Vào ngày 25/10, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố mức thuế bổ sung 10% đối với hàng hoá Canada để đáp trả đoạn quảng cáo chỉ trích thuế quan do chính quyền bang Ontario thực hiện.

“Do hành động xuyên tạc sự thật nghiêm trọng và thái độ thù địch của họ, tôi sẽ áp thuế quan bổ sung 10% đối với Canada, bên cạnh mức thuế mà họ phải trả hiện nay”, ông Trump viết trên nền tảng Truth Social.

Chủ nhân Nhà Trắng không nêu rõ phạm vi áp dụng thuế quan bổ sung. Mặc dù Canada phải đối mặt mức thuế 35%, hầu hết hàng hoá của nước này được miễn trừ thuế quan theo Hiệp định thương mại Mỹ - Mexico - Canada.

Điều đó đồng nghĩa rằng hàng triệu thùng dầu thô của Canada vẫn sẽ được vận chuyển sang Mỹ mỗi ngày mà không phải chịu thuế quan.

Tuy nhiên, các sản phẩm thép và nhôm không được miễn trừ mà phải chịu thuế quan 50% của Mỹ. Ô tô và xe tải sản xuất tại Canada chỉ được miễn trừ một phần mức thuế 25% của Mỹ.

Bài đăng mới của ông Trump xuất hiện sau nhiều ngày hai bên tranh cãi công khai về đoạn quảng cáo của chính quyền bang Ontario, trong đó nhắc lại lập trường ủng hộ tự do thương mại của cựu Tổng thống Mỹ Ronald Reagan.

Đoạn quảng cáo sử dụng nhiều đoạn trích từ bài phát biểu năm 1987 của ông Reagan, trong đó cho thấy vị cựu tổng thống đang lên tiếng bảo vệ thương mại tự do và chỉ trích thuế quan là một quan điểm lỗi thời, kìm hãm sự đổi mới, khiến giá cả tăng cao và gây tổn hại cho người lao động Mỹ.

Các đoạn trích dẫn được biên tập lại từ nhiều phần khác nhau trong bài phát biểu, khiến Quỹ và Viện Tổng thống Ronald Reagan phàn nàn rằng đoạn quảng cáo đã trình bày sai lệch toàn bộ bài phát biểu. Quỹ này cho biết họ đang xem xét các lựa chọn pháp lý của mình.

Đoạn quảng cáo đã khơi mào cơn thịnh nộ của đương kim Tổng thống Trump. Vào cuối ngày 23/10, ông Trump tuyên bố sẽ tạm dừng tất cả các cuộc đàm phán thương mại với phía Canada, theo Bloomberg.

Thủ tướng Canada Mark Carney đang liên lạc với phía Mỹ để nỗ lực hạ thấp mức thuế quan và Thủ hiến bang Ontario Doug Ford đã cam kết tạm dừng đoạn quảng cáo với hy vọng đàm phán có thể tiếp tục.

Trong khi đó, cố vấn kinh tế Nhà Trắng Kevin Hassett chia sẻ với Fox News vào ngày 24/10 rằng các cuộc đàm phán với Canada “không diễn ra một cách tốt đẹp” và ông Trump “đang rất giận dữ”.

Theo lời ông Trump, đoạn quảng cáo của chính quyền bang Ontario dường như đang muốn gây ảnh hưởng đến một vụ kiện tại Toà án Tối cao Mỹ.

Vụ kiện có thể làm lung lay tính hợp pháp của một loạt chính sách thuế quan mà ông Trump đã ban hành, bao gồm cả thuế đối ứng. Toà án dự kiến sẽ nghe các lập luận vào ngày 5/11 tới đây.

Ông Trump cảnh báo vụ kiện sẽ gây ra một thảm hoạ nếu Toà án Tối cao huỷ bỏ các mức thuế quan cao ngất của Nhà Trắng, bao gồm cả khả năng chính phủ Mỹ phải hoàn trả hàng tỷ USD tiền thuế cho các doanh nghiệp.

Quảng cáo trên truyền hình là một chiến lược dài hạn của chính quyền Ontario trong cuộc chiến chống lại thuế quan của Mỹ và đoạn quảng cáo liên quan cựu Tổng thống Reagan không phải là chiến dịch đầu tiên.

Trước tranh cãi gần đây, phát ngôn viên của Thủ hiến Ontario cho biết chính quyền này đã lên kế hoạch phát sóng đoạn quảng cáo trong nhiều tháng trên nhiều kênh khác nhau với chi phí ước tính 75 triệu CAD (khoảng 53,6 triệu USD).

Cuộc đụng độ lần này đang thổi bùng căng thẳng giữa hai đối tác thương mại đã trao đổi gần 900 tỷ USD hàng hoá và dịch vụ vào năm ngoái. Đồng thời, hai nước còn có chuỗi cung ứng đan xen chặt chẽ cho nhiều ngành công nghiệp lớn.

Ontario, với dân số khoảng 16 triệu người ngay sát biên giới Mỹ, đã trở thành tâm điểm của cuộc chiến thương mại do ngành công nghiệp thép và ô tô của họ bị ảnh hưởng nặng nề bởi thuế quan.

Theo Bloomberg, ông Trump đưa ra thông báo áp thuế bổ sung khi đang trên đường công du ba nước châu Á, bao gồm các điểm dừng chân tại hội nghị thượng đỉnh của nhóm ASEAN tại Malaysia và nhóm APEC tại Hàn Quốc.

Ông Carney cũng đang có chuyến công du kéo dài đến châu Á và sẽ tham gia các hội nghị thượng đỉnh kể trên.

Khi truyền thông hỏi liệu ông có kế hoạch gặp Thủ tướng Canada tại hai hội nghị thượng đỉnh ở châu Á hay không, Tổng thống Mỹ đáp: “Không, tôi không có ý định đó”.