Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell. (Ảnh: Fox Business).
Tổng thống Donald Trump đang ngày càng mất kiên nhẫn với cách tiếp cận thận trọng của Chủ tịch Fed Jerome Powell về vấn đề lãi suất.
Điều đó đang thúc đẩy chủ nhân Nhà Trắng tính đến việc sớm công bố lãnh đạo tiếp theo của Fed trong bối cảnh nhiệm kỳ của ông Powell sẽ kết thúc vào tháng 5/2026.
Các nguồn tin của Wall Street Journal (WSJ) cho biết ông Trump đang cân nhắc lựa chọn và công bố Chủ tịch Fed tiếp theo vào tháng 9 hoặc tháng 10. Một nguồn tin khác nói có khả năng ông Trump sẽ ra thông báo ngay trong mùa hè này.
Theo đó, vị tổng thống đang cân nhắc lựa chọn cựu Thống đốc Fed Kevin Warsh và Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Kevin Hassett. Một số đồng minh cũng đang thuyết phục ông Trump giao trọng trách cho Bộ trưởng Bộ Tài chính Scott Bessent.
Những ứng viên khác bao gồm cựu Giám đốc Ngân hàng Thế giới David Malpass và Thống đốc Fed Christopher Waller.
Theo truyền thống, tổng thống Mỹ sẽ công bố đề cử ứng viên trong 3 hoặc 4 tháng trước khi nhiệm kỳ của Chủ tịch Fed đương nhiệm kết thúc.
Việc đưa ra thông báo sớm hơn hẳn mốc thời gian đó có thể sẽ cho phép ứng viên của ông Trump nỗ lực thay đổi định hướng chính sách tiền tệ ngay khi ông Powell đang giữ chức.
Cá nhân ông Powell đã nhiều lần nhấn mạnh rằng chính trị không ảnh hưởng đến các quyết định của Fed. Nhiều quan chức ngân hàng trung ương Mỹ cũng muốn đảm bảo rằng thuế quan sẽ không thúc đẩy lạm phát tăng trở lại.
Phát biểu trước Thượng viện vào ngày 25/6, ông Powell nhấn mạnh: “Nếu chúng tôi mắc sai lầm vào lúc này, người dân sẽ phải trả giá trong thời gian dài”. Ông không loại trừ khả năng Fed hạ lãi suất trong năm 2025, nhưng nhấn mạnh các quan chức sẽ xem xét một cách “thận trọng”.
Cùng ngày 25/6, Tổng thống Mỹ phát tín hiệu rằng ông sẵn sàng hành động nhanh chóng. Ông tuyên bố tại cuộc họp báo ở hội nghị thượng đỉnh NATO: “Tôi biết 3 hoặc 4 người phù hợp, đều là những người tôi sẵn sàng lựa chọn. May là ông Powell sẽ sớm rời đi, vì tôi nghĩ ông ta rất tệ hại”.
Nếu muốn gây ảnh hưởng tới Fed, ông Trump sẽ phải chọn được người vừa trung thành với ý tưởng hạ lãi suất của ông, vừa có năng lực thuyết phục các thành viên khác trong Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC, cơ quan hoạch định chính sách của Fed) cùng đồng ý.
Ông Warsh, cựu Thống đốc Fed dưới thời Tổng thống George W. Bush, là một trong những ứng viên tiềm năng nhất. Ông Trump từng nói chuyện với ông Warsh vào đầu năm nay về việc thay thế vị trí của ông Powell.
Tuy nhiên, một số người thân cận với Tổng thống Mỹ lo ngại rằng ông Warsh sẽ “thay lòng đổi dạ” một khi ngồi vào ghế nóng. Trong quá khứ, ông Warsh nổi tiếng là người theo quan điểm “diều hâu”, tức có khuynh hướng tăng lãi suất để chống lạm phát hơn là cắt giảm để bảo vệ việc làm.
Tại một sự kiện với các chuyên gia tài chính trong tháng 6, ông Warsh cũng nói thẳng: “Tôi có điểm yếu chí mạng, đó là dám nói những gì mình tin tưởng. Nếu ông Trump muốn một người yếu đuối thì tôi khó có thể trở thành Chủ tịch Fed”.
Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Kevin Hassett nói ông không hứng thú với công việc ở ngân hàng trung ương Mỹ.
Những người thân cận với ông Trump đang cố gắng đề cử Bộ trưởng Bộ Tài chính Scott Bessent. Ông Bessent đã chứng tỏ được năng lực ứng phó trong giai đoạn Nhà Trắng liên tục thay đổi chính sách thuế quan và nhờ đó được Phố Wall ưa thích. Các nguồn tin cho biết ông Bessent rất hào hứng với ý tưởng sẽ trở thành Chủ tịch Fed.
Gần đây hơn, Tổng thống Trump nói với các trợ lý về ông Malpass, người ông đề cử cho chức Giám đốc Ngân hàng Thế giới trong nhiệm kỳ đầu tiên. Gần đây, ông Malpass đã kêu gọi Fed hạ lãi suất và chỉ trích các mô hình của cơ quan này là lỗi thời.
Ngoài ra, ông Trump cũng đang tìm hiểu thông tin về Thống đốc Fed Christopher Waller. Ông Waller thu hút sự chú ý của Nhà Trắng vì là nhà hoạch định chính sách đầu tiên ủng hộ giảm lãi suất ngay trong cuộc tháng 7.
Động thái của ông Waller cho thấy vấn đề kế nhiệm đang bắt đầu ảnh hưởng tới các cuộc thảo luận về chính sách của Fed.
Ông Trump đã vài lần thay đổi chiến lược trong nỗ lực thúc đẩy Fed hạ lãi suất. Hồi tháng 4, ông đe dọa sa thải ông Powell nhưng sau đó đổi ý khi thấy thị trường biến động mạnh.
Việc đưa ra đề cử sớm có tác động tiêu cực cho cả ông Trump lẫn ứng viên Chủ tịch Fed. Một mặt, nếu chỉ trích lập trường thận trọng của các quan chức Fed, ứng viên đó có thể sẽ không thu hút được sự ủng hộ của các đồng nghiệp một khi nhậm chức và bị thị trường coi là kẻ nịnh bợ.
Mặt khác, nếu bênh vực lập trường thận trọng của Fed, ứng viên có thể khiến ông Trump nổi giận và bị thay thế bằng người khác.
Ông Douglas Rediker, nhà kinh tế và cố vấn chính sách ở Washington, bình luận: “Ông Trump càng sớm nêu tên ứng viên cho chức Chủ tịch Fed, người đó càng có ít khả năng sẽ được kế nhiệm ông Powell”.
Ngoài ra, dù nhiệm kỳ Chủ tịch Fed của ông Powell sẽ kết thúc vào năm sau, nhà hoạch định chính sách này vẫn sẽ ở lại Hội đồng Thống đốc cho tới năm 2028. Điều này đồng nghĩa với việc ông Powell vẫn sẽ có quyền bỏ phiếu về lãi suất hay thuyết phục các đồng nghiệp giữ lập trường giống ông.
Theo thường lệ, các Chủ tịch Fed sẽ từ bỏ mọi chức vụ sau khi nhiệm kỳ kết thúc. Song, ông Powell đã liên tục từ chối trả lời liệu ông có rời Hội đồng Thống đốc ngay trong năm 2026 hay không.
Kể từ ngày 9/7 tới, các quốc gia xuất khẩu chưa có thỏa thuận song phương với Mỹ sẽ phải đối mặt với mức thuế đối ứng mới do ông Trump đặt ra trong ngày gọi là “Ngày Giải phóng”.
Tổng thống Donald Trump khẳng định Mỹ đã "phá hủy" các cơ sở hạt nhân của Iran và do đó hai nước có thể không cần ký kết thỏa thuận ngoại giao về vấn đề hạt nhân.
Tổng thống Mỹ Donald Trump bất bình vì Tây Ban Nha không đồng ý nâng chi tiêu quốc phòng lên tương đương 5% GDP như các đồng minh NATO.
Đà tăng giá cổ phiếu Nvidia gây kinh ngạc vì vào tháng trước, công ty vừa tiết lộ họ đã mất thị trường Trung Quốc.
