Vì sao giá cà phê vẫn giữ ở mức cao dù ông Trump điều chỉnh thuế quan?

Những người yêu cà phê tại Mỹ từng kỳ vọng việc Tổng thống Donald Trump đảo ngược chính sách thuế quan hồi tháng trước sẽ sớm giúp giá cà phê hạ nhiệt có lẽ sẽ phải suy nghĩ lại.

Reuters dẫn lời các nhà môi giới, thương nhân và chuyên gia trong ngành cho biết các mức thuế nhập khẩu diện rộng do ông Trump áp đặt chủ yếu trong mùa hè vừa qua — trong đó có các quốc gia sản xuất cà phê hàng đầu như Brazil — đã đẩy giá cà phê nhân lên cao. Tuy nhiên, phần chi phí tăng thêm này hiện mới chỉ dần thẩm thấu qua chuỗi cung ứng và vẫn chưa thực sự được chuyển hết sang người tiêu dùng.

Nói cách khác, giá cà phê bán lẻ cao tại Mỹ thời gian qua chủ yếu xuất phát từ tình trạng thiếu hụt nguồn cung hạt cà phê của năm ngoái, yếu tố đã khiến giá cà phê nhân tăng gấp đôi trong vòng 12 tháng tính đến tháng 3.

“Phần lớn các đợt tăng giá bán lẻ mà chúng ta thấy cho đến nay không phải do thuế quan, mà chủ yếu liên quan đến thị trường hạt cà phê đạt mức cao kỷ lục kể từ năm ngoái,” ông Christopher Feran, nhà phân tích cà phê độc lập, cho biết.

Ông Feran và nhiều chuyên gia trong ngành ước tính, phải mất ít nhất 9 tháng để biến động giá cà phê nhân tác động đầy đủ đến người tiêu dùng, một phần do thời gian rang xay và quá trình đàm phán giá. Điều này đồng nghĩa giá cà phê có thể phải sang tận năm sau mới hạ nhiệt.

Người tiêu dùng cà phê tại Mỹ — thị trường tiêu thụ cà phê lớn nhất thế giới — sẽ còn phải chấp nhận mức giá cao trong thời gian dài hơn. Trong khi đó, Nhà Trắng sẽ đối mặt với bài toán không dễ khi tìm cách hạ nhiệt lạm phát thực phẩm trước thềm cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào tháng 11/2026.

Dưới áp lực từ các chiến thắng của đảng Dân chủ tại New Jersey, New York và Virginia — được cho là xuất phát từ sự bất mãn của cử tri trước giá thực phẩm tăng cao — ông Trump hồi tháng trước đã rút lại các mức thuế “đối ứng” từ 10% đến 41% đối với hơn 200 mặt hàng thực phẩm khó sản xuất tại Mỹ, trong đó có cà phê.

Ông cũng miễn áp dụng mức thuế bổ sung 40% đối với các mặt hàng thực phẩm không có nguồn gốc nội địa nhập khẩu từ Brazil — quốc gia hiện cung cấp khoảng 1/3 lượng cà phê hạt cho Mỹ.

“Giá cà phê tăng nhanh hơn nhiều so với khi giảm”

Giá cà phê nhân chiếm ít nhất 40% chi phí sản xuất một gói cà phê rang xay. Mặt bằng giá này đã tăng mạnh trong năm ngoái khi thị trường không thể phục hồi sau ba vụ mùa liên tiếp thâm hụt sản lượng do thời tiết bất lợi.

Phần lớn các chuyên gia trong ngành kỳ vọng thị trường cà phê sẽ bước vào giai đoạn dư cung trong các niên vụ hiện tại và sắp tới, gồm 2025/26 và 2026/27 (tính từ tháng 10 đến tháng 9). Diễn biến này, cùng với việc dỡ bỏ thuế quan, được cho là sẽ làm dịu giá cà phê nhân và cuối cùng sẽ lan tỏa đến giá bán lẻ tại Mỹ.

