Theo số liệu hải quan, Trung Quốc — quốc gia nhập khẩu đậu tương lớn nhất thế giới — đã nhập 12,9 triệu tấn trong tháng 9, mức cao nhất từng ghi nhận cho tháng này.

Các nhà máy ép dầu trong nước đang tăng cường tích trữ nguyên liệu với nguồn cung chủ yếu đến từ Brazil, đồng thời gần như ngừng hoàn toàn việc mua đậu tương Mỹ do thuế quan cao và rủi ro chính trị khiến giao dịch không còn khả thi.

Khối lượng nhập khẩu tháng 9 cũng gần chạm mức cao nhất mọi thời đại được ghi nhận hồi tháng 5. Tính chung chín tháng đầu năm, tổng lượng nhập khẩu đạt 86,18 triệu tấn, tăng 5,3% so với cùng kỳ năm ngoái.

Nguồn cung dồi dào này giúp các nhà máy ép dầu Trung Quốc có “vùng đệm” an toàn, trong khi tạo thêm áp lực cho nông dân Mỹ — những người đang bước vào vụ thu hoạch giữa lúc khách hàng lớn nhất quay lưng.

Việc Trung Quốc hạn chế mua đậu tương Mỹ đã khiến giá hợp đồng tương lai tại Chicago sụt giảm trong ba trên bốn tuần gần đây. Phiên giao dịch đầu tuần này, hợp đồng hoạt động mạnh nhất gần như đi ngang.

Cuộc chiến thương mại kéo dài giữa Mỹ và Trung Quốc lại căng thẳng hơn sau khi Bắc Kinh áp đặt lệnh kiểm soát xuất khẩu trên diện rộng đối với các sản phẩm chứa đất hiếm. Đáp lại, Tổng thống Donald Trump đe dọa hủy cuộc gặp được mong đợi từ lâu với Chủ tịch Tập Cận Bình và áp thuế 100% lên hàng hóa Trung Quốc.

Tuy nhiên, Nhà Trắng sau đó đã phát tín hiệu mềm mỏng hơn, thể hiện sự sẵn sàng quay lại bàn đàm phán, dù cảnh báo rằng các biện pháp của Trung Quốc vẫn là trở ngại lớn cho bất kỳ thỏa thuận nào.

Động thái leo thang mới nhất càng phủ bóng lên triển vọng đạt được một thỏa thuận song phương, vốn có thể mở đường để Bắc Kinh nối lại việc mua đậu tương Mỹ.

Đến nay, nông dân Mỹ vẫn chưa xuất khẩu được lô đậu tương nào sang Trung Quốc – quốc gia nhập khẩu lớn nhất thế giới – trong niên vụ này. Bắc Kinh đã chuyển sang mua hàng từ các nước khác như Brazil và Argentina, theo Bloomberg. 

“Những diễn biến mới này thật sự đáng thất vọng, nhất là trong thời điểm nông dân trồng đậu tương Mỹ đang đối mặt với khủng hoảng tài chính ngày càng trầm trọng,” Chủ tịch Hiệp hội Đậu tương Mỹ Caleb Ragland chia sẻ, đồng thời bày tỏ hy vọng các cuộc đàm phán có thể được khởi động lại.

Các cộng đồng nông dân, nhóm cử tri từng ủng hộ mạnh mẽ Tổng thống Trump trong cuộc bầu cử năm 2024, đang bị ảnh hưởng nặng nề khi thị trường xuất khẩu thu hẹp, trong khi nhiều chương trình hỗ trợ liên bang cũng bị cắt giảm trong nhiệm kỳ hai của ông.

Chính quyền Trump từng hứa hẹn sẽ tung ra các gói hỗ trợ hàng tỷ USD cho nông dân gặp khó, song Bộ trưởng Nông nghiệp Brooke Rollins hôm thứ Năm cho biết kế hoạch này đang bị “tạm hoãn” do chính phủ liên bang đóng cửa.