Theo số liệu của Cơ quan Hải quan Trung Quốc, năm 2024, Trung Quốc đã nhập khẩu kỷ lục 1,56 triệu tấn sầu riêng với kim ngạch 7 tỷ USD, tăng 9,4% về lượng và 3,9% về kim ngạch so với năm 2023.
Nguồn: Hoàng Hiệp tổng hợp từ Hải quan Trung Quốc
Trong đó, Thái Lan tiếp tục là nguồn cung sầu riêng lớn nhất cho Trung Quốc trong năm vừa qua với khối lượng đạt 809.740 tấn, tương ứng kim ngạch 4 tỷ USD, giảm 12,8% về lượng và 12,1% về kim ngạch so với năm 2023.
Ngược lại, nhập khẩu từ nguồn cung lớn thứ hai là Việt Nam lại tăng mạnh 49,4% về lượng và 37,6% về kim ngạch, đạt 736.715 tấn với kim ngạch 2,95 tỷ USD. Kết quả này giúp cho thị phần của Việt Nam trong tổng khối lượng sầu riêng nhập khẩu của Trung Quốc tăng từ 34,6% của năm 2023 lên mức 47,2% vào năm 2024, đồng thời thu hẹp đáng kể khoảng cách so với thị phần 51,9% của Thái Lan.
Nếu tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng như hiện tại, Việt Nam được cho là sẽ sớm vượt qua Thái Lan để trở thành nguồn cung sầu riêng lớn nhất vào Trung Quốc.
Sầu riêng của Việt Nam đã có bước tăng trưởng vượt bậc kể từ khi Trung Quốc cho phép nhập khẩu chính ngạch từ giữa năm 2023. Đây cũng là thị trường tiêu thụ sầu riêng chủ yếu của Việt Nam.
Bên cạnh sầu riêng tươi, hồi tháng 8, nước này cũng “mở cửa” cho mặt hàng sầu riêng đông lạnh cửa Việt Nam. Đây là cơ hội để ngành hàng nâng cao giá trị, tránh được rủi ro khi phụ thuộc vào việc xuất khẩu sản phẩm tươi.
Ngoài hai thị trường kể trên, Trung Quốc cũng chi 32,4 triệu USD nhập khẩu sầu riêng từ Philippines trong năm 2024, tăng 2,6 lần năm 2023.
Ngoài ra, Malaysia là thị trường cung cấp sầu riêng mới cho Trung Quốc với kim ngạch đạt 5,7 triệu USD.
Nguồn: Hoàng Hiệp tổng hợp từ Hải quan Trung Quốc
Theo Bộ Công Thương, sầu riêng, thanh long... của Việt Nam rất được người tiêu dùng Trung Quốc ưa chuộng, lượng nhập khẩu mặt hàng này từ Việt Nam chiếm khoảng 1/5 tổng lượng nông sản nhập khẩu từ ASEAN.
Trao đổi với chúng tôi, ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit), cho biết năm 2025 ngành đặt mục tiêu xuất khẩu tiếp tục lập mốc kỷ lục mới, tăng 15% so với 2024 lên khoảng 8 tỷ USD. Trong đó, sầu riêng tiếp tục đóng vai trò là lực đẩy chính và vẫn còn dư địa tăng trưởng cho năm 2025.
Ông Nguyên cho biết sầu riêng vẫn còn dư địa tăng trưởng trong năm nay nhờ sản lượng có thể tiếp tục tăng khoảng 15%.
Mặc dù vậy, trong năm 2025, Việt Nam sẽ đối diện với nhiều sức ép khi xuất hiện các đối thủ cạnh tranh mới, điển hình như sầu riêng của Indonesia.
Hiện tại Trung Quốc và Indonesia vẫn đang đàm phán để ký nghị định thư xuất khẩu sầu riêng. Có thể thể giữa năm nay, Indonesia sẽ được phép xuất khẩu sầu riêng vào Trung Quốc nếu mọi chuyện suôn sẻ. Khi đó, giá xuất khẩu của Việt Nam cũng sẽ chịu áp lực lớn bởi giá sầu riêng Indonesia rất rẻ nhờ sản lượng lớn, trung bình khoảng 60.000 đồng/kg (theo quy đổi sang VND), thấp hơn nhiều so với mức khoảng 100.000 đồng/kg.
Ông Nguyên cho rằng mức giá này “dư sức” bù lại phần chênh lệch chi phí logistics khi xuất khẩu sang Trung Quốc, so với Việt Nam. Mặc dù vậy, xét về chất lượng, sầu riêng của Indonesia vẫn thấp hơn so với Việt Nam và Thái Lan liên quan đến vấn đề giống.
Ảnh minh họa: voneaustralia
Ngoài ra, đại diện Hiệp hội Rau quả cho biết, mặt hàng sầu riêng Việt Nam cũng đang phải chạy đua thị phần với Thái Lan.
Thậm chí, hàng Việt Nam còn phải cạnh tranh với chính sản phẩm cùng loại từ Trung Quốc. Đối với trái sầu riêng, Trung Quốc đang thử nghiệm trồng 2.700 ha tại đảo Hải Nam và tìm cách tự chủ nguồn cung từ các nơi có khí hậu thuận lợi.
Á lực cạnh tranh gia tăng cũng là một trong những nguyên nhân khiến giá sầu riêng giảm trong thời gian qua. Năm 2024, giá xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam vào Trung Quốc giảm gần 8% so với năm 2023, xuống còn bình quân 3.992 USD/tấn.
