấp thuận chủ trương đầu tư đối với nhà ở xã hội tại TP HCM, trong khi các dự án nhà ở thương mại vẫn chưa được hỗ trợ. Tuy nhiên, Nghị định 115 đã sửa đổi toàn diện và áp dụng cho cả nước, phần nào tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp.

Tin vui thứ ba theo Chủ tịch HoREA là số lượng các dự án gặp vướng mắc tại TP HCM ban đầu là hơn 148 dự án nhưng đến nay đã giải quyết được khoảng một phần ba số lượng dự án này ở các cấp độ khác nhau. Chẳng hạn, đã có những dự án được phép huy động vốn lên đến 50%.

"Mặc dù đây chưa phải là giải pháp triệt để, nhưng đã hỗ trợ rất nhiều cho các doanh nghiệp trong bối cảnh hiện nay", ông Châu đánh giá.

Đại diện HoREA cho biết, Hiệp hội đang tiếp tục kiến nghị thành phố tháo gỡ các vướng mắc cho các dự án  trên địa bàn thành phố. 

Bởi để giảm giá nhà cần phải tăng nguồn cung nhà ở, đặc biệt là nhà ở vừa túi tiền. Do đó, cần phải giải quyết hơn 148 dự án đang vướng mắc, tồn đọng. Nếu tháo gỡ các dự án đó, chẳng hạn 1 dự án gồm 1.000 căn, thị trường sẽ có thêm đến 148.000 căn hộ mới. Đồng thời, nếu thành công triển khai thành công 1 triệu căn nhà xã hội sẽ kéo giảm giá nhà. 

Cũng theo vị này, Luật Đất đai 2024 chỉ cho phép chủ đầu tư mua đất ở làm nhà ở thương mại, trong khi đó, nhà đầu tư đang có quyền sử dụng đất ở hoặc đất ở và đất khác không nhiều. Do vậy, Hiệp hội kiến nghị nhà nước sẽ xem xét nới rộng phạm vi để tiếp cận đất đai thuận lợi hơn nhằm tăng nguồn cung nhà ở.