Highlands Coffee lựa chọn mở rộng quy mô nhanh chóng thông qua nhượng quyền. Trong khi đó, Phúc Long lại tập trung vào kiểm soát chất lượng sản phẩm và tối ưu hóa lợi nhuận trên từng cửa hàng. Sự khác biệt này không chỉ thể hiện qua quy mô mạng lưới mà còn được phản ánh trực tiếp trong các chỉ số tài chính và các quyết định chiến lược của mỗi bên.
Nền tảng của cuộc đối đầu này nằm ở hai chiến lược vận hành khác biệt. Highlands Coffee, được xác định là chuỗi đồ uống có thị phần số 1 Việt Nam xét về quy mô. Chuỗi này mở rộng ra toàn quốc thông qua nhượng quyền thương mại, một chiến lược cho phép tăng trưởng quy mô nhanh với chi phí vốn đầu tư thấp hơn.
Để mô hình này hoạt động, Highlands cho biết đã áp dụng cơ chế quản lý chặt chẽ mô hình cửa hàng và thương hiệu, nhằm đảm bảo trải nghiệm khách hàng nhất quán trên toàn hệ thống.
Ở phía đối diện, Phúc Long, thương hiệu nắm thị phần số 2 thị trường, theo đuổi chiến lược khác biệt. Thay vì mở rộng quy mô nhanh, Phúc Long tập trung vào phát triển các cửa hàng flagship và cải thiện biên lợi nhuận tại mỗi điểm bán.
Với việc Masan sở hữu 85% cổ phần, Phúc Long được tích hợp theo chiều dọc vào hệ sinh thái bán lẻ và FMCG. Điều này cho phép chuỗi kiểm soát quy trình, từ việc cung ứng trực tiếp tại các nông trại địa phương đến khâu phân phối.
Dữ liệu cho thấy bản chất của cuộc cạnh tranh này không nằm ở giá cả. Phân khúc giá của Highlands Coffee (29.000 - 75.000 đồng) và Phúc Long (35.000 - 70.000 đồng) gần như tương đương. Điều này chỉ ra rằng lựa chọn của người tiêu dùng được thúc đẩy bởi các yếu tố khác như trải nghiệm thương hiệu, không gian và hương vị sản phẩm.
Chiến lược tập trung vào mỗi điểm bán của Phúc Long được chứng minh rõ nét qua cuộc tái cấu trúc mô hình ki-ốt. Từng được kỳ vọng là động lực tăng trưởng thần tốc, mô hình này đạt đỉnh với hơn 1.000 ki-ốt bên trong hệ thống WinMart/WinMart+ vào năm 2022.
Tuy nhiên, thực tế đã không như mong đợi. Báo cáo tài chính nửa đầu năm 2023 cho thấy "gánh nặng" từ các ki-ốt đã kéo doanh thu thuần của Phúc Long đi xuống, bất chấp các cửa hàng flagship vẫn tăng trưởng.
Cái giá cho thử nghiệm này không hề nhỏ. Báo cáo cuối năm 2022 của Masan Group thừa nhận việc đóng các ki-ốt kém hiệu quả đã tiêu tốn 42 tỷ đồng chi phí.
Hành động quyết liệt đã diễn ra. Số lượng ki-ốt bị thu hẹp xuống chỉ còn 55 điểm hiện tại, theo số liệu được phía Masan Group cung cấp.
Một cửa hàng của Phúc Long tại Hà Nội. (Ảnh: Đức Huy).
Chuyên gia F&B Nguyễn Thái Bình đánh giá, một phần nguyên nhân thất bại là do chuỗi "không thể duy trì trải nghiệm chất lượng đồng nhất". Quyết định này là một sự hy sinh cần thiết để tập trung vào các cửa hàng flagship, nơi mang lại phần lớn doanh thu và lợi nhuận.
Các con số đã chứng minh cho sự đúng đắn của cuộc tái cấu trúc. Dưới sự điều hành của Masan, hiệu quả tài chính của Phúc Long đã cải thiện. Biên lãi gộp của chuỗi đã nhảy vọt từ mức khoảng 35% năm 2019 lên 64,4% vào quý II/2023 - trở thành chỉ số tốt nhất trong các mảng kinh doanh của Masan thời điểm đó.
Doanh thu trên mỗi cửa hàng flagship được công bố là gấp đôi so với mức trung bình ngành, với biên EBITDA cửa hàng trên 35% - một tỷ suất được so sánh với "các chuỗi F&B top đầu thế giới".
Mặc cho việc thu hẹp ki-ốt, doanh thu thuần năm 2024 vẫn đạt 1.621 tỷ đồng, tăng gần 6% so với cùng kỳ.
Tính riêng năm 2024, một nhóm 11 cửa hàng được cải tạo đã mang lại mức tăng trưởng 13% doanh số trung bình hàng ngày đối với phân khúc dùng tại chỗ (dine-in), so với mức tăng trưởng đi ngang của các cửa hàng tương tự nhưng không được cải tạo.
Tương lai của Phúc Long cũng được định lượng rõ ràng. Chuỗi chưa vội nhượng quyền tại Việt Nam, thay vào đó đặt mục tiêu hoàn thiện mô hình để mở rộng từ 176 cửa hàng hiện tại lên 500 cửa hàng.
