Có người từng nói, “Doanh thu là thứ phù phiếm, lợi nhuận là sự sáng suốt, nhưng tiền mặt là hiện thực.” Tại Old Trafford, hiện thực đang trở nên phũ phàng. 5 năm liên tiếp thua lỗ, phong độ tầm thường trên sân cỏ, nhiều khoản thanh toán phải hoãn lại, chi tiêu bằng tín dụng và sử dụng nhiều đòn bẩy tài chính khác nhau để duy trì mức đầu tư vào đội hình thi đấu.

“Họ đang sống theo phong cách của Champions League với mức thu nhập từ Europa League,” ông Kieran Maguire, chuyên gia tài chính bóng đá kiêm giảng viên Đại học Liverpool, nhận xét. “Ít ai để ý rằng, dưới thời nhà Glazer, họ mua cầu thủ dựa trên cảm tính.”

Và điều này không thể tiếp diễn mãi, so sánh số tiền câu lạc bộ kiếm được và chi ra, sẽ thấy lý do vì sao MU cần cân bằng sổ sách.

Cạn kiệt tiền mặt

Bất kỳ câu lạc bộ bóng đá nào cũng cần tiền mặt để chi trả phí chuyển nhượng, tiền lương, hoá đơn thuế, lãi suất ngân hàng, cũng như trang trải chi phí nâng cấp sân vận động và cơ sở tập luyện.

Nếu mọi thứ diễn ra tốt đẹp, MU có thể đáp ứng được các nghĩa vụ này thông qua nguồn tiền từ thị trường chuyển nhượng (bán cầu thủ) và dòng tiền hoạt động (tiền mặt được tạo ra từ hoạt động kinh doanh của câu lạc bộ).

Mùa giải trước, dòng tiền hoạt động của MU đạt 118 triệu bảng Anh và đội bóng có thêm 37 triệu bảng từ phí chuyển nhượng và được hoàn thuế 4 triệu bảng. Tuy nhiên, tổng cộng 159 triệu bảng Anh thu được đã nhanh chóng tiêu tan.

Đầu tiên, 36 triệu bảng Anh được trả cho tiền lãi vay, một phần được dùng để trả khoản nợ mà gia đình Glazer đã đưa vào câu lạc bộ khi họ dùng đòn bẩy mua lại vào năm 2005. Do đó, toàn bộ số tiền mặt nhận được từ chuyển nhượng cầu thủ bị xoá sổ ngay lập tức.

Sau đó, hãy trừ đi 18 triệu bảng Anh chi cho việc cải hiện cơ sở vật chất tại Old Trafford (sân nhà) và Carrington (học viện). Việc nâng cấp sân vận động là nhu cầu lâu dài đáng nhẽ phải được thực hiện từ lâu.

Cuối cùng, 191 triệu bảng Anh tiền mặt cho chi phí chuyển nhượng của mùa giải trước, một phần trong số đó sẽ được dùng để trả cho ba bản hợp đồng lớn vào mùa hè Rasmus Hojllund, Mason Mount và Andre Onana, nhưng cũng trang trải thanh toán cho các khoản hợp đồng trước đó.

Không cần máy tính để thấy rằng, số tiền mặt mà câu lạc bộ tạo ra trong mùa giải trước thậm chí còn không đủ để trang trải các khoản chi chuyển nhượng. Tính cả các khoản thanh toán lãi suất và nâng cấp cơ sở hạ tầng thì dòng tiền chảy vào và ra khỏi Old Trafford thâm hụt 86 triệu bảng Anh.

Đây không phải là trường hợp duy nhất, năm trước đó (mùa giải 2022 - 2023) câu chuyện tương tự cũng đã xảy ra với khoản thâm hụt 44 triệu bảng Anh.

May mắn thay, khoản thâm hụt mùa trước được bù đắp nhờ khoản tiền mặt mà Sir Ratcliffe đầu tư vào đội bóng, trị giá 159 triệu bảng Anh. Kết quả là MU kết thúc mùa giải với lượng tiền mặt tương đương đầu mùa.

Với 73,5 triệu bảng Anh tiền mặt, MU sẽ không đủ tiền để tài trợ cho kỳ chuyển nhượng mùa hè. Vì vậy, họ đã rút 200 triệu bảng Anh từ hạn mức tín dụng luân chuyển của mình. Về cơ bản, đây có thể được coi như một thẻ tín dụng, cho phép câu lạc bộ vay tối đa 300 triệu bảng Anh bất cứ khi nào họ thiếu tiền mặt.

