Theo Reuters, trong ba năm trở lại đây, thị trường dầu tin rằng bất kỳ thiếu hụt nguồn cung nào cũng có thể nhanh chóng được bù đắp bởi OPEC+. Sau khi cùng nhau cắt giảm sản lượng năm 2022 – với mức cắt giảm lên tới 5,85 triệu thùng/ngày, tương đương khoảng 5,5% nhu cầu toàn cầu – nhóm đã tạo ra một lượng “công suất dự phòng” lớn hơn.
Theo định nghĩa của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), “công suất dự phòng” là mức sản lượng có thể đạt được trong vòng 90 ngày và duy trì ổn định trong thời gian dài. Nói cách khác lượng dầu bổ sung có thể được bơm ra thị trường toàn cầu một cách nhanh chóng và bền vững.
Sự tồn tại của bộ đệm này có thể đã giúp giảm đà tăng giá dầu trong thời điểm xung đột Israel–Iran vào tháng 6 vừa qua, cũng như góp phần hạn chế biến động khi chiến sự Ukraine leo thang. Khi OPEC+ có khả năng tăng sản lượng nhanh chóng, thị trường không có lý do để hoảng loạn trước những gián đoạn nguồn cung tiềm tàng.
Tuy nhiên, “bộ giảm xóc” này đã mỏng đi đáng kể kể từ khi tám thành viên chủ chốt của OPEC+ bắt đầu đảo ngược các đợt cắt giảm sản lượng từ tháng 4. Hôm Chủ nhật, nhóm đã đồng ý nâng sản lượng thêm 137.000 thùng/ngày trong tháng 11, nâng tổng mức tăng kể từ tháng 4 lên hơn 2,7 triệu thùng/ngày.
Khi sản lượng tăng, công suất dự phòng tự nhiên sẽ giảm. Và theo một số ước tính, lượng “đệm” này có thể đã nhỏ hơn so với dự báo trước đó.
Theo số liệu của IEA, tổng công suất dự phòng của OPEC+ vào tháng 8 ước tính ở mức 4,1 triệu thùng/ngày, trong đó gần 60% thuộc về Arab Saudi và 20% thuộc về Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE).
Nghe có vẻ là nhiều, nhưng thực tế kể từ tháng 4 cho thấy nhiều nước đang gặp khó khăn trong việc khai thác lượng công suất dư thừa này một cách nhanh chóng và bền vững.
Phân tích của Reuters cho thấy, trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 8, OPEC+ chỉ đạt trung bình 75% mức tăng sản lượng dự kiến, thấp hơn khoảng 500.000 thùng/ngày so với mục tiêu tăng 1,92 triệu thùng/ngày.
Điều này cho thấy công suất dự phòng có thể đã giảm trong ba năm qua, do các mỏ dầu ngừng hoạt động lâu cần thời gian và chi phí đáng kể để khôi phục – có thể nhiều hơn dự kiến.
Một phần nguyên nhân của sự thiếu hụt kể từ tháng 4 là do Iraq cố tình giảm sản lượng để bù đắp cho việc khai thác vượt hạn mức trước đó. Tuy nhiên, theo dữ liệu IEA, tháng 8 OPEC+ lại sản xuất vượt mục tiêu 760.000 thùng/ngày, chủ yếu cũng do Iraq bơm vượt hạn mức.
Dù vậy, trong thời gian tới, hầu hết các nước sản xuất dường như có ít dư địa để tăng sản lượng một cách bền vững.
Kazakhstan – quốc gia từng sản xuất vượt hạn ngạch đầu năm nay – hiện gần như không còn khả năng tăng thêm. Algeria và Oman cũng đã hoạt động hết công suất.
Nga, do chịu các lệnh trừng phạt nặng nề từ phương Tây, đang vật lộn để duy trì sản lượng; thêm vào đó, các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Ukraine trong những tháng gần đây còn đe dọa cắt giảm sản lượng sâu hơn.
Điều thị trường thực sự muốn biết là năng lực sản xuất thực tế của Arab Saudi. Quốc gia xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới – sở hữu trữ lượng khổng lồ và chi phí khai thác thấp – đã sản xuất 9,69 triệu thùng/ngày trong tháng 8. Kết hợp với công suất dự phòng ước tính, điều này đồng nghĩa nước này có thể lý thuyết nâng sản lượng lên trên 12 triệu thùng/ngày.
Theo thỏa thuận mới của OPEC+, Arab Saudi sẽ tăng sản lượng lên 10,06 triệu thùng/ngày trong tháng 11. Tuy nhiên, lịch sử cho thấy vương quốc này chỉ vượt ngưỡng 12 triệu thùng/ngày đúng một lần, vào tháng 4/2020, và chỉ kéo dài một tháng. Ngay sau đó, sản lượng giảm mạnh xuống còn 7,5 triệu thùng/ngày khi nhu cầu toàn cầu sụt giảm vì đại dịch COVID-19, theo dữ liệu của Joint Organizations Data Initiative.
Hơn nữa, Arab Saudi chỉ đạt mức 11 triệu thùng/ngày trong hai giai đoạn ngắn năm 2018 và 2023. Nước này chỉ vượt ngưỡng 10 triệu thùng/ngày vài lần, trong đó giai đoạn dài nhất là từ tháng 3/2015 đến tháng 12/2016, với sản lượng trung bình 10,4 triệu thùng/ngày. Ngoài ra, sản lượng cũng duy trì trên 10 triệu thùng/ngày trong thời gian từ tháng 12/2021 đến tháng 4/2023 khi kinh tế toàn cầu phục hồi sau đại dịch.
Đáng chú ý, Bộ Năng lượng Arab Saudi hồi tháng 1/2024 đã yêu cầu Tập đoàn dầu khí quốc gia Aramco giới hạn công suất tối đa bền vững ở mức 12 triệu thùng/ngày, từ bỏ kế hoạch nâng lên 13 triệu thùng/ngày.
Vì vậy, dựa trên các tiền lệ lịch sử, có khả năng Arab Saudi hiện chỉ còn công suất dự phòng thực sự từ 600.000 đến 1 triệu thùng/ngày.
Vậy điều này để lại gì cho toàn OPEC+? Khi kết hợp công suất dự phòng ước tính 1,3 triệu thùng/ngày của UAE, Kuwait và Iraq với mức điều chỉnh của Arab Saudi, tổng công suất dự phòng của OPEC+ chỉ còn khoảng 2 triệu thùng/ngày, tương đương 2% nhu cầu toàn cầu – nằm ở mức thấp nhất trong lịch sử.
Điều này có nghĩa rằng, dù quyết định bơm thêm dầu ra thị trường hiện đang đè nặng lên giá dầu, thì khó khăn trong việc duy trì sản lượng cao lại có thể khiến giá chịu áp lực tăng trở lại trong thời gian tới.
Dù theo hướng nào, trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị ngày càng leo thang tại Ukraine, Nga và Trung Đông, thị trường năng lượng đang rất cần một “bộ giảm xóc” – và OPEC+ dường như đang nhanh chóng làm cạn chính bộ đệm của mình.
Giá phân bón hôm nay (6/10) không ghi nhận điều chỉnh mới ở thị trường cả nước. Theo đó, phân NPK 20 - 20 - 15 + TE tại khu vực Đông Nam Bộ - Tây Nguyên được giao dịch ở mức giá cao nhất là 890.000 - 930.000 đồng/bao.
Giá cao su ở Thái Lan và Nhật Bản diễn biến trái chiều khi thị trường chờ đợi các tín hiệu tích cực hơn về nhu cầu tiêu thụ cao su.
Giá tiêu hôm nay tại thị trường trong nước vẫn được giao dịch trong khoảng 144.000 – 146.000 đồng/kg. Doanh nghiệp gia vị Việt Nam quảng bá sản phẩm tại Hội chợ Quốc tế Anuga 2025 – Khẳng định vị thế trên thị trường châu Âu
Giá quặng sắt trên sàn Singapore giảm nhẹ trở lại khi mở cửa phiên giao dịch đầu tuần.
