Những con số đáng chú ý

Theo nghiên cứu do trung tâm The Budget Lab thuộc Đại học Yale công bố hôm 9/9, chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump nhiều khả năng sẽ khiến số người Mỹ sống trong cảnh nghèo đói tăng thêm 875.000 người, trong đó có khoảng 375.000 trẻ em.

The Budget Lab tính toán ra con số này dựa theo Official Poverty Measure - một chỉ số lâu đời xác định số người nghèo từ thu nhập trước thuế.

Thuế quan và áp lực giá mà chúng gây ra thường ảnh hưởng nặng nề nhất tới các hộ gia đình thu nhập thấp. So với các hộ gia đình thu nhập cao, các gia đình nghèo hơn thường phải dành nhiều ngân sách cho chi phí sinh hoạt hơn, khiến họ tổn thương hơn trước biến động giá cả.

Ngoài ra, các nhà kinh tế cho biết các hộ gia đình thu nhập thấp thường mua nhiều sản phẩm nhập khẩu hơn những hộ thu nhập cao. Trong khi đó, đây lại là những sản phẩm dễ tăng giá nhất vì thuế quan.

Ông John Ricco, Giám đốc nghiên cứu chính sách tại The Budget Lab, bình luận: “Thuế quan là một loại thuế đánh vào các hộ gia đình. Vì thuế quan áp dụng với hàng hóa và dịch vụ thay vì thu nhập, chúng sẽ gây ảnh hưởng lớn hơn đối với những người phải dành phần nhiều thu nhập cho chi tiêu thay vì tiết kiệm".

The Budget Lab cũng ước tính rằng tỷ lệ nghèo ở Mỹ sẽ tăng lên 10,7% vì thuế quan của ông Trump, cao hơn mức 10,4% trong trường hợp không có thuế quan.

Sống dựa vào từng kỳ lương

Vào ngày 9/9, Cục Thống kê Dân số Mỹ cho biết nước này có gần 36 triệu người nghèo vào cuối năm ngoái. Tỷ lệ nghèo giảm 0,4 điểm % xuống 10,6% do tiền lương và thu nhập nhìn chung vẫn theo kịp với chi phí sống.

The Budget Lab phát hiện rằng số người nghèo cũng sẽ tăng khi phân tích thước đo nghèo bổ sung - một chỉ số toàn diện hơn, có tính đến các chương trình hỗ trợ của chính phủ như tem phiếu thực phẩm, cũng như chi phí chăm sóc trẻ em, y tế và các khoản chi khác.

Dựa trên thước đo này, The Budget Lab ước tính thuế quan nhiều khả năng sẽ khiến số người nghèo tăng thêm 650.000 trong năm 2026, trong đó bao gồm 150.000 trẻ em. Tỷ lệ nghèo cũng sẽ tăng từ 12% lên 12,2%.

Các kết quả trên cho thấy rõ hậu quả của việc giá cả tăng do thuế quan, đặc biệt là đối với những người sống dựa vào từng kỳ lương. Giá cả tăng làm giảm sức mua của người tiêu dùng và điều đó gây ra nhiều khó khăn với những người chỉ kiếm đủ tiền để sống qua ngày.

Trong tuyên bố gửi đến CNN, người phát ngôn Nhà Trắng Taylor Rogers khẳng định chính sách kinh tế trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump đã giúp các hộ gia đình thuộc tầng lớp lao động giàu lên, đồng thời thu hẹp bất bình đẳng thu nhập.

Còn trong nhiệm kỳ thứ hai, các chính sách giảm thuế trong nước, tăng thuế nhập khẩu, cắt giảm bớt các quy định quản lý… sẽ giúp nền kinh tế thịnh vượng hơn hẳn thời của cựu Tổng thống Joe Biden.

Thuế quan cao nhất trong gần một thế kỷ

Các đợt tăng thuế quan trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump được đánh giá là có tính lịch sử. Trong năm nay, mức thuế quan hiệu lực trung bình của Mỹ đã vọt lên 17,4% - cao nhất kể từ năm 1935, theo The Budget Lab.

Tuy nhiên, chính sách thuế quan của ông Trump đang đối mặt với trở ngại pháp lý lớn. Vào cuối tháng 8, một tòa phúc thẩm liên bang đã ra phán quyết rằng thuế quan đối ứng cũng như các mức thuế mà ông áp đặt trước đó đối với Mexico, Canada và Trung Quốc là bất hợp pháp.

Nhà Trắng đã kháng cáo lên Tòa án Tối cao. Nếu Tòa án Tối cao phán quyết các mức thuế đó là bất hợp pháp, khoảng 71% thuế quan được áp đặt trong năm nay sẽ trở nên vô hiệu.