Chính phủ Mỹ có thể nhận bao nhiêu tiền?

Trong một thoả thuận chưa từng có tiền lệ với Nhà Trắng, hai ông lớn bán dẫn Nvidia và AMD đã đồng ý chia sẻ một phần doanh thu bán chip tại thị trường Trung Quốc cho chính phủ Mỹ.

Theo đưa tin từ Financial Times vào cuối tuần trước, để nhận 15% doanh thu đó, chính phủ Mỹ sẽ cấp giấy phép xuất khẩu sang Trung Quốc cho chip H20 của Nvidia và chip MI308 của AMD.

Trước đó, vào ngày 8/8, Financial Times cho biết Bộ Thương mại Mỹ đã bắt đầu cấp giấy phép xuất khẩu chip H20. Động thái này diễn ra hai ngày sau khi CEO Jensen Huang của Nvidia gặp Tổng thống Donald Trump. Mỹ cũng đã bắt đầu cấp giấy phép cho AMD.

H20 là dòng chip mà Nvidia thiết kế riêng cho thị trường Trung Quốc sau khi Tổng thống Joe Biden áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với những con chip tiên tiến phục vụ cho công nghệ trí tuệ nhân tạo vào cuối năm 2023.

Quả thực, thoả thuận giữa Nvidia, AMD và chính phủ Mỹ là chưa từng có tiền lệ. Theo các chuyên gia, chưa doanh nghiệp Mỹ nào đồng ý trả một phần doanh thu để xin giấy phép xuất khẩu.

Tuy nhiên, thoả thuận này phù hợp với phong cách cách làm việc của chính quyền ông Trump. Chẳng hạn, vị tổng thống thường thúc giục doanh nghiệp đầu tư vào Mỹ để tránh bị áp thuế quan.

AMD không trả lời yêu cầu bình luận của Financial Times. Nvidia không phủ nhận việc họ đã đồng ý với thoả thuận.

Trong một tuyên bố, một phát ngôn viên Nvidia cho hay: “Chúng tôi tuân thủ các quy định mà chính phủ Mỹ đặt ra cho hoạt động kinh doanh của chúng tôi trên thị trường toàn cầu”.

Trung Quốc là thị trường quan trọng đối với cả hai công ty. Theo hãng môi giới Bernstein Research, Nvidia dự kiến sẽ bán được hơn 15 tỷ USD chip H20 cho Trung Quốc trong năm nay và AMD dự kiến sẽ bán 800 triệu USD chip MI308.

Với ước tính trên, chính phủ Mỹ có thể nhận về tổng cộng gần 2,4 tỷ USD từ doanh thu bán chip sang Trung Quốc của hai ông lớn bán dẫn. Hiện chưa rõ số tiền thu được sẽ dùng cho mục đích nào.

Căng thẳng xoay quanh chip bán dẫn

Kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng, chất bán dẫn đã trở thành một trong những vấn đề căng thẳng mới trong quan hệ thương mại Mỹ - Trung.

Vào tháng 4, gần thời điểm ông Trump công bố chính sách thuế đối ứng với các đối tác thương mại toàn cầu, Nhà Trắng thông báo Mỹ sẽ cấm xuất khẩu chip H20 sang Trung Quốc.

Vào tháng 6, sau khi gặp gỡ ông Huang tại Nhà Trắng, ông Trump đã đổi ý. Song, trong những tuần tiếp theo, Nvidia bắt đầu lo lắng vì Cục Công nghiệp và An ninh (BIS) thuộc Bộ Thương mại Mỹ không cấp bất kỳ giấy phép xuất khẩu nào.

Tại cuộc gặp vào giữa tuần trước với ông Trump, CEO Nvidia đã đề cập đến vấn đề này. Đây có lẽ là lý do BIS đã bắt đầu cấp giấy phép xuất khẩu trở lại cho chip H20 vào ngày 8/8.

Cũng vào tuần trước, ông Trump tuyên bố sẽ áp thuế 100% đối với chip và chất bán dẫn nhập khẩu, trừ khi các công ty sản xuất hoặc xây dựng nhà máy tại Mỹ. Kế hoạch cụ thể của thuế quan mới có thể sẽ được công bố trong tuần này.

Ở diễn biến khác, chất bán dẫn cũng đang là điểm vướng mắc trong các cuộc đàm phán thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc. Thoả thuận đình chiến thuế quan mà hai nước đạt được vài tháng trước sẽ hết hạn vào ngày 12/8.

Tờ Financial Times cho biết phía Trung Quốc đang muốn Mỹ nới lỏng kiểm soát xuất khẩu với chip nhớ băng thông cao như một phần của thoả thuận thương mại trước thềm cuộc họp thượng đỉnh tiềm năng giữa ông Trump và người đồng cấp Trung Quốc Tập Cận Bình.

Chip nhớ băng thông cao là công nghệ không thể thiếu trong vận hành các ứng dụng AI, bao gồm cả AI tạo sinh. Bắc Kinh lo sợ các biện pháp kiểm soát chip băng thông cao của Mỹ đang cản trở khả năng phát triển chip AI của các công ty Trung Quốc như Huawei.