Giới chuyên gia của ngân hàng Rabobank dự báo giá cà phê có thể giảm khoảng 30% tính đến quý IV/2026 vì dư cung (Đường màu xanh: giá cà phê arabica trong năm 2025, Đường màu đỏ: Dự báo giá cà phê arabica trong năm 2026, đơn vị: USCent/pound. Nguồn: Reuters)

Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, quá trình này sẽ cần thời gian. Nguyên nhân là các nhà rang xay tại Mỹ thường duy trì lượng tồn kho tương đương 2–3 tháng nhu cầu, đồng thời cần thêm 2–3 tháng để rang xay và đóng gói sản phẩm. Bên cạnh đó, họ cũng chỉ đàm phán lại giá với các nhà bán lẻ theo chu kỳ hàng quý.

Do đó, rất ít trong mức tăng 18,8% của giá cà phê bán lẻ tại Mỹ trong 12 tháng tính đến tháng 11 là do thuế quan. Đáng chú ý, mức tăng gần 35% của giá cà phê nhân trong giai đoạn từ tháng 8 đến tháng 11 — thời điểm hầu hết các mức thuế của ông Trump còn hiệu lực — vẫn chưa phản ánh đầy đủ lên giá cà phê trên các kệ siêu thị. Kể từ khi chính sách thuế được đảo ngược, giá cà phê nhân mới chỉ giảm khoảng 6%.

“Giá cà phê thường tăng rất nhanh, nhưng giảm thì chậm,” ông Steven Walter Thomas, Giám đốc điều hành của Lucatelli Coffee — một nhà nhập khẩu cà phê quy mô vừa tại Mỹ — nhận định, đồng thời cho rằng phản ứng giá sau khi thuế được gỡ bỏ vẫn khá hạn chế.

Tốc độ tăng giá chậm lại

Dù vậy, việc đảo ngược chính sách thuế của ông Trump đang góp phần làm chậm lại đà tăng giá trong ngắn hạn.

Cuối tháng 11, chỉ vài ngày sau khi thuế nhập khẩu cà phê từ Brazil được dỡ bỏ, J.M. Smucker — công ty mẹ của thương hiệu cà phê Folgers — cho biết sẽ không còn cân nhắc việc tăng giá vào mùa đông nhằm bù đắp chi phí thuế quan.

“Chúng tôi rất vui vì thuế quan đã được gỡ bỏ, nhưng như vậy vẫn chưa đủ để kéo thị trường đi xuống,” lãnh đạo một doanh nghiệp rang xay cà phê quy mô vừa tại Mỹ cho biết. Theo ông, dù công ty của mình đã dừng tăng giá, các nhà rang xay lớn — vốn đàm phán giá với nhà bán lẻ ít thường xuyên hơn — nhiều khả năng vẫn sẽ tăng giá trong năm tới.

“Giá cà phê nhân vẫn đang ở mức cao. Người tiêu dùng không thực sự nhận ra điều này, họ chỉ nghĩ đến thuế quan,” ông nói.

H.Mĩ
CÙNG CHUYÊN MỤC
Giá thịt heo hôm nay 23/12: Nạc đùi và mỡ heo tại Thực phẩm Hà Hiền tăng gần 3.000 đồng/kg

Giá thịt heo tại Công ty Thực phẩm tươi sống Hà Hiền ghi nhận một số điều chỉnh trong sáng nay.

Giá sầu riêng hôm nay 23/12: Thị trường lặng sóng, chuẩn hóa kỹ thuật canh tác sầu riêng đáp ứng yêu cầu xuất khẩu

Giá sầu riêng hôm nay (23/12) tiếp tục duy trì đà đi ngang tại các vùng thu mua trọng điểm. Xuất khẩu sầu riêng tăng nhanh kéo theo yêu cầu kỹ thuật ngày càng khắt khe, buộc ngành hàng này phải kiểm soát chặt chất lượng từ vườn trồng đến xuất khẩu, nhằm tránh nguy cơ bị trả hàng và mất uy tín trên thị trường quốc tế.

Giá cao su hôm nay 23/12: Nhật Bản tăng hơn 1% khi đồng yên suy yếu

Giá cao su Nhật Bản tăng khi đồng yên suy yếu, đồng thời cũng lo ngại nguồn cung hồi phục làm hạn chế đà tăng giá.

Giá thép hôm nay 23/12: Thép cao nhất hai tuần qua, quặng sắt tăng 5 phiên liên tiếp

Giá thép thanh kỳ hạn ghi nhận mức cao nhất hai tuần, trong khi quặng sắt Đại Liên cũng tăng phiên thứ 5 liên tiếp nhờ nguồn cung thắt chặt và nhu cầu cải thiện tại Trung Quốc.