Những cái tên mới ký vào bản hợp đồng với câu lạc bộ gồm Joshua Zirkzee, Leny Yoro, Matthijs de Ligt, Noussair Mazraoui, và Manuel Ugarte ngốn tổng cộng 219 triệu bảng Anh. Số tiền này được cân đối phần nào nhờ việc bán Mason Greenwood, Scott McTominay và Aaron Wan-Bissaka.

Theo số liệu mới nhất, MU nợ tổng cộng 230 triệu bảng Anh cho hạn mức tín dụng của họ, không cần phải trả bất kỳ khoản nợ nào cho đến tháng 6/2027 và các điều khoản vẫn có thể được gia hạn.

Vậy tiền đã biến đi đâu?

Nhìn vào báo cáo tài chính của MU sẽ thấy không phải ngẫu nhiên mà mọi thứ bắt đầu tệ đi trong đại dịch COVID-19. Dự trữ tiền mặt của câu lạc bộ từ mức 308 triệu bảng Anh cuối mùa 2018 - 2019 giảm xuống còn 52 triệu bảng Anh một năm sau.

MU có dòng tiền hoạt động 264 triệu bảng Anh trước đại dịch, nhưng chỉ đạt được một nửa số đó trong những năm kế tiếp. Nếu không có cơ sở tín dụng và khoản đầu tư từ Sir Ratcliffe, MU sẽ có dòng tiền âm 330 triệu bảng Anh từ cuối mùa giải 2019 - 2020.

So với các câu lạc bộ Ngoại hạng Anh khác, MU bị ảnh hưởng nặng nề bởi COVID-19 về mặt doanh thu thi đấu, bởi Old Trafford có sức chứa hơn 74.000 chỗ ngồi, nằm trong số sân vận động lớn nhất xứ sở sương mù.

Tuy nhiên, không giống như một số câu lạc bộ đối thủ tận dụng chương trình trợ cấp của chính phủ, MU tiếp tục trả lương cho nhân viên bán thời gian, dù cho các trận đấu diễn ra mà không có khán giả.

Đáng ngờ hơn là quyết định của nhà Glazer tiếp tục trả 166 triệu bảng Anh cổ tức trong suốt một thập kỷ từ năm 2012 đến 2022, phần lớn số tiền đó vào túi của họ với tư cách cổ đông lớn.

Thanh toán lãi suất của MU với khoản nợ dưới quyền sở hữu của nhà Glazer thậm chí còn tốn kém hơn, tổng cộng 790 triệu bảng Anh kể từ khi các tỷ phú người Mỹ mua lại câu lạc bộ bằng đòn bẩy tài chính vào năm 2005. Số tiền trả lãi đã tăng đều dặn trong vài năm gần đây do lãi suất toàn cầu tăng.

Và khoản chi tốn kém nhất - cũng có thể cho là lãng phí nhất - chính là tiêu tiền chuyển nhượng, với số tiền ròng là 1,3 tỷ bảng Anh trong thập kỷ qua.

MU chỉ lọt vào tứ kết Champions League một lần trong 12 mùa giải gần nhất, vì thế bỏ lỡ khoản tiền thưởng đáng kể khi tiến xa tại châu Âu. Trong khi đó, "nửa đỏ thành Man" vẫn tiếp tục chi tiêu ở mức ngang bằng so với các câu lạc bộ hàng đầu của châu lục.

Và đó chỉ là những khoản thanh toán tiền mặt, không bao gồm số tiền 319 triệu bảng Anh vẫn còn nợ đối với những cầu thủ đã chơi cho câu lạc bộ.

MU có thể làm gì để huy động tiền mặt?

MU vẫn còn 70 triệu bảng Anh trong hạn mức tín dụng của mình nếu cần thiết, nhưng nó cũng có nghĩa là câu lạc bộ sẽ phải gánh thêm nợ và lãi suất nếu dùng đến.

Khoản tiền 237,5 triệu bảng Anh đầu tư bởi Sir Ratcliffe đã được chuyển vào ngân khố của MU, nhưng dự định được dành cho sân vận động Old Trafford và học viện Carrington.

MU có thể tìm kiếm khoản đầu tư khác. Tháng 9 năm ngoái, câu lạc bộ đã công bố bản cáo bạch trên Sàn giao dịch chứng khoán New York, thông báo kế hoạch huy động 400 triệu USD thông qua việc bán cổ phiếu loại A và các chứng khoán khác.

