Từ khi ông Donald Trump tung “đòn” thuế quan nhắm vào Ấn Độ trong tuần này, công ty sản xuất may mặc Pearl Global — khách hàng tại Mỹ gồm Gap và Kohl’s — liên tục nhận các cuộc gọi trong đêm đầy hoảng loạn kèm tối hậu thư: hoặc cùng chia sẻ gánh nặng thuế, hoặc chuyển sản xuất ra khỏi Ấn Độ.

Để trấn an khách hàng Mỹ, Pearl Global (PGIL.NS) đã đề nghị chuyển đơn hàng sang 17 nhà máy của hãng tại Bangladesh, Indonesia, Việt Nam và Guatemala, nhằm né mức thuế nhập khẩu cao ngất mà Mỹ áp lên hàng may mặc Ấn Độ.
“Khách hàng đều đã gọi cho tôi. Họ muốn chúng tôi… chuyển khỏi Ấn Độ sang các nước khác,” Giám đốc điều hành Pallab Banerjee nói với Reuters trong một cuộc phỏng vấn.

Khi ông Trump đưa ra đề xuất thuế ban đầu hồi tháng 4 — với mức thuế cho Ấn Độ thấp hơn so với các trung tâm may mặc đối thủ ở Bangladesh, Việt Nam và Trung Quốc — đây từng được coi là cơ hội để Ấn Độ mở rộng nhanh chóng thị phần trong thị trường xuất khẩu quần áo trị giá 16 tỷ USD.
Nhưng tình thế đã đảo ngược khi quan hệ New Delhi – Washington xấu đi. Giờ đây, Ấn Độ đối mặt mức thuế 50%, trong khi Bangladesh và Việt Nam chỉ bị áp 20%, còn Trung Quốc là 30%.

Pearl Global hiện thu khoảng một nửa doanh thu từ thị trường Mỹ. Một số khách hàng sẵn sàng tiếp tục lấy hàng từ Ấn Độ nếu công ty chia sẻ gánh nặng thuế, nhưng điều này là bất khả thi, ông Banerjee cho biết.

'Bế tắc'

Mức thuế 50% của Mỹ — gồm 25% có hiệu lực từ thứ Năm vừa qua và 25% còn lại sẽ áp dụng từ ngày 28/8 như một hình phạt vì Ấn Độ mua dầu Nga — khiến cả nhà nhập khẩu Mỹ lẫn nhà cung cấp Ấn Độ sốc nặng. Nhiều doanh nghiệp đang tính chuyện chuyển sản xuất ra ngoài Ấn Độ, thậm chí sang các trung tâm may mặc ít tên tuổi hơn như Ethiopia hay Nepal.
Một số nhà xuất khẩu cho biết họ cũng đã được khách hàng Mỹ yêu cầu tạm dừng đơn hàng.

Chính phủ Ấn Độ gọi mức thuế của Trump là “cực kỳ đáng tiếc”.
Ngành may mặc Ấn Độ vốn đã chật vật với tình trạng thiếu lao động và công suất sản xuất hạn chế. Nguy cơ các nhà xuất khẩu chuyển sản xuất ra nước ngoài còn là đòn giáng mạnh vào chiến dịch “Make in India” của Thủ tướng Narendra Modi.

Trong khi Pearl Global có thể tận dụng các nhà máy ở nước ngoài để đáp ứng đơn hàng Mỹ, những doanh nghiệp chỉ phụ thuộc vào nhà máy trong nước sẽ chịu tác động nặng nề hơn.
RichaCo Exports đã xuất 111 triệu USD hàng may mặc sang Mỹ trong năm nay, với khách hàng gồm J. Crew Group, theo dữ liệu hải quan. Tất cả đều được sản xuất tại hơn 20 nhà máy khắp Ấn Độ. Khoảng 95% doanh thu nội địa của công ty đến từ thị trường Mỹ, theo lời Tổng giám đốc Dinesh Raheja.
“Chúng tôi đang xem xét mở cơ sở sản xuất tại Kathmandu (Nepal),” ông nói. “Ngành đang rơi vào bế tắc.”

Đơn hàng đình trệ

Đầu tuần này, hãng trang sức và đồng hồ lớn nhất Ấn Độ Titan (TITN.NS) nói với Reuters rằng họ đang cân nhắc chuyển một phần sản xuất sang Trung Đông để duy trì lợi thế thuế thấp khi xuất sang Mỹ.
Ông Amit Agarwal, Giám đốc tài chính của tập đoàn may mặc hàng đầu Raymond, cho biết ông đặt hy vọng vào nhà máy ở Ethiopia — chỉ chịu mức thuế 10% và có thể bổ sung thêm dây chuyền sản xuất trong vòng ba tháng để phục vụ khách hàng Mỹ.

Mối đe dọa thuế quan này xuất hiện đúng lúc Ấn Độ đang nổi lên như một lựa chọn thay thế lớn cho các nhà nhập khẩu Mỹ như Walmart (WMT.NS), trong bối cảnh Bangladesh rơi vào khủng hoảng chính trị và các doanh nghiệp muốn đa dạng hóa chuỗi cung ứng ra ngoài Trung Quốc.
Trước đó, trung tâm may mặc Tiruppur ở miền Nam Ấn Độ — được coi là thủ phủ dệt kim của cả nước và chiếm gần 1/3 lượng xuất khẩu quần áo — vẫn rất lạc quan về tương lai khi Reuters đến thăm và phỏng vấn hồi đầu năm.

Nay, tâm lý hoang mang bao trùm toàn khu vực.
Một số nhà máy ở Tiruppur bị yêu cầu tạm hoãn đơn hàng, trong khi một số khác tìm cách xuất tối đa lượng hàng trước khi mức thuế 50% áp dụng đầy đủ, theo ông Naveen Micheal John, Giám đốc điều hành Cotton Blossom India.
“Một nhà nhập khẩu từng đặt đơn hàng đồ lót đã quay lại nói rằng nếu chưa mua sợi thì… tạm dừng,” ông cho biết.

Một số mặt hàng may mặc ở Tiruppur chỉ có giá khoảng 1 USD khi xuất sang Mỹ, còn áo phông nam hoặc nữ dao động từ 3,5 – 5 USD. Những sản phẩm này sắp phải chịu thuế 50%, ông N. Thirukkumaran, Tổng thư ký Hiệp hội Xuất khẩu Tiruppur, cho hay.