Phát biểu tại Hội thảo "Xây dựng và Phát huy sức mạnh của đội ngũ doanh nghiệp dân tộc vì khát vọng Việt Nam thịnh vượng" do Reatimes tổ chức sáng 8/10, TS. Lê Xuân Nghĩa, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia chỉ ra một thực tế rằng, Việt Nam có kim ngạch xuất khẩu lớn nhưng chủ yếu vẫn là "xuất khẩu hộ".

Ông nói: "Thế giới biết đến doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu là trong lĩnh vực xuất khẩu. Kim ngạch xuất khẩu hàng hoá năm 2024 của nước ta đạt hơn 400 tỷ USD nhưng khu vực FDI chiếm tới 75%, doanh nghiệp Việt chủ yếu "xuất khẩu hộ".

Chỉ ra nền kinh tế Việt Nam vẫn đang tồn tại nhiều vấn đề: Giá trị gia tăng thấp, phụ thuộc nhập khẩu nguyên liệu, thiếu công nghệ lõi, TS. Lê Xuân Nghĩa nêu ra định hướng tiên quyết.

Thứ nhất, muốn tự lực, tự cường, doanh nghiệp Việt phải làm chủ công nghệ, phát triển công nghiệp chế tạo bằng nội lực doanh nghiệp dân tộc.

Thứ hai, không thể mạnh nếu chỉ dựa vào thương mại hay bất động sản; phải có trụ cột sản xuất, chế tạo và công nghệ.

Thứ ba, riêng lĩnh vực bất động sản cần: Từ kênh đầu tư ngắn hạn sang nền tảng hạ tầng cho công nghiệp hóa và đô thị hóa bền vững. Cụ thể, cần đẩy mạnh phát triển bất động sản công nghiệp, đô thị, công nghệ gắn với chiến lược sản xuất và đổi mới sáng tạo; quan tâm phát triển nhà ở thương mại vừa túi tiền.

"Hãy nhìn vào bài học thành công của Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc khi thu hút FDI bằng lợi thế công nghệ. Trong khi đó, Việt Nam và Malaysia 'mở toang thị trường', 'lôi kéo tối đa' nhưng vẫn kém hấp dẫn với các nhà đầu tư lớn do thị trường còn non trẻ, thiếu lợi thế cạnh tranh", chuyên gia cho biết.

Theo ông, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 68 về phát triển kinh tế tư nhân là bước ngoặt lịch sử, khẳng định kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế.

Tuy nhiên, cần tạo mọi điều kiện để doanh nhân dân tộc trở thành lực lượng nòng cốt trong công cuộc tự lực, tự cường, công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước.

Từ góc độ doanh nghiệp, ôngLê Viết Hải, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình đề xuất ý tưởng xuất khẩu dịch vụ xây dựng của Việt Nam ra thế giới.

Ông cho hay nói đến xuất khẩu không chỉ mỗi sản phẩm mà còn cả dịch vụ, cả hệ sinh thái và nhấn mạnh ngành xây dựng Việt Nam có những lợi thế cạnh tranh độc đáo mà không quốc gia nào sở hữu.

Theo ông ngành xây dựng Việt Nam có lợi thế cạnh tranh độc đáo. Thứ nhất, sau gần 40 năm đổi mới, nhiều nhà thầu hàng đầu thế giới đã đến Việt Nam giúp các doanh nghiệp xây dựng Việt Nam học tập được công nghệ, phương pháp quản lý dự án, quản lý doanh nghiệp mới nhất.

"Hiện nay, ngành xây dựng Việt Nam đang sở hữu công nghệ kỹ thuật cũng như phương thức quản lý tiên tiến nhất, máy móc trang thiết bị hiện đại nhất", ông Hải cho biết.

Thứ hai, doanh nghiệp xây dựng Việt Nam không chỉ có năng lực cạnh tranh cốt lõi về thi công mà còn có lợi thế về chuỗi cung ứng vật liệu xây dựng cạnh tranh nhất. Kim ngạch xuất khẩu vật liệu xây dựng của Việt Nam liên tục tăng qua các năm.

Việt Nam đã trở thành nước xuất khẩu xi măng lớn nhất thế giới, đứng thứ 5 về xuất khẩu gỗ với kim ngạch trên 10 tỷ USD/năm, đứng thứ 4 thế giới về sản xuất gạch ốp lát, CEO Hoà Bình .

Thứ ba, Việt Nam sở hữu nguồn nhân lực dồi dào, giàu tinh thần học hỏi và đổi mới sáng tạo.

"Trong khi thị trường lao động ngành xây dựng ở Australia và nhiều nước phát triển khác có cầu lớn hơn cung, thì Việt Nam lại có nguồn lực dồi dào với đội ngũ kỹ sư được đào tạo qua thực tiễn, có trình độ chuyên môn cao", ông Hải nói.