Tuy nhiên, không có giải pháp nào trong số nói trên giải quyết được vấn đề cơ bản trước mắt: MU phải vật lộn để tạo ra tiền mặt thông qua các hoạt động thường ngày của câu lạc bộ kể từ khi đại dịch nổ ra.

Nếu không thể trở thành một đội bóng có chất lượng tham dự Champions League chỉ sau một đêm, có hai cách để "Quỷ đỏ" có thể nhanh chóng cải thiện tình hình: (i) cắt giảm chi phí hoặc (ii) bán cầu thủ.

Sir Ratcliffe đã bắt đầu thực hiện phương án đầu tiên, cắt giảm 250 việc làm vào năm ngoái và đưa MU bước vào “kỷ nguyên cắt giảm”. Câu lạc bộ đã cắt giảm tiếp 200 nhân sự vào đầu năm nay.

Và đội hình thi đấu, dĩ nhiên, Marcus Rashford, cầu thủ có mức lương hơn 325.000 bảng Anh mỗi tuần được cho mượn sang Aston Villa đến cuối mùa và để mở điều khoản mua đứt. Phía Aston sẽ trả phần lớn lương của Rashford, điều đó giúp ích khá nhiều cho MU. Tương tự, Antony được cho mượn tới Real Betis.

Thậm chí, những cầu thủ “cây nhà lá vườn” như Kobbie Mainoo và Alejandro Garnacho nhiều khả năng cũng sẽ không bất ngờ nếu MU có để mở việc đàm phán với bất kỳ bên nào mong muốn chiêu mộ họ. Vì cả hai đều là sản phẩm được đào tạo tại câu lạc bộ, MU sẽ ghi nhận lợi nhuận tối đa bằng với mức phí chuyển nhượng của hai cầu thủ này.

Luật công bằng tài chính

Các quy định về công bằng tài chính - đặc biệt là các quy tắc về lợi nhuận và tính bền vững (PSR) của Premier League - đã chi phối các cuộc thảo luận về tình hình tài chính của mọi câu lạc bộ suốt 18 tháng qua, MU không ngoại lệ.

Các nhân vật cấp cao tại Old Trafford tiết lộ rằng việc tuân thủ PSR cho mùa giải 2023 - 2024 sẽ trở nên “chặt chẽ”. Mặc dù lỗ trước thuế ước tính vào khoảng 313 triệu bảng Anh trong vòng ba năm, MU vẫn có thể áp dụng các khoản khấu trừ để đưa con số đó xuống dưới mức giới hạn 105 triệu bảng Anh và không bị Premier League phạt.

Mọi thứ tại MU đang diễn ra có phần quyết liệt. Từ khi Sir Jim Ratcliffe bước chân vào, câu lạc bộ đã cắt giảm hơn 40% lực lượng lao động. “Điều cần thiết để giúp câu lạc bộ tránh khỏi nguy cơ phá sản,” ông nói.

Các động thái cắt giảm chi phí và tái cấu trúc được thiết kế để giúp MU mạnh mẽ và ổn định hơn về mặt tài chính, để có thể cạnh tranh trở lại ở vị trí dẫn đầu bóng đá Anh lẫn châu Âu. Cổ đông mới tại MU cũng có tham vọng đầu tư cải thiện cơ sở vật chất cho cầu thủ và người hâm mộ đội bóng.

Các biện pháp cắt giảm chi phí bổ sung do Sir Ratcliffe thực hiện bao gồm chấm dứt vai trò đại sứ của Sir Alex Ferguson, huấn luyện viên huyền thoại của đội bóng trong vòng 26 năm. Sir Alex trước đó nhận được khoảng 2 triệu bảng Anh mỗi năm.

Bryan Robson, Andy Cole và Denis Irwin - những công thần một thời cũng được cho là sẽ bị cắt giảm thu nhập dưới tư cách đại sứ. Thậm chí cả những nhân viên gắn bó ba thập kỷ cùng MU cũng lâm vào cảnh mất việc.

Trong kỳ chuyển nhượng mùa đông vừa qua, MU chỉ có thể chi 25 triệu bảng Anh để mua Patrick Dorgu từ Lecce và khoảng 1,5 triệu bảng Anh để đưa Ayden Heaven về từ Arsenal. Câu lạc bộ được dự báo sẽ đối mặt với kỳ chuyển nhượng mùa hè khó khăn do những bạn chế về tài chính, khả năng tăng cường đội hình của huấn luyện viên trưởng Rubben Amorim phụ thuộc vào lợi nhuận bán cầu thủ.