Hiện tại, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã quay trở lại nắm quyền và cuộc chiến thương mại với Trung Quốc đang diễn ra căng thẳng. Đáng chú ý, Trung Quốc là một trong những khách hàng hàng đầu của đậu nành Mỹ.

Cùng lúc đó, giá nông sản tại Mỹ đã rơi xuống gần mức thấp nhất trong nhiều năm, khiến người nông dân lao đao. Và theo Bloomberg, vụ mùa bội thu sắp tới sẽ chỉ khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn.

Đây là hình ảnh quen thuộc đối với hơn 40 nông dân, nhà phân tích và nhà báo tham gia chuyến tham quan nông trại thường niên Pro Farmer Crop Tour tuần qua. Năm 2019, họ đã phải đối mặt với những sự kiện tương tự.

Khi đó, căng thẳng leo thang đến mức một nhân viên của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) đã bị đe doạ, buộc cơ quan này phải rút người của mình khỏi chuyến tham quan.

Năm nay, mọi thứ bình lặng hơn nhiều nhưng tâm lý lo lắng đang dần tăng lên. Xét cho cùng, Mỹ vẫn chưa bán được lô đậu nành nào cho Trung Quốc từ vụ thu hoạch sẽ bắt đầu vào tháng 9 tới.

“Tôi chỉ ước họ bắt đầu mua trở lại”, ông Bill Timblin, một nông dân Nebraska tham gia chuyến tham quan, cho hay. Ông hy vọng thị trường Trung Quốc sẽ không biến mất hoàn toàn.

Nông dân Mỹ, một khối cử tri quan trọng của ông Trump, đang ngày càng lo lắng khi mùa thu hoạch đến gần.

Trong một bức thư gửi chủ nhân Nhà Trắng tuần này, ông Caleb Ragland, người đứng đầu Hiệp hội Đậu nành Mỹ, cảnh báo rằng nông dân đang ở gần “vực thẳm thương mại và tài chính” và không thể trụ vững nếu thương chiến với Trung Quốc kéo dài.

“Nông dân trồng đậu nành đang chịu áp lực tài chính cực độ”, ông Ragland viết, đồng thời kêu gọi Washington đạt thoả thuận với Bắc Kinh để xoá bỏ thuế quan. “Giá nông sản đang tiếp tục giảm và nông dân đang phải chi nhiều hơn cho thiết bị và máy móc”.

Một thước đo giá ngũ cốc do Bloomberg tổng hợp đã giảm vào đầu tháng 8, xuống mức thấp nhất kể từ khi đại dịch COVID-19 tấn công nước Mỹ.

USDA dự báo sản lượng ngô từ vụ thu hoạch năm nay sẽ đạt mức cao kỷ lục. Mặc dù vụ thu hoạch đậu nành sẽ thấp hơn năm ngoái do nông dân trồng ít hơn, năng suất vẫn dự kiến đạt kỷ lục.

Theo một phân tích do Hiệp hội Đậu nành Mỹ cung cấp cho chính quyền ông Trump, trong giai đoạn bình thường, trung bình mỗi năm Trung Quốc sẽ mua khoảng 14% sản lượng đậu nành ước tính trước khi Mỹ bắt đầu thu hoạch vào ngày 1/9.

Hiện tại, sự im ắng từ các khách hàng Trung Quốc đang gây ảnh hưởng đến nông dân và doanh nghiệp nhiều nơi, từ Chicago cho đến khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương, nơi có một số trạm xuất khẩu chuyên đưa nông sản từ Mỹ sang châu Á.

Ông Steve Swanhorst, một nông dân South Dakota tham gia chuyến khảo sát, không ngạc nhiên trước những ảnh hưởng đó. Trong cuộc phỏng vấn với Bloomberg, ông Swanhorst nhấn mạnh Tổng thống Trump đã công khai kế hoạch với nhiều vấn đề, bao gồm thuế quan và nhập cư.

“Chúng ta phải biết rằng mọi thứ sẽ trở nên khó khăn. Chúng ta phải khen ngợi ông Trump vì ông ấy không ngại thay đổi”, người nông dân này nói.

Ông Chip Flory, người đã tham gia hầu hết các chuyến tham quan và hiện là một trong những người tổ chức chuyến đi, vẫn giữ thái độ lạc quan. “Trung Quốc vẫn có nhu cầu đậu nành. Sẽ đến lúc họ phải đặt mua đậu nành”, ông cho hay.

Cách địa điểm tham quan hàng nghìn km, tại thủ đô Washington, người đứng đầu Hội đồng Xuất khẩu Đậu nành Mỹ Jim Sutter cũng đồng tình với ý kiến đó.

“Chúng tôi lạc quan rằng hai bên sẽ sớm ký kết một thoả thuận thương mại nào đó. Chỉ là chúng tôi không biết chính xác khi nào”, ông nói.

Tuy nhiên, những lo ngại về sự vắng mặt của Trung Quốc vào thời điểm nông dân dự kiến sẽ thua hoạch vụ mùa bội thu đang gây lo lắng không chỉ cho những người tham gia chuyến khảo sát.

Tại hội chợ bang Iowa tuần trước, ông Aaron Lehman, Chủ tịch Liên đoàn Nông dân Iowa, cho biết thương mại là ưu tiên hàng đầu của nông dân sau khi Mỹ đánh mất các thị trường nước ngoài trong cuộc chiến thương mại đầu tiên với Trung Quốc. Nền kinh tế tỷ dân đã chuyển sang Nam Mỹ để tìm nguồn cung thay thế.

“Lần trước, chúng tôi đã mất rất nhiều khách hàng ở nước ngoài và họ không hề quay trở lại. Chúng tôi biết chúng ta cần phải làm nhiều thứ để nông dân Mỹ có thể giao thương một cách công bằng, nhưng chúng ta vẫn chưa gặt hái quả ngọt với cách tiếp cận này”, ông Lehman giải thích.