Tuy nhiên, tham vọng nhượng quyền toàn cầu đã được khởi động, với 2 cửa hàng tại California, Mỹ, được đánh giá là "thị trường có tiềm năng tăng trưởng" trong tương lai.
Chiến lược "tăng trưởng nhanh" của Highlands Coffee gắn liền với câu chuyện đầu tư của Jollibee và các kế hoạch IPO. Năm 2011, tập đoàn từ Philippines này chi 25 triệu USD để mua 49% bộ phận kinh doanh tại Việt Nam. Dưới sự hợp tác này, Highlands đã có những bước tiến thần tốc, đạt quy mô 850 cửa hàng vào cuối năm 2024.
Cửa hàng Highlands ở Bến tàu Bạch Đằng, TP HCM. (Ảnh: Đức Huy).
Tuy nhiên, Jollibee dường như xem Highlands là một khoản đầu tư tài chính hơn là một đối tác chinh phục thế giới. Tập đoàn này đã liên tiếp thâu tóm các chuỗi cà phê khác như The Coffee Bean & Tea Leaf (350 triệu USD), Compose Coffee (340 triệu USD cho 70%) và Common Man Coffee Roasters. Điều này giải thích cho các nỗ lực thoái vốn và IPO lặp đi lặp lại.
Lần 1 tại năm 2016, họ lên kế hoạch IPO Highlands vào năm 2019 nhằm huy động vốn mở rộng ra châu Á đã thất bại không rõ lý do. Thỏa thuận khi đó dự kiến nâng sở hữu của Jollibee lên 60%.
Lần 2, cuối 2022, Reuters đưa tin Jollibee đang đàm phán để bán 10-15% cổ phần, trong một thương vụ có thể định giá Highlands ở mức khoảng 800 triệu USD.
Tới hiện tại hoạch IPO Highlands được khởi động lại một cách rầm rộ, được hậu thuẫn bởi việc khánh thành nhà máy rang xay cà phê mới trị giá 500 tỷ đồng.
Tại buổi khai trương nhà máy mới, nhà sáng lập David Thái khẳng định Jollibee chỉ là đối tác chiến lược, không can thiệp vào quản lý và Highlands "vẫn là thương hiệu cà phê Việt". Ông tiết lộ đã từ chối lời đề nghị mua lại từ Starbucks để giữ gìn thương hiệu.
Hiệu quả tài chính của mô hình này được phản ánh qua con số lợi nhuận EBITDA năm gần nhất đạt hơn 1.046 tỷ đồng (2,345 tỷ peso), tăng 4,5% so với năm 2023.
Cuộc đối đầu giữa Highlands và Phúc Long cho thấy hai con đường khác biệt để chinh phục thị trường F&B Việt Nam, một thị trường có tỷ lệ thâm nhập mới chỉ 15-20% và còn rất nhiều dư địa tăng trưởng.
Highlands Coffee là một cỗ máy tăng trưởng dựa trên quy mô và tính nhất quán, đang hướng tới một cuộc thoái vốn tiềm năng có giá trị lớn thông qua IPO và chuyển mình thành một nhà xuất khẩu cà phê giá trị gia tăng.
Phúc Long, dưới sự hậu thuẫn của Masan, là một mô hình kinh doanh tập trung vào chiều sâu, tối ưu hóa lợi nhuận trên từng cửa hàng và đang xây dựng một nền tảng vững chắc cho kế hoạch nhượng quyền toàn cầu.
Đối với nhà đầu tư và các đơn vị kinh doanh, câu chuyện của hai "gã khổng lồ" này không chỉ là một cuộc đua song mã, mà là một bài học thực tiễn về chiến lược: lựa chọn giữa tốc độ và sự bền vững, giữa chiều rộng và chiều sâu, giữa việc tối đa hóa giá trị để thoái vốn và việc xây dựng một hệ sinh thái tích hợp cho tương lai dài hạn.
Việc tính thuế 20% trên lãi từng lần chuyển nhượng khiến bất động sản không còn là sân chơi dễ dãi cho đầu cơ, giúp thị trường phát triển lành mạnh dù có thể gây nghẽn thanh khoản cục bộ, theo chuyên gia.
Năm 2017, Khải Hoàn Land được chấp thuận địa điểm đầu tư Khu du lịch sinh thái Bãi Ông Lang, lấy tên thương mại là Helios Coastal City, tổng vốn 3.000 tỷ đồng. Theo điều chỉnh mới nhất, đến cuối năm 2025 dự án này sẽ hoàn thành thủ tục pháp lý để đến cuối 2026 triển khai thi công, đưa vào hoạt động.
Phần lớn các doanh nghiệp bất động sản hiện nay trăn trở, lo ngại rất nhiều về tiền sử dụng đất phải nộp và khoản thuế bổ sung khi chậm nộp bởi các chi phí này chiếm tỷ trọng lớn trong tổng mức đầu tư dự án, từ đó ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm đầu ra.
Đại diện LeadTek, nhà phân phối độc quyền của Nvidia, khẳng định mã card đồ họa A100 không được bán chính thức tại thị trường Việt Nam, đặt ra nghi vấn về nguồn gốc phần cứng trong tuyên bố của Dược sĩ Tiến.