Tương tự, giá sầu riêng xuất khẩu bình quân của Philippines vào Trung Quốc cũng giảm 31,7%, chỉ đạt 2.412 USD/tấn.
Riêng giá xuất khẩu của Thái Lan tăng nhẹ 0,8%, đạt bình quân 4.958 USD/tấn. Tuy nhiên, như đã đề cập ở trên xuất khẩu sầu riêng của Thái Lan vào Trung Quốc đã giảm trong năm vừa qua.
Trong khi đó, Malaysia đang chiếm thị phần ở phân khúc cao cấp khi giá bán sầu riêng của nước này vào Trung Quốc ở mức rất cao, lên đến 16.265 USD/tấn.
Giá sầu riêng nhập khẩu của Trung Quốc từ các nhà cung cấp chính
| Nguồn cung | Năm 2023 (USD/tấn) | Năm 2024 (USD/tấn) | % tăng, giảm |
| Thái Lan | 4.919 | 4.958 | 0,8 |
| Việt Nam | 4.336 | 3.992 | -7,9 |
| Philippines | 3.529 | 2.412 | -31,7 |
| Malaysia | 16.265 |
Nguồn: Tính toán từ số liệu của Hải quan Trung Quốc
Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam, ngành hàng rau quả cần phải tạo ra và mang đến những giá trị thực sự của trái cây Việt Nam tới người tiêu dùng Trung Quốc.
Chất lượng sản phẩm, hương vị đặc trưng và sự an toàn vệ sinh thực phẩm chính là những giá trị cốt lõi cần tập trung phát triển và duy trì. Khi người tiêu dùng Trung Quốc nhận thức được những giá trị này, họ sẽ trở thành những khách hàng bền vững, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài của ngành trái cây Việt Nam.
Liên quan đến việc sầu riêng Thái Lan bị phát hiện có chất nhuộm tổng hợp, còn gọi là vàng O, trong lô hàng xuất khẩu sang Trung Quốc. Lập tức thị trường này áp dụng lệnh kiểm soát 100% khiến nhiều lô hàng của Việt Nam bị ảnh hưởng.
Trả lời Báo Thanh Niên, ông Nguyên cho biết: "Hành động kiểm soát chặt dư lượng hóa chất trên sầu riêng xuất khẩu của Trung Quốc đang gây đình trệ và ảnh hưởng chung cho các nước sản xuất sầu riêng khu vực Đông Nam Á”.
Ông Nguyên cho rằng: “Cần nhanh chóng xây dựng nhiều phòng kiểm nghiệm đạt tiêu chuẩn để cấp giấy chứng nhận an toàn, không có dư lượng BY2, giúp hoạt động xuất khẩu không bị gián đoạn”.
Nếu không nhanh chóng có giải pháp bảo đảm an toàn cho sầu riêng xuất khẩu, giá sầu riêng sẽ rớt mạnh sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán. Hiện nay sầu riêng Việt Nam đang thu hoạch nghịch vụ, ở những năm trước, sầu riêng mùa tết luôn bán được giá cao vì sản lượng hạn chế và nhu cầu tiêu dùng tăng cao trong dịp lễ, tết. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện nay giá tương đối thấp.
Theo Báo Nông nghiệp, so với cách đây 1 tháng, giá sầu riêng giảm hơn 50%, nhiều cơ sở thu mua phải đóng cửa chờ đợi diễn biến mới của thị trường Trung Quốc.
Một thời gian dài, giá trái sầu riêng cao chót vót giúp nhiều nhà vườn giàu lên. Song, hiện nay do xuất khẩu gặp khó khăn, giá trái cây này giảm bất thường làm nông dân giảm thu nhập. Một trong những vấn đề cấp thiết hiện nay, là cần nâng cao chất lượng trái sầu riêng mới đáp ứng được yêu cầu xuất khẩu.
Thị trường cao su đóng cửa phiên 29/1 với mức giá cao su tại Nhật Bản tiếp tục duy trì đà tăng nhẹ.
Giá tiêu hôm nay vẫn ổn định ở mức 147.000 – 148.200 đồng/kg. Tính đến tháng 11/2024, Ấn Độ cũng đã nhập khẩu 43.879 tấn hồ tiêu, tăng vọt 37,8% so với mức cùng kỳ năm 2023. Sri Lanka, Việt Nam và Brazil là 3 quốc gia cung cấp chủ yếu cho Ấn Độ.
Năm 2024, ngành thủy sản Việt Nam đã xuất khẩu thành công đến nhiều quốc gia, cán mốc 10 tỷ USD, tăng 12% so với năm 2023. Năm 2025 hứa hẹn sẽ là một năm triển vọng để đẩy mạnh xuất khẩu sang các thị trường, trong đó, có các thị trường mục tiêu và tiềm năng như Mỹ, Trung Quốc, ASEAN và Trung Đông.
Người tiêu dùng đang chuyển sang các lựa chọn thủy sản có giá rẻ hơn hoặc thay thế bằng các nguồn protein khác. Sản lượng đánh bắt tự nhiên liên tục giảm và giá cả tăng cao đã mở ra cơ hội mới cho các sản phẩm cá thịt trắng nuôi trồng, như cá vược, cá tráp, cá rô phi, cá tuyết, cá chẽm và cá tra.
