Thị trường trung tâm dữ liệu (DC) Việt Nam đang đứng trước một cuộc cách mạng về cả quy mô lẫn cấu trúc. Các chuyên gia hàng đầu trong ngành dự báo một sự tăng trưởng bùng nổ về nhu cầu công suất điện, đồng thời chỉ ra hai xu hướng cốt lõi sẽ định hình lại toàn bộ cuộc chơi: sự dịch chuyển từ mô hình tập trung sang phân tán và việc năng lượng xanh trở thành tiêu chuẩn bắt buộc cho mọi dự án đầu tư.

Tại phiên tọa đàm trong khuôn khổ Hội nghị Đổi mới Sáng tạo – Innovation Day 2025 do tập đoàn Schneider Electric tổ chức ở Hà Nội, các nhà cung cấp dịch vụ và nhà đầu tư đã vẽ lên một bức tranh rõ nét về tương lai ngành hạ tầng số Việt Nam.

Dự báo tăng trưởng "khủng" và sự thay đổi trong cấu trúc thị trường

Mở đầu phiên toạ đàm phân tích là một dự báo khiến nhà đầu tư chú ý từ ông Phạm Nguyễn, Tổng giám đốc EcoDC, một trong những nhà cung cấp trung tâm dữ liệu tại Việt Nam. Ông cho biết, trước làn sóng AI và các ứng dụng hiệu suất cao, quy mô thị trường sẽ không còn được đo đếm đơn thuần bằng số lượng tủ rack.

"Chúng ta sẽ không thể đưa ra số lượng tăng bao nhiêu mà sẽ phải biết được là điện sẽ tăng so với trước đây là bao nhiêu”, ông Nguyễn nhấn mạnh. Ông dự báo, nếu đến cuối năm 2024, tổng công suất điện của các DC tại Việt Nam chỉ khoảng 141 MW, thì với sự xuất hiện của các DC công suất cao và hyperscale (siêu trung tâm dữ liệu), con số này có thể "gấp đôi" chỉ trong 9 tháng gần đây. Xa hơn, ông cho rằng trong vòng 5 năm tới, "số lượng điện sẽ phải x5, x7 lần".

Sự gia tăng đột biến về quy mô này đi kèm với một sự thay đổi cơ bản trong cấu trúc. Thay vì tập trung chủ yếu ở các trung tâm lớn như Hà Nội và TP HCM, thị trường đang chứng kiến một cuộc dịch chuyển mạnh mẽ.

"Về góc nhìn về trung tâm dữ liệu sẽ thay đổi. Thay bằng ngày xưa là tập trung ở trung tâm nhiều thì nay sẽ chuyển hướng sang thành các hub hoặc các FDC, tức là sẽ phân tán nhiều hơn," ông Nguyễn phân tích.

Triết lý vận hành mới này được ông Phạm Thế Trường, Tổng giám đốc NGS, tóm gọn một cách súc tích: "Khách hàng ở đâu, DC ở đấy". Xu hướng này được thúc đẩy bởi nhu cầu xử lý dữ liệu AI và Internet vạn vật (IoT) ngay tại biên, nơi dữ liệu được tạo ra, nhằm giảm độ trễ và tăng hiệu quả. Điều này mở ra cơ hội lớn cho việc phát triển các trung tâm dữ liệu tại nhiều địa phương khác nhau trên cả nước.

Năng lượng xanh: Từ lựa chọn trở thành "giấy thông hành"

Song song với xu hướng phân tán, một yêu cầu khác đang nổi lên như một tiêu chuẩn không thể thiếu, đó là năng lượng sạch. Tính bền vững (sustainability) không còn là một yếu tố cộng thêm, mà đã trở thành điều kiện tiên quyết để tham gia vào thị trường, đặc biệt là phân khúc cao cấp.

Ông Trần Thanh Hải, Phó Giám đốc bộ phận Năng lượng và cơ sở hạ tầng của VinaCapital, đã xác nhận tầm quan trọng của yếu tố này từ góc độ của một nhà đầu tư chiến lược. Khi nói về yêu cầu của các hyperscaler quốc tế, ông khẳng định điện sạch là "yêu cầu quan trọng nhất" và là "điều kiện bắt buộc". Thậm chí, ông cho biết: "có những hyperscaler yêu cầu là ngay từ ngày đầu tiên phải đảm bảo 100% điện sạch".

Nhận thức rõ xu hướng này, các nhà cung cấp dịch vụ trong nước đang tích cực hành động. Ngay tại tọa đàm, ông Phạm Nguyễn của EcoDC đã công khai bày tỏ mong muốn: "rất mong là EcoDC sẽ là khách hàng đầu tiên của anh Hải để đưa điện sạch vào trong EcoDC". Ông cho biết rất nhiều khách hàng đang đặt máy chủ tại EcoDC cũng "mong muốn có cái phần điện sạch và các cái chứng chỉ về ESG".

Sự sẵn sàng của các quỹ đầu tư như VinaCapital trong việc cung cấp "sản phẩm về điện sạch" kết hợp với cơ chế mua bán điện trực tiếp mới được thông qua đang tạo ra một hệ sinh thái thuận lợi. Điều này cho phép các trung tâm dữ liệu tại Việt Nam có thể "chuyển đổi thành cái trung tâm dữ liệu xanh đúng nghĩa", đáp ứng được tiêu chuẩn khắt khe của các đối tác toàn cầu.

Công nghệ linh hoạt là chìa khóa để thích ứng

Để vận hành hiệu quả trong một bối cảnh thị trường vừa phân tán vừa yêu cầu cao về năng lượng, các doanh nghiệp cần đến những giải pháp công nghệ linh hoạt. Thay vì xây dựng các trung tâm dữ liệu khổng lồ, cố định, xu hướng mới là triển khai theo từng giai đoạn, đáp ứng nhu cầu thực tế của khách hàng.

Ông Phạm Nguyễn chia sẻ chiến lược của EcoDC là "sẵn sàng về mặt nguồn điện trước", còn lại sẽ "triển khai một cách linh hoạt theo từng module". Ông cho biết cách tiếp cận này "khá phù hợp khi mà xem các dòng sản phẩm của Schneider", một nhà cung cấp có "rất nhiều module công suất khác nhau có thể áp dụng được cho rất nhiều khách hàng".

Có thể thấy, thị trường trung tâm dữ liệu Việt Nam đang bước vào một chương mới đầy sôi động. Sự bùng nổ của AI không chỉ tạo ra áp lực về quy mô mà còn định hình lại hoàn toàn các quy tắc của cuộc chơi. Các nhà đầu tư và doanh nghiệp muốn thành công trong giai đoạn tới buộc phải nắm bắt và dẫn dắt được hai xu hướng không thể đảo ngược: phân tán hóa hạ tầng và tích hợp năng lượng xanh. Đây sẽ là những yếu tố quyết định năng lực cạnh tranh và sự phát triển bền vững của toàn ngành hạ tầng số Việt Nam.