Sáng ngày 7/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi).

Theo Tờ trình tóm tắt của Chính phủ về dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) được Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình bày tại phiên họp, dự thảo Luật tập trung vào 4 nhóm vấn đề chính.

Cụ thể, nhóm vấn đề thứ nhất là sửa đổi các quy định liên quan đến việc phân định đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương hai cấp.

Trong đó, cấp tỉnh gồm: tỉnh, thành phố; cấp xã gồm: xã, phường và đặc khu (ở hải đảo); đơn vị hành chính kinh tế - đặc biệt giữ như quy định hiện hành do Quốc hội quyết định thành lập. Chính quyền địa phương cấp tỉnh và cấp xã đều tổ chức HĐND và UBND để bảo đảm bộ máy chính quyền thống nhất, hoạt động thông suốt.

Nhóm vấn đề thứ hai được Chính phủ đề cập là sửa đổi các quy định về đẩy mạnh phân quyền, phân cấp, uỷ quyền và nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp tỉnh, cấp xã.

Theo đó, chính quyền địa phương cấp tỉnh ngoài các nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp tỉnh theo quy định hiện hành, dự thảo Luật bổ sung một số quy định nhằm đẩy mạnh phân quyền từ Trung ương cho chính quyền địa phương cấp tỉnh, nhất là trong việc ban hành các cơ chế, chính sách, các lĩnh vực quy hoạch, tài chính, ngân sách, đầu tư,… của địa phương.

Chính quyền địa phương cấp xã thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp huyện và cấp xã hiện nay, đồng thời được ban hành văn bản quy phạm pháp luật để quyết định các vấn đề thuộc thẩm quyền và phạm vi, nhiệm vụ quản lý của chính quyền địa phương cấp xã (mới).

Nhóm vấn đề thứ ba là sửa đổi, bổ sung các quy định về tổ chức chính quyền địa phương. Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, đối với chính quyền địa phương cấp tỉnh, cơ bản giữ như quy định hiện hành, chỉ tăng số lượng đại biểu HĐND cấp tỉnh phù hợp với việc sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh.

Đối với chính quyền địa phương cấp xã, dự thảo luật quy định về cơ cấu tổ chức của HĐND và UBND cấp xã (xã, phường, đặc khu) gồm: HĐND cấp xã có hai Ban là Ban Pháp chế và Ban Kinh tế - Xã hội; UBND cấp xã được tổ chức các cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác hoặc bố trí các chức danh công chức chuyên môn để tham mưu, giúp UBND cấp xã quản lý ngành, lĩnh vực trên địa bàn phù hợp với quy mô của đơn vị hành chính cấp xã (mới) theo quy định.

Nhóm vấn đề cuối cùng là hiệu lực thi hành và giải quyết các vấn đề phát sinh liên quan đến việc chuyển đổi mô hình chính quyền địa phương từ ba cấp sang hai cấp. Theo đó, Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7.

Nghiên cứu quy định cụ thể các trường hợp cấp tỉnh trực tiếp điều hành công việc của cấp xã

Thẩm tra nội dung này, Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp tán thành việc sửa đổi cơ bản, toàn diện Luật Tổ chức chính quyền địa phương hiện hành.

Theo Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng, cơ quan soạn thảo cần tiếp tục rà soát, chỉnh lý, nghiên cứu, quy định cụ thể hơn về các trường hợp UBND, Chủ tịch UBND cấp tỉnh trực tiếp chỉ đạo, điều hành việc giải quyết những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của UBND, Chủ tịch UBND cấp xã.

Việc này nhằm tăng cường trách nhiệm của chính quyền địa phương cấp tỉnh trong việc bảo đảm thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp xã.

Đồng thời, cần có cơ chế phân công, uỷ quyền linh hoạt hơn để UBND cấp xã có thể giao cho cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác, công chức thuộc UBND cấp xã thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn phù hợp với yêu cầu, điều kiện thực tế của địa phương, nhất là đối với các đơn vị hành chính cấp xã sau sắp xếp có diện tích tự nhiên và quy mô dân số lớn để bảo đảm kịp thời giải quyết các hồ sơ, công việc của người dân, doanh nghiệp trên địa bàn.

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, chỉnh lý các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể của HĐND, UBND, Chủ tịch UBND các cấp tại dự thảo Luật để thể hiện rõ nét hơn chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, bảo đảm phân định hợp lý nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp tỉnh và cấp xã.