Tại phiên đối thoại chính sách (thuộc Diễn đàn Kinh tế mùa thu) diễn ra vào chiều ngày 26/11, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung cho biết để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Bộ Tài chính đã ban hành bộ tiêu chí gồm 72 chỉ số phản ánh mức độ xanh của từng lĩnh vực như môi trường, vận tải, logistics…

Bộ tiêu chí này được đánh giá là phù hợp với các chuẩn mực quốc tế. Tuy vậy, việc áp dụng vào thực tế vẫn cần một bộ tiêu chí cụ thể hơn để đánh giá doanh nghiệp xanh, tạo cơ sở cho cạnh tranh lành mạnh và thúc đẩy chuyển đổi xanh trong từng ngành.

Hiện Bộ Tài chính đang triển khai hai nhóm nhiệm vụ gồm xây dựng hệ thống biểu mẫu thu thập thông tin nhằm hình thành cơ sở dữ liệu đầy đủ về doanh nghiệp phục vụ đánh giá xanh hóa; đồng thời phối hợp các bộ, ngành thiết kế các cơ chế hỗ trợ.

Thực tế đã có nhiều chính sách được ban hành nhằm tạo nguồn vốn và hỗ trợ doanh nghiệp, gần đây nhất làNghị quyết 198 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân, bao gồm gói hỗ trợ 2% lãi suất.

Thứ trưởng cho biết thách thức lớn nhất là làm sao dung hòa yêu cầu tăng trưởng xanh với năng lực thực tế của doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là khối doanh nghiệp nhỏ và vừa – nhóm dễ bị tổn thương và khó đáp ứng ngay các tiêu chuẩn ESG.

Để giải quyết bài toán này, Bộ Tài chính đang tiến hành song song quá trình nghiên cứu, xây dựng tiêu chí và hoàn thiện cơ chế hỗ trợ để giúp doanh nghiệp từng bước tham gia chuyển đổi. 

Theo Thứ trưởng Trung, Bộ Tài chính sẽ cố gắng ban hành bộ tiêu chí đánh giá doanh nghiệp xanh trong thời gian sớm nhất. Khi có tiêu chí rõ ràng, doanh nghiệp có thể tự xác định mức độ xanh của mình để từ đó tiếp cận các chính sách hỗ trợ tài chính, nguồn vốn ưu đãi và các chương trình của Nhà nước.

"Chúng tôi cũng mong tiếp tục nhận được sự phối hợp của các bộ ngành và chuyên gia để hoàn thiện bộ tiêu chí này một cách thực chất, phù hợp với yêu cầu phát triển của đất nước", Thứ trưởng chia sẻ và nhấn mạnh quá trình chuyển đổi cần đảm bảo nguyên tắc công bằng theo tinh thần COP26 (Hội nghị các Bên tham gia Công ước Khung của Liên Hợp Quốc về Biến đổi khí hậu), đảm bảo nhóm doanh nghiệp dễ bị tổn thương được hỗ trợ phù hợp.

Theo nghiên cứu của Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM, để thực hiện lộ trình chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, TP HCM cần khoảng 990.000 tỷ đồng (tương đương 38 tỷ USD) trong 10 năm tới, tức mỗi năm cần bình quân 4 tỷ USD vốn đầu tư.

Thứ trưởng dẫn số liệu từ Báo cáo Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC), dự báo Việt Nam cần khoảng 28 tỷ USD cho mục tiêu chuyển đổi xanh đến năm 2030.

Từ năm 2023, Bộ Tài chính đã thúc đẩy mạnh mẽ thị trường trái phiếu xanh và tín dụng xanh. Tính đến cuối năm 2024, giá trị trái phiếu xanh doanh nghiệp đạt gần 1,2 tỷ USD; dư nợ tín dụng xanh đạt gần 700.000 tỷ đồng, tăng hơn 25% so với năm 2023 và chiếm gần 6% tổng tín dụng.

Ngoài nguồn lực từ doanh nghiệp, ngân sách Nhà nước cũng tham gia qua các cơ chế hỗ trợ lãi suất, đầu tư trực tiếp và hợp tác với đối tác phát triển. Bộ Tài chính đang xây dựng kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2026 - 2030 với quy mô hơn 8 triệu tỷ đồng, bao gồm cả phần hỗ trợ dành cho TP HCM, nhằm đầu tư vào các lĩnh vực như giao thông đô thị thông minh, giao thông xanh, xử lý môi trường…

Song song đó, Bộ Tài chính tiếp tục làm việc với các tổ chức tài chính song phương và đa phương để huy động vốn cho chi tiêu xanh của Chính phủ; đồng thời hoàn thiện khung pháp lý cho thị trường vốn, tạo điều kiện thúc đẩy phát hành trái phiếu Chính phủ, chứng khoán xanh và giảm chi phí huy động vốn cho Nhà nước và doanh nghiệp.

Thứ trưởng Đỗ Thành Trung kỳ vọng rằng trong thời gian tới, sự kết hợp giữa tín dụng xanh, trái phiếu doanh nghiệp, vốn vay quốc tế và thị trường vốn xanh sẽ tạo thêm nguồn lực đáng kể, giúp các địa phương và trung ương triển khai hiệu quả các dự án trọng điểm, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam.