“Trung Quốc lo ngại về tình trạng thiếu hụt đậu tương,” Bloomberg dẫn lời ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social hôm thứ Hai. “Tôi hy vọng Trung Quốc sẽ nhanh chóng tăng gấp bốn lần đơn hàng đậu tương. Đây cũng là cách giúp giảm đáng kể thâm hụt thương mại của Trung Quốc với Mỹ.”
Ông Trump đồng thời gửi lời cảm ơn tới Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, nhưng không giải thích lý do.
Lời kêu gọi của ông Trump được đưa ra trong bối cảnh nông dân Mỹ chỉ còn vài tuần nữa là bước vào vụ thu hoạch mới, giúp nguồn cung sẵn sàng để xuất khẩu. Trung Quốc là nước nhập khẩu đậu tương lớn nhất thế giới và thường là khách hàng số một của nông dân Mỹ, với tổng giá trị thương mại hơn 12 tỷ USD trong năm 2024.
Tuy nhiên, số liệu của chính phủ Mỹ đến cuối tháng 7 cho thấy Trung Quốc chưa đặt bất kỳ lô hàng nào cho mùa vụ bắt đầu từ tháng 9, do căng thẳng giữa hai bên vẫn kéo dài.
Giá hợp đồng tương lai đậu tương tại Chicago đã tăng tới 2,8% sau bài đăng của Trump — mức tăng trong ngày lớn nhất trong 4 tháng. Giá ngô và lúa mì cũng tăng theo.
Giá đậu tương tăng mạnh sau bài đăng của ông Trump (Đơn vị: USCent/giạ, nguồn Bloomberg, CME)
Nông nghiệp là một trong những vấn đề trọng tâm của tranh chấp thương mại Mỹ - Trung. Để đáp ứng nhu cầu, Trung Quốc đã tìm nguồn cung từ Nam Mỹ và các khu vực khác. Trong thỏa thuận thương mại giai đoạn một đạt được dưới thời Trump nhiệm kỳ đầu, Bắc Kinh cam kết tăng mua hàng nông sản Mỹ, bao gồm đậu tương, nhưng cuối cùng vẫn không đạt mục tiêu.
Những bình luận của ông Trump đã khơi dậy hy vọng mới rằng thương mại song phương có thể sớm hồi phục, đồng thời thúc đẩy các tài sản như cổ phiếu Trung Quốc tăng giá. Đậu tương Mỹ hiện cũng rẻ hơn so với nguồn từ Brazil, nhờ lượng cung mới sắp tới.
Trung Quốc đang đối mặt hạn chót ngày 12/8 trước khi thỏa thuận đình chiến thuế quan với Mỹ hết hiệu lực, dù chính quyền Trump đã phát tín hiệu sẽ gia hạn.
Từ lâu, Trung Quốc lo ngại về nguồn cung đậu tương — một thành phần quan trọng trong khẩu phần ăn và thức ăn chăn nuôi. Gần đây, Bắc Kinh đã tăng mua từ nhà cung cấp hàng đầu Brazil và thử nghiệm nhập khẩu khối lượng nhỏ khô đậu tương từ Argentina để đảm bảo nguồn thức ăn chăn nuôi.
“Việc mua khô đậu tương Argentina chỉ là giải pháp tạm thời,” ông Hanver Li, chuyên gia phân tích trưởng tại công ty tư vấn hàng hóa Shanghai JC Intelligence Co., nhận định. “Nếu đàm phán Mỹ - Trung thuận lợi, đây sẽ không phải mô hình thương mại dài hạn.”
Thời điểm này hằng năm thường là lúc Trung Quốc chuyển hướng mua sang các nước ở Bắc bán cầu. Các nhà phân tích được Bloomberg khảo sát dự báo Bộ Nông nghiệp Mỹ sẽ nâng dự báo sản lượng thu hoạch nội địa trong báo cáo công bố vào thứ Ba.
Tuy nhiên, theo Vitor Pistoia, chuyên gia cao cấp về ngũ cốc và hạt có dầu tại Rabobank, hiện chưa có dấu hiệu cho thấy Trung Quốc thực sự lo thiếu đậu tương, bất chấp phát biểu của ông Trump. Nếu quan hệ thương mại không cải thiện, Trung Quốc vẫn có thể đáp ứng toàn bộ nhu cầu hằng năm từ Nam Mỹ, bỏ qua Mỹ. “Khi cộng nguồn cung từ Brazil, Argentina, Uruguay và Paraguay, tất cả đều đủ để đáp ứng nhu cầu của Trung Quốc,” ông nói.
Trong khi Mỹ và Trung Quốc đang nỗ lực tìm kiếm một thỏa thuận thương mại, nhiều vấn đề khác tiếp tục làm phức tạp quan hệ song phương. Tuần trước, Trung Quốc lên tiếng bảo vệ việc nhập khẩu dầu từ Nga.
Ngoài ra, hôm Chủ nhật, một tài khoản mạng xã hội liên kết với Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) thường xuyên phản ánh lập trường thương mại của Bắc Kinh đã chỉ trích các lỗ hổng an ninh và hiệu suất kém của một dòng chip do Nvidia sản xuất. Trước đó, vào tháng 7, chính quyền ông Trump đã đảo ngược quyết định để cho phép Nvidia bán bộ tăng tốc AI H20 sang Trung Quốc.
Hiện tại, tình hình dịch tả heo châu Phi vẫn bùng phát mạnh tại nhiều tỉnh, thành phố phía Bắc. Do đó, các chuyên gia dự báo giá heo hơi tại khu vực này sẽ tiếp tục giảm nhanh do nhiều người chăn nuôi có tâm lý "bán tháo" để né dịch.
Giá lúa gạo hôm nay tại thị trường trong nước tăng từ 100 – 150 đồng/kg so với cuối tuần trước. Trong khi đó, giá gạo xuất khẩu cũng tăng 4 USD/tấn lên mức 395 USD/tấn. Tại Philippines, giá gạo cũng đang được đẩy lên cao hơn sau khi lệnh tạm dừng nhập khẩu được công bố.
Giá sầu riêng hôm nay không có nhiều thay đổi tại hầu hết các khu vực thu mua chính trên cả nước. Trong khi đó, Campuchia đã xuất khẩu hai tấn sầu riêng tươi sang tỉnh Hà Nam, Trung Quốc, bằng đường hàng không lần đầu tiên vào cuối tuần trước.
Philippines, thị trường tiêu thụ 40–45% lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam, vừa thông báo tạm dừng nhập khẩu trong 2 tháng từ 1/9. Trước nguy cơ doanh nghiệp và nông dân cùng chịu thiệt, Hiệp hội Lương thực Việt Nam đã gửi văn bản đề nghị Bộ Công Thương can thiệp, tháo gỡ khó